GIJC Hamburg

Grüße aus Hamburg: ‘Survival Strategies of Women Muckrakers’

miguel-bruna-TzVN0xQhWaQ-unsplash

VVOJ-leden uit Nederland en Vlaanderen zijn neergestreken op de wereldconferentie voor onderzoeksjournalistiek in Hamburg. Zij doen verslag van sessies die de Lage Landen moeten inspireren. In deze aflevering een all female panel.

Door: Daphné Dupont-Nivet

‘Mannen, blijf zitten alsjeblieft, deze sessie is ook voor jullie.’ Sheila Coronel, directeur van het Stabile Center for Investigative Journalism aan Columbia University, leidt op zaterdag de sessie ‘Survival Strategies of Women Muckrakers’ in. Op het podium naast haar zitten tien vrouwelijke onderzoeksjournalisten uit alle windrichtingen. In de zaal staan mensen op om foto’s te nemen, nog nooit hebben ze zo’n omvangrijk all female panel gezien.

Een voor een vertellen de sprekers over hun ervaringen als vrouw in de onderzoeksjournalistiek en geven het publiek – inderdaad haast alleen maar vrouwen – tips. Want een overlevingsstrategie heb je als vrouw met dit werk wel nodig, beamen ze allemaal. De Amerikaanse Martha Mendoza van ANP vertelt hoe ze haar baby vaak bij haar had tijdens reportages; moederschap en journalistiek gaan wat haar betreft prima samen. Volgens Minna Knus-Galán uit Finland moet elke journalist natuurlijk zijn of haar informatie ontzettend goed factchecken, maar geldt dit toch des te meer voor vrouwen: ‘Wij worden veel nauwlettender in de gaten gehouden en krijgen eerder kritiek.’

De Japanse filmmaker Shiori Ito vertelt een persoonlijk verhaal. Ze werd verkracht door een vooraanstaande Japanse journalist, probeerde aangifte te doen, maar werd ontmoedigd door de autoriteiten: te weinig bewijs. Maar ze liet het daar niet bij zitten: ‘Ik was slachtoffer en had een trauma, maar had het voordeel dat ik daarnaast ook nog journalist ben.’ Ze besloot geluidsopnamen te maken van het hele juridische proces en publiceerde op basis daarvan een boek waarmee ze het taboe op seksueel geweld in Japan wil doorbreken. In haar thuisland komt ze niet meer makkelijk aan werk, dus verhuisde ze naar Londen waar ze nu vooral reportages over verschillende vormen van seksueel geweld maakt.

De vrouwen op het podium willen meer aandacht vestigen op seksuele intimidatie op de werkvloer, binnen en buiten de journalistiek. Ze betogen dat zogenaamde ‘soft issues’ zoals trauma’s, seksueel geweld en genderongelijkheid net zo goed harde onderzoeksjournalistieke thema’s kunnen zijn. Ze vestigen de aandacht op de extra risico’s die je als vrouwelijke onderzoeksjournalist loopt wanneer je in gevoelige dossiers werkt. ‘Ik kreeg continu bedreigingen, dat ik vermoord of verkracht zou worden,’ zegt Asha Mwilu, die in 2016 de prijs voor Afrikaanse journalist van het jaar kreeg voor haar verhalen over terrorisme en veiligheid aan de grens tussen Kenia en Somalië. ‘Maar mijn redactie was hier totaal niet op voorbereid.’

Lang niet alle thema’s die het panel bespreekt gaan alleen vrouwen aan. Hoe moet je omgaan met veiligheidsrisico’s bij gevaarlijke onderzoeken? Wat kunnen we doen aan burn-outs en de hoge werkdruk in de journalistiek? Hoe zorgen we voor een betere representatie van minderheden in onze verhalen en reportages? – het zijn onderwerpen waar natuurlijk ook mannen mee te maken hebben.

Wat is dan het doel van een sessie alleen voor vrouwen? ‘In eerste instantie was ik een beetje boos,’ zegt de Mexicaanse journalist Alejandra Xanix VB. Vrouwen zijn ook gewoon journalisten. Maar moderator Coronel werpt tegen: ‘We hebben dit geëist. We wilden een sessie alleen voor vrouwen.’ Dit jaar was 48 procent van de sprekers en 50 procent van de bezoekers op de conferentie vrouw. Ook stelde het Global Investigative Journalism Network een lijst op met tips en fondsen voor vrouwelijke onderzoeksjournalisten en wil het een internationaal platform voor hen faciliteren.

Later die avond, wanneer Coronel op het grote podium van de sluitingsceremonie keynote-speaker Maria Ressa – een vrouwelijke muckraker, if there was ever one – aankondigt, neemt ze eerst nog even zelf het woord. ‘Bedankt voor vanmiddag, sisters.

 

 

 

 

 

 

Gerelateerde artikelen

VVOJ-leden uit Nederland en Vlaanderen zijn neergestreken op de wereldconferentie voor onderzoeksjournalistiek in Hamburg. Zij doen verslag van sessies die de Lage Landen moeten inspireren. In deze aflevering: iets met data.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk