Tips

Anticiperen op weigeringen

anticiperen op weigergronden

De Wob biedt bestuursorganen een uitgebreid arsenaal aan redenen om informatie te weigeren. De gevleugelde uitdrukking ‘Wobstructie’ geeft aan dat ze die ook gretig gebruiken. Maar je kunt voorkomen dat er niks van je verzoek overblijft.

Je krijgt een tip dat bij een overheidsorganisatie het werkklimaat volledig verziekt is en dat daarover een rapport bestaat. Dat zou je eens moeten wobben. Eerste tip: vraag niet om een rapport, want als op de titelpagina ‘Onderzoeksverslag’ staat kan je verzoek tevergeefs zijn omdat je immers om een rapport had gevraagd. Daarom kun je in je verzoek het best formuleringen gebruiken als ‘onder meer, maar niet uitsluitend …’

Maar ook dan kan een bestuursorgaan een document nog weigeren omdat er een enkele persoonsnaam in voorkomt. Artikel 10, tweede lid onder e laat weigering toe (zij het niet in alle gevallen) ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Wat je ertegen kunt doen: werken met subsidiaire vragen. Anticipeer op mogelijke weigering door bij weigering van het integrale rapport te vragen om het rapport met weglating van gegevens die volgens het bestuursorgaan raken aan de persoonlijke levenssfeer. Een formulering zou kunnen zijn: “Indien u van mening bent dat het belang van bescherming van persoonsgegevens integrale openbaarmaking van het rapport in de weg staat, verzoek ik subsidiair om openbaarmaking met weglating van persoonsgegevens.” Het bestuursorgaan kan dan informatie betreffende een persoon onleesbaar maken en heeft geen reden meer het rapport als geheel te weigeren.

Dat kun je ook doen voor alle andere weigergronden uit de artikelen 10 en 11 van de Wob. Bekijk steeds per weigergrond wat je subsidiair kunt vragen.

Speciale aandacht verdienen artikel 11.1 en 11.2, die personen beschermen tegen openbaarmaking van hun beleidsopvattingen uit stukken bestemd voor intern beraad. Subsidiair kun je vragen om openbaarmaking met weglating van die passages die het bestuursorgaan als persoonlijke beleidsopvattingen ziet. Ook subsidiair kun je een door het bestuursorgaan opgemaakte samenvatting van het document te vragen. Dus: subsidiair openbaarmaking met weglating van persoonlijke beleidsopvattingen en méér subsidiair om een ambtshalve beperkte samenvatting. Je zegt dan: het liefst wil ik het gehele document, als dat niet mogelijk is zonder de persoonlijke beleidsopvattingen en als dat ook niet kan, stel dan maar een samenvatting op.

Artikel 11.2 biedt ruimte om juist wel om persoonlijke beleidsopvattingen te vragen, maar dan niet tot de persoon in kwestie herleidbaar. Dan kan het bestuursorgaan diens naam schrappen.

Gerelateerde artikelen

Het doet er niet toe wie bij de overheid informatie opvraagt, het bestuursorgaan moet die in principe verstrekken. Ook de reden van het verzoek mag niet meespelen. Toch is het niet onverstandig om in het verzoek aan te geven dat je journalist bent.

Om grip te krijgen op de manier, waarop een bestuursorgaan op je Wob-verzoek heeft beslist, is een inventarislijst een handig hulpmiddel. Je kunt die zelf maken, maar je kunt ook het bestuursorgaan erom vragen. Extra service, maar steeds gebruikelijker.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk