De Loep, Nieuws

Winnaars Loep 2021 bekend

DSC_4017

Op vrijdag 24 juni 2022 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de Oeuvreprijs 2022, de ASN Aanmoedigingsprijs 2021 en de Loep 2021 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

De jury was zeer onder de indruk van de kwaliteit van de 100 inzendingen. “Je ziet in Nederland de kwaliteit van het openbaar bestuur achteruit hollen. Ik ben bang dat eenzelfde tendens zich aftekent in Vlaanderen. Maar dat geldt niet voor de onderzoeksjournalistiek. We mogen blij zijn dat die nog wel goed functioneert. We leven in de Gouden Eeuw van de onderzoeksjournalistiek. De hoeveelheid en de kwaliteit van de inzendingen uit Nederland en Vlaanderen is indrukwekkend. Ook dit jaar weer.”, aldus de voorzitter van de jury, Kees van den Bosch. 

Hij haalde ook aan dat er wel eens wordt geklaagd over de kosten van onderzoeksjournalistiek. “Maar dan is het altijd goed om er op te wijzen dat dankzij een goede waakhond de democratie beter functioneert. Dit jaar heeft Booking.com 64 miljoen terugbetaald aan de overheid als gevolg van de publieke verontwaardiging die ontstond na onthulling van de bonussen van de top van het bedrijf door de schrijvers van het boek ‘De Machine’. Van die vierenzestig miljoen kunnen alle genomineerden van de afgelopen vijf jaar met gemak bekostigd worden en dan is er nog veel geld over.”

Oeuvreprijs

Joep Dohmen werd met een lofrede toegesproken door René Moerland, hoofdredacteur NRC, en kreeg uit handen van VVOJ-voorzitter Evert de Vos een bijzondere Loep toegekend voor zijn hele oeuvre. Hij benadrukt net als de jury het belangrijk te vinden om juist in deze tijd waarin journalistiek onder vuur ligt, steun en grote waardering uit te spreken voor een van de top-onderzoeksjournalisten van Nederland.

Joep Dohmen ontvangt de VVOJ Oeuvreprijs van Evert de Vos (voorzitter)

Winnende producties

De winnaars in de categorie Controlerende onderzoeksjournalistiek zijn Ruben Brugnera en Marieke Brugnera, met Als het goede doel ontspoort voor Knack Magazine. Het onderzoek dat is samenwerking tot stand kwam met Emmanuel Morimont, David Leloup en Thierry Denoël van RTBF/Le Vif werd door de jury een onthulling van formaat genoemd. 

 “Poverello, een van de belangrijkste Vlaamse charitatieve instellingen – een grote en bekende instelling, te vergelijken met het Leger des Heils – blijkt daklozen uit te knijpen en uiterst sober op te vangen terwijl de organisatie schathemeltjerijk is. Met originele onderzoeksmethodes en een goede toepassing van undercover-journalistiek.”, aldus de jury.

Marieke Brugnera en Ruben Brugnera

Opsporende Onderzoeksjournalistiek

De Loep in de categorie Opsporende onderzoeksjournalistiek ging naar Frank Hendrickx en Tom Kreling van de Volkskrant met De geheime Coronadeals van Sywert van Lienden. De jury: “Dit mag wel hét nieuws van afgelopen jaar genoemd worden. Hoe een mediapersoonlijkheid zijn publicitaire macht gebruikt om de deal er door te krijgen waarbij de Volkskrant hem al langer in de gaten hield en als eerste onthulde dat van Lienden, samen met zijn twee kompanen, daar persoonlijk miljoenen aan verdiende. Een traditioneel, sterk staaltje onderzoeksjournalistiek.” 

Tom Kreling en Frank Hendrickx met de Loep 2021
Tom Kreling en Frank Hendrickx

Signalerende Onderzoeksjournalistiek

De winnaars in de categorie Signalerende onderzoeksjournalistiek zijn Stijn Bronzwaer, Merijn Rengers en Joris Kooiman met het boek De Machine – in de ban van Booking.comvan uitgeverij Lebowski.

Een knap staaltje onderzoeksjournalistiek over hoe een startup uit Twente uitgroeit tot een wereldspeler in handen van Amerikaanse investeerders. Oral history op zijn best. Met belangrijke nieuwsfeiten over de inbraak van Amerikaanse inlichtingendiensten in de systemen van het bedrijf en met het gevolg dat Booking 64 miljoen staatssteun terugbetaalde aan de overheid.”, aldus de jury.

Merijn Rengers, Stijn Bronzwaer en Joris Kooiman
Allart van der Woude, Marieke Rotman, Romy van der Burgh, Esther Chavannes, Gina Lafour

De ASN Aanmoedigingsprijs, bedoeld voor talent in leeftijden tot en met 30 jaar, ging naar de journalisten Marieke Rotman, Romy van der Burgh, Esther Chavannes, Gina Lafour en Allart van der Woude van Platform Investico en De Groene Amsterdammer met Hoe de christelijke anti-abortuslobby stilletjes meer voet aan de grond krijgt. “Een mooi onderzoek waaruit blijkt dat er achter de schermen in de anti-abortusstrijd op een slimme en onvoorstelbare manier aan subsidies wordt gekomen, een niet ongevaarlijke spijtpil illegaal wordt voorgeschreven en de tactieken internationaal afgestemd. Een grondig verhaal dat mooi is opgeschreven.”

De winnaars van de Loep kregen naast een Loep-beeldje een geldbedrag van € 1.500 dat afkomstig is uit de contributies van leden. Het is daarmee met recht een prijs van en voor onderzoeksjournalisten. 

Alle genomineerden kregen Joëlle Terburg, directeur van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten, een masterclass naar keuze aangeboden. 

Loepjury

Een vakjury beoordeelt de inzendingen voor De Loep. De jury staat onder voorzitterschap van Kees van den Bosch, oud-eindredacteur van Argos. Verder zitten in de jury: Ides Debruyne, Joga Brouwers, Felix Voogt, Hugo van der Parre, Mirjam Prenger, Gie Goris, Ayfer Erkul en Adrian Estrada. Drie leden namen na vijf jaar afscheid van de jury en werden bedankt voor hun inzet: Kees van den Bosch, Ides Debruyne en Hugo van der Parre. 

Het juryrapport is hier te vinden.

“We leven in de Gouden Eeuw van de onderzoeksjournalistiek. De hoeveelheid en de kwaliteit van de inzendingen uit Nederland en Vlaanderen is indrukwekkend.”

Gerelateerde artikelen

Op 9 december 2023 publiceren VPRO en HUMAN op de website van Argos een door de hoofdredacteuren Marc Josten en Willem van Zeeland ondertekend statement. Daarin maken ze bekend met onmiddellijke ingang een compleet Argos-dossier, bestaande uit een reeks van radio-uitzendingen, artikelen en video’s over seksueel misbruik, offline te halen. Het betreft uitzendingen die zijn gemaakt door twee gerenommeerde onderzoeksjournalisten, Huub Jaspers en Sanne Terlingen, beiden al vele jaren actief lid van de VVOJ.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk