Longlist, Signalerend

Met deze trucs plukken A-merken ons kaal in de supermarkt

Follow the Money
Henk Willem Smits, Salsabil Fayed en Remy Koens
Redactie

De drie journalisten van FTM onderzochten waarom sinds 2020 de prijzen van de zogenoemde ‘A-merken’ in de supermarkten zo snel zijn gestegen. In ieder geval hoger dan de inflatie in deze jaren en hoger dan andere producten.

Volgens supermarkten drijven grote, relatief machtige producenten van bekende A-merken de prijzen op. Analyse van de jaarverslagen van de supermarkten en de producenten die Fayed, Koens en Smits verrichten bevestigen dit.

Fabrikanten kunnen de prijzen onder andere opdrijven door de interne markt van de EU te frustreren, ontdekten ze. Hoewel het een supermarkt vrij staat om producten uit het buitenland in te kopen, maken producenten van A-merken dit in de praktijk onmogelijk, onder andere door te dreigen kortingen in te trekken, verpakkingen aan te passen of bestellingen te weigeren onder het mom van capaciteitsproblemen.

Het tot op heden onbekende fenomeen backmarges speelt een belangrijke rol in hoe multinationals steeds meer schapruimte in supermarkten opeisen en kleinere spelers de winkel uit duwen. 

De drie journalisten voerden achtergrondgesprekken met topmensen uit het supermarktwezen en interviewden Brusselse lobbyisten en leden van de Europese Commissie. Ze maakten analyses gemaakt van kwartaal- en jaarcijfers van supermarkten en producenten van A-merken, met hulp van data van financiële dataverstrekker Bloomberg. Ze keken ook uitbetaalde dividenden, winsten, EBIT’s, investeringen, kapitaaluitgaven, prijsontwikkelingen, volumeontwikkelingen en marges en schetsen zo een onthullend beeld over de macht van de A-merken

Gerelateerde artikelen

Hoe kan het dat glyfosaat, ondanks zorgen bij wetenschappers over de mogelijke gezondheidsrisico’s, toch weer werd toegelaten?
Veel boeren zeggen niet zonder glyfosaat te kunnen. Het bestrijdingsmiddel is zeer effectief en daarom ook de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld. Maar hoe veilig is glyfosaat? Wetenschappers die in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie het bestrijdingsmiddel onderzochten, concludeerden dat het waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen is. Toch is het gebruik onlangs weer voor tien jaar toegestaan door de Europese en nationale pesticideautoriteiten.

Huisartsenketen Co-Med wilde zoveel mogelijk omzet genereren en nieuwe praktijken verwerven. De zorg voor patiënten was van ondergeschikt belang. Uit dit onderzoek van NRC blijkt onder meer dat zorgdeclaraties werden opgehoogd, medewerkers onder druk gezet, winstcijfers opgeblazen, en contracten met terugwerkende kracht werden aangepast. De bedrijfstop gebruikte premiegeld – bedoeld voor patiëntenzorg – voor excessieve privé-uitgaven en kocht er nieuwe praktijken van. Dat bleek een piramidespel: de gegarandeerde inkomstenstroom van nieuwe huisartsenpraktijken was nodig om verder te groeien

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk