Titel: Burn-out bij journalisten: probleem en remedies
Datum en tijd: zaterdag 28 november 9.00 uur
Spreker: Marleen Teugels
Aantal deelnemers: 5
Tekst: Hille Takken
Bijna een op de drie journalisten loopt een verhoogd risico op burn-out of heeft last van klinische burn-out. Dat blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek dat de Arteveldhogeschool in Vlaanderen heeft opgezet met steun van de VVJ en het Fonds Pascal de Croos. Om dit probleem in de dijken, moet in de eerste plaats de werkdruk omlaag.
Dit wetenschappelijk onderzoek werd opgezet door Marleen Teugels (docent onderzoeksjournalistiek aan de Arteveldehogeschool), in samenwerking met medisch psychologe en gezondheidspsychologe professor Elke Van Hoof (Arteveldehogeschool, Vrije Universiteit Brussel) en met de ondersteuning van arbeidspsycholoog professor Hans De Witte (KU Leuven).
Teugels omschrijft de laatste ook wel als “burn-outgoeroe”. Het onderzoek werd gevoerd in samenwerking met de Vereniging van Journalisten (VVJ) en het Fonds Pascal De Croos.
Marleen Teugels biedt een workshop aan die zij eigenlijk samen met Elke van Hoof en haar collega aan de Arteveldhogeschool Conny Vercaigne had willen geven. De andere twee zijn echter verhinderd. Marleen Teugels vertelt aan de hand van een powerpointpresentatie:
De onderzoeksvragen zijn verspreid onder 400 geadresseerden en er is online gezocht naar beroepserkende journalisten. Uiteindelijk hebben meer dan 700 mensen hebben het onderzoek goed ingevuld. Het gaat om een representatief onderzoek.
Wat waren de uitkomsten?
Van de representatieve steekproef heeft 21% van de journalisten een verhoogd burnoutrisico, 10% heeft scores die overeenstemmen met een klinische burn-out (tegenover 4% bij de werkende bevolking). Daarnaast kreeg 7% van de journalisten ooit de diagnose burn-out.
Het niveau van ziekteverzuim bij journalisten ligt niet opvallend hoog. Maar ziek doorwerken, komt wel vaak voor.
Terwijl journalisten op chronische wijze aan stress worden blootgesteld, heeft het gros van de uitgevers geen anti-stressbeleid.
Meer dan 70% van de journalisten geeft aan dat leidinggevenden in de mediahuizen weinig belang hechten aan bijscholing. Jammer, vindt Marleen Teugels, omdat bijscholing journalisten tegen burn-out kan beschermen.
Wat is burn-out?
– Uitputting (meest zichtbaar)
– Cynisme (afstand tegenover het werk)
– Het gevoel van verminderde persoonlijke bekwaamheid (ik kan mijn werk niet meer zo goed doen)
Journalisten scoren hoger op bevlogenheid dan mensen in andere beroepsgroepen. Door bevlogenheid raak je eerder teleurgesteld, gevoeliger voor kritiek of voor ontbreken aan feedback. Vaak dus de beste mensen die het meeste risico lopen op burn-out.
Er zijn meer vrouwen dan mannen die hebben geantwoord. Dat kan zijn omdat is aangetoond dat vrouwen het moeilijk hebben op redacties – omdat het moeilijk te combineren is met een gezin en ook omdat ze jonger zijn.
Burn-out komt het vaakst voor onder mantelzorgers. Nummer drie op de rangorde staan journalisten.
1. Mantelzorgers
2. Arbo-artsen
3. Journalisten
4. Psychiaters
5. Huisartsen
De meeste journalisten werken gemiddeld vijftig uur per week en ook ‘s avonds – waardoor slaap minder rust geeft. Vijfenzestig procent van de journalisten is thuis geïrriteerd na problemen op werk. Vijftig procent vindt het moeilijk om tijd te investeren in familie, vrienden en hobby’s.
Tegen deadlines aan werken is extra risicofactor. Meer dan zestig procent werkt in een bedrijf waar niets wordt gedaan aan stressmanagement. Een burn-out kan soms worden voorspeld. Men moet dan letten op de volgende verschijnselen:
Uitputting
– Tegenstrijdige opdrachten
– Conflicten over de te verrichten taken
– Het gevoel dat men zijn/haar capaciteiten onvoldoende gebruikt
– Onzekerheid over het voortduren van het werk (dreigend ontslag/beëindiging contract)
– Geen feedback van bazen
Burn-out heeft ook te maken met persoonlijke omstandigheden. Singles lopen meer risico. Work-life balance speelt een rol.
Burn-out is een taboe onder journalisten, ook al omdat stressbestendigheid hoort bij de kernkwaliteiten van journalisten. Maar wat al met al vooral uit dit onderzoek komt, is dat de werkdruk voor journalisten naar beneden moet.
