Longlist, Signalerend

Vrouwen van Trouw

Trouw
Rianne Oosterom en Jan Blacquière
Kranten Two-tone

Vrouwen speelden een veel grotere rol in het gereformeerde verzet dan tot nu toe werd aangenomen, blijkt uit onderzoek van Trouw. De redacteuren identificeerden driehonderd verzetsvrouwen die veel meer deden dan de ondergrondse krant verspreiden.

Dagblad Trouw werd in de Tweede Wereldoorlog opgericht als verzetskrant. Het maandelijkse blad werd in korsetten en in geheime lagen van fietstassen vervoerd, veelal door koeriersters. De krant, die bedoeld was voor het gereformeerde volksdeel, groeide snel uit tot één van de grootste verzetskranten.

In de literatuur over de Trouw-groep (waarbij zo’n twee- tot vierduizend mensen betrokken waren) komen vooral verzetsmannen terug en worden maar 25 vrouwen met naam genoemd. De koeriersters die langskomen hebben vaak alleen een voornaam, een schuilnaam of heten simpelweg ‘de meisjes’. Brachten zij alleen de krant rond – zoals het clichébeeld van de koerierster met de wapperende rok op de fiets wil – of deden ze meer dan dat?

Het onderzoek begon met een lezersoproep in Trouw die 150 reacties van nabestaanden opleverde en veel persoonlijke documenten. Het doorspitten van het oorlogsarchief van Trouw, tien andere archieven, en na de oorlog verschenen interviews en memoires leverde uiteindelijk met veel gepuzzel driehonderd namen op van vrouwen die behoorden tot de Trouw-verzetsgroep. Zij verspreidden niet alleen de illegale krant, twee van de drie verleenden ook hulp aan onderduikers, stencilden de krant, namen deel aan gewapende acties of hielpen geallieerde piloten te ontkomen.

Het onderzoek leverde in totaal tien artikelen op, waaronder gedetailleerde reconstructies van het leven twee bijzondere verzetsvrouwen en interviews met twee nog levende koeriersters.

Gerelateerde artikelen

Hoe kan het dat glyfosaat, ondanks zorgen bij wetenschappers over de mogelijke gezondheidsrisico’s, toch weer werd toegelaten?
Veel boeren zeggen niet zonder glyfosaat te kunnen. Het bestrijdingsmiddel is zeer effectief en daarom ook de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld. Maar hoe veilig is glyfosaat? Wetenschappers die in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie het bestrijdingsmiddel onderzochten, concludeerden dat het waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen is. Toch is het gebruik onlangs weer voor tien jaar toegestaan door de Europese en nationale pesticideautoriteiten.

Huisartsenketen Co-Med wilde zoveel mogelijk omzet genereren en nieuwe praktijken verwerven. De zorg voor patiënten was van ondergeschikt belang. Uit dit onderzoek van NRC blijkt onder meer dat zorgdeclaraties werden opgehoogd, medewerkers onder druk gezet, winstcijfers opgeblazen, en contracten met terugwerkende kracht werden aangepast. De bedrijfstop gebruikte premiegeld – bedoeld voor patiëntenzorg – voor excessieve privé-uitgaven en kocht er nieuwe praktijken van. Dat bleek een piramidespel: de gegarandeerde inkomstenstroom van nieuwe huisartsenpraktijken was nodig om verder te groeien

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk