De Loep
De Loep is een Vlaams-Nederlandse prijs voor onderzoeksjournalistiek die sinds 2007 door ons – de Vereniging van Onderzoeksjournalisten – wordt uitgereikt aan controlerende, opsporende en signalerende journalistiek.
Inzenden voor de Loep 2024 was mogelijk tot en met 13 januari 2025.
Een vakjury beoordeelt de inzendingen voor De Loep. De jury bestaat op dit moment uit Gie Goris, Jeroen Trommelen, Samira Ataei, Erik Raspoet, Dirk Leestmans, Joop Bouma, Maud van de Reijt, Tricia Bots en Bijou van der Borst.
Longlist de Loep 2024
Op deze lijst staan – per categorie – de 10 beste onderzoeksverhalen van België en Nederland. Op maandag 26 mei maakte de jury per categorie drie genomineerden bekend. De winnaars worden op vrijdag 20 juni bekendgemaakt én bekroond tijdens de Avond van de Onderzoeksjournalistiek in Utrecht.
Nieuws over De Loep
Op de Avond van de Onderzoeksjournalistiek, op vrijdag 20 juni 2025, reikt de VVOJ de prijs voor de beste Nederlandse en Vlaamse onderzoeksjournalistiek uit. Drie talenten tot 30 jaar maken kans op het winnen van de ASN Aanmoedigingsprijs. De jury heeft de volgende producties genomineerd:
Adidas-sneakers (o.a. de Sama, Gazelle en Spezial) waren vorig jaar ontzettend populair. Op Instagram, TikTok en de straat kon je niet om de sneakers heen. Bovendien trokken de retro-modellen Adidas eigenhandig uit een financiële strop
Sinds de inval in Gaza delen Israëlische militairen veelvuldig foto’s en video’s op Instagram, TikTok of Facebook. Op die manier geven ze hun vrienden en familie een inkijkje in de voor anderen ontoegankelijke Gazastrook. Maar waar sommige posts bestaan uit vrolijke groepsfoto’s en selfies, hebben andere beelden een veel duisterder randje. Militairen plunderen huizen, steken voedsel in brand, spotten met de islamitische gebedsoproep, blazen lachend scholen op, spelen vernederend met Palestijnse lingerie of martelen gevangen; ze leggen alles vast én plaatsen het op sociale media.
Voorafgaand aan de Loep-uitreiking op vrijdag 20 juni in Utrecht, organiseren we voor het tweede jaar de VVOJ Masterclasses.
Interactieve deepdives met (internationale) trainers van naam om je onderzoeksjournalistieke kennis én vaardigheden te verdiepen. Elke masterclass duurt drie uur en heeft een beperkt aantal deelnemers voor een goede interactie. Er zijn masterclasses voor zowel starters als gevorderden in de onderzoeksjournalistiek. Kaartjes kosten 125 euro voor leden en 250 euro voor niet-leden. Dat is inclusief twee masterclasses, een lunch, koffie en thee en borrel.
De VVOJ Masterclasses worden mede mogelijk gemaakt door de ASN Bank en het Instituut voor Media van de Hogeschool Utrecht en in samenwerking met het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
Locatie: Domstad | Koningsbergerstraat 9, 3531 AJ Utrecht
Eerdere winnaars
Signalerende onderzoeksjournalistiek
Mirjam de Rijk – Help, het kapitaal neemt ons over
Verschenen in: De Groene Amsterdammer
Opsporende onderzoeksjournalistiek
Anouk Kootstra, Belia Heilbron, Sümeyye Ersoy, Salwa van der Gaag, Merijn van Nuland en Bas Belleman – De fraudejacht van DUO
Verschenen bij: Investico in samenwerking met NOSop3, Trouw, De Groene Amsterdammer en het Hoger Onderwijs Persbureau
Controlerende onderzoeksjournalistiek
Tobe Steel, Wim Van de Velden, Dieter Dujardin en David Adriaen – Reconstructie van een mislukte kernuitstap
Verschenen in: De Tijd
ASN Aanmoedigingsprijs (tot en met 30 jaar)
Matthijs van Dam – 84 uur per week werken, ook bij ziekte. Dit is Qatar na het WK
Verschenen in: Trouw
Controlerende onderzoeksjournalistiek: Wubby Luyendijk, Claudia Kammer, Lyanne Levy, Mark Middel, Bas van Sluis en Derk Stokmans van NRC en Dagblad van het Noorden, met 63 stutten en nóg ging de gaskraan verder open (NRC) / Anatomie van een gasdrama (DvhN); Hoe Wiebes het vertrouwen van de Groningers verspeelde (NRC) / Alleen maar verliezers (DvhN)
Opsporende onderzoeksjournalistiek ging naar Tjitske Lingsma van De Groene Amsterdammer met Seksueel misbruik door bisschop en Nobelprijswinnaar Belo.
Signalerende onderzoeksjournalistiek: Myrthe Buitenhuis en Ruben Altena van Argos Medialogica (Human) met de documentaire Boer Burger Beeldvorming
ASN Aanmoedigingsprijs: Bijou van der Borst, Karlijn Saris, Romy van Dijk, Coen Ramaer en Janna Nieuwenhuijzen van Platform Investico en De Groene Amsterdammer met Gooien met grond: de verdozing van Nederland.
Juryrapport Loep 2022 ( pdf)
Oeuvreprijs: Chris De Stoop.
Controlerende Onderzoeksjournalistiek: Mark Lievisse Adriaanse en Derk Stokmans van NRC Handelsblad, met: Hoe Nederland de controle verloor: De corona-uitbraak van dag tot dag.
Opsporende Onderzoeksjournalistiek: Huib Modderkolk en Tom Kreling van De Volkskrant, met: Hacks, manipulatie en diefstal: Rusland deed alles om het MH17-onderzoek te dwarsbomen.
Signalerende Onderzoekjournalistiek: Matthias Declercq met zijn boek: De ontdekking van Urk.
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Adrian Estrada en Felix Voogt, van platform Investico, met:Het stikstofprobleem van de Nederlandse veehouderij.
Oeuvreprijs: Joop Bouma (Trouw).
Opsporende Onderzoeksjournalistiek: Ben Meindertsma, Lex Runderkamp, Kees Versteegh en Jannie Schipper kregen voor de producties Nederlandse luchtaanval in Irak veroorzaakte zeker zeventig burgerdoden (NOS) en De Nederlandse ‘precisiebom’ op een wapendepot van IS (NRC).
Signalerende Onderzoekjournalistiek: Luuk Mulder en Siebe Sietsma voor De schimmige wereld van het Maltese paspoort (Nieuwsuur).
Controlerende Onderzoeksjournalistiek: Bette Dam voor haar boek Op zoek naar de vijand (De Bezige Bij).
VVOJ Aanmoedigingsprijs:tekstOpsporende Onderzoeksjournalistiek: tekst
Signalerende Onderzoekjournalistiek: tekst
Controlerende Onderzoeksjournalistiek: tekst
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Gidi Pols en Jochem van Staalduine voor De erfenis van DSB (de Volkskrant).
Opsporende Onderzoeksjournalistiek: Eelco Bosch van Rosenthal (Nieuwsuur) & Huib Modderkolk (de Volkskrant).
Signalerende Onderzoekjournalistiek: Ine Renson (De Standaard).
Controlerende Onderzoeksjournalistiek: Ghassan Dahhan (Trouw) & Milena Holdert (Nieuwsuur).
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Daniël Verlaan(RTL Nieuws).
Opsporende Onderzoeksjournalistiek: Paradise Papers: Lars Bové (De Tijd), Kristof Clerix (Knack) en Gaby de Groot (FD), Jan Kleinnijenhuis, Han Koch, Karlijn Kuijpers en Martijn Roessingh (Trouw).
Signalerende Onderzoekjournalistiek: Lars Bové, Stijn Debrouwere en Tobe Steel van De Tijd met de productie Airbnb Unlocked.
Controlerende Onderzoeksjournalistiek: Bas Haan, voor zijn boek De rekening voor Rutte.
VVOJ Aanmoedigingsprijs:Jesse Frederik van De Correspondent, voor ‘Het absurde Nederlandse boetebeleid: 18.733 celstraffen voor onverzekerde auto’s (die in de garage staan)’.
De Loep tekstueel: Robert Dulmers en Casper Thomas voor Wie gaf het bevel?
De Loep audiovisueel: Huub Jaspers en Bart Nijpels voor de tv-documentaire Waarom Srebrenica moest vallen.
De Loep digitaal: Maurits Martijn en Cees Wiebes met Operatie Leunstoel: hoe een klein Nederlands bedrijf de CIA hielp om de Russen af te luisteren voor De Correspondent.
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Enzo van Steenbergen voor Het NRC-euthanasieonderzoek (NRC Handelsblad).
De Loep tekstueel: Lars Bové (De Tijd), Kristof Clerix (MO*magazine), Martijn Roessingh, Jan Kleinnijenhuis en Han Koch (Trouw) voor hun publicatie over Luxleaks.
De Loep audiovisueel: Jet Schouten en Linda Stoltenberg van Radar voor hun reportage over een mandarijnennetje als implantaat.
De Loep digitaal: Dimitri Tokmetzis van De Correspondent voor zijn publicatie over wat er allemaal gebeurt onder de motorkap van je smartphone.
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Anne de Blok en Frederick Mansell voor hun publicatie over het vissen naar subsidie.
De Loep tekstueel: Geert Sels van de Standaard voor zijn artikelenreeks over het lang nagenoeg onbekend gebleven verleden van de Belgische kunsthandel tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Loep audiovisueel Aart Zeeman van KRO-NCRV Brandpunt en Siebe Sietsma van RTL Nieuws voor hun producties over met toeslagen frauderende Bulgaren.
De Loep tekstueel: Esther Rosenberg en Tom Kreling van NRC Handelsblad/nrc.next voor de artikelenserie over de vastgoedproblemen die leidden tot de ondergang van SNS-bank
De Loep audiovisueel: Bart Nijpels en Marco de Lange van KRO Brandpunt/Reporter voor hun documentaire ‘Mayday, Mayday’
De Loep digitaal: niet uitgereikt. Stimuleringsprijzen voor Inge Jansse (Vers Beton) en Tom Cochez en Clea Caulcutt (Abache.be/Rue89)
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Sanne Terlingen, freelance journalist, voor het artikel ‘Paradijs voor pedo’s” voor OneWorld
De Loep tekstueel: Carel van der Velden en Ellen van Gaalen van het Algemeen Dagblad voor de artikelenserie over de Schiedamse burgemeester Verver
De Loep audiovisueel: Wim Van Den Eynde van VRT Panorama voor de documentaire ‘Voor wie de klok luidt’ over misstanden in de Hasseltse politieregio
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Niet uitgereikt
De Loep tekstueel: Bas Soetenhorst, Het Parool, voor zijn boek ‘Het wonder van de Noord-Zuid lijn’
De Loep audiovisueel: Dirk Leestmans, VRT Panorama, voor de documentaire ‘Te gek om los te lopen’
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Stefan Vermeulen, Follow the Money, voor verhalen over het ICT-debacle van de stad Amsterdam, gepubliceerd in HP/De Tijd
De Loep tekstueel: Joep Dohmen, NRC Handelsblad, en Robert Chesal, Wereldomroep, voor hun serie over misbruik in de katholieke kerk
De Loep audiovisueel: Ton van der Ham, Anique van de Bosch en Manon Blaas, Zembla, voor de uitzending ‘Vieze ziekenhuizen’
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Mathias Bienstman en Berber Verpoest, MO*, voor ‘Reynders spot met het parlement’
De Loep tekstueel: Jeroen Smit, ‘De Prooi’ (boek)
De Loep audiovisueel: Thomas Blom en Sinan Can, Zembla, ‘Gijzeling in Almelo’
Aanmoedigingsprijs: Steven Vandenbergh en Johan Denis, Brussel deze Week, ‘Één arts, twee petjes’
De Loep tekstueel: Joep Dohmen, NRC Handelsblad, ‘Chaos bij de Belastingdienst’.
De Loep audiovisueel: Marije Meerman, William de Bruijn en Barbara Coolen, VPRO Tegenlicht, ‘De verkoop van een oorlog’
Aanmoedigingsprijs: Mirjam Pool, ‘Alle dagen schuld’ (boek)
De Loep tekstueel: Marleen Teugels en Nico Krols, Knack, ‘Asbest, de seriemoordenaar’
Frieda Joris, Het Laatste Nieuws, Asbestdossier over een school in Genk
De Loep audiovisueel: Jos van Dongen en André Tak, Zembla, ‘Het clusterbomgevoel’
De Loep tekstueel: Jan Hauspie en Chris Vandenabeele, het Sport/Voetbalmagazine, ‘De zaak Ye’
De Loep audiovisueel: Huub Jaspers, Gerard Legebeke en Franz-Josef Hutsch, Argos, ‘Tien jaar na de val van Srebrenica’
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Robert van de Griend, Vrij Nederland, de Rotterdamse detentieboot
De Loep tekstueel: Jan Meeus en John Schoorl, de Volkskrant, ‘De veiligheidsdienst en het terrorisme’
De Loep audiovisueel: Kadir van Lohuizen, ‘Diamond Matters’
VVOJ Aanmoedigingsprijs: Kristof Clerix, MO-magazine, ‘From Brussels with Love’
De Loep tekstueel: Joost Oranje en Jeroen Wester, NRC Handelsblad, ‘De zaak Ahold’
De Loep audiovisueel: Diederick Kraaijeveld, RTL Nieuws, ‘Het UWV-gebouw’
