VVOJ | Vereniging van Onderzoeksjournalisten

Voor Joost Oranje (Nieuwsuur) is de Wob bepaald geen wondermiddel

De Wob (Wet openbaarheid van bestuur) is een van de gereedschappen die onderzoeksjournalisten ter beschikking staan. In deze serie interviews vertellen mensen over de dagelijkse Wob-praktijk.

Campagne betere Wet open overheid leidt tot aanpassing voorstel

Een permanent adviescollege en overheidsinformatie toegankelijke via één platform: de Wet open overheid die nu in de Tweede Kamer ligt, is een duidelijke verbetering ten opzichte van de eerdere versie. De Wet open overheid is de opvolger van de stokoude Wet openbaarheid bestuur en wordt morgen, dinsdag 12 januari, behandeld in de Tweede Kamer.

Tweede voordachtronde De Loep 2020 geopend

De kortste weg naar eeuwige roem in de onderzoeksjournalistiek is natuurlijk het winnen van een Loep. Doe daarom snel een voordracht! Iedereen kan zijn eigen of andermans werk voordragen bij de jury. De voordacht over 2020 is gesplitst in twee rondes. Producties verschenen tussen 1 november en 31 december 2020 kunnen nu worden aangemeld. De […]

Kijk mee! Ewald Engelen interviewt Adam Tooze

De VVOJ-conferentie wordt dit jaar ingeleid door Adam Tooze. Hij is historicus, professor aan de Columbia University in New York en auteur van Crashed: How a Decade of Financial Crises Changed the World, de ultieme kroniek van de globale financiële crisis in 2008. In dat boek brengt Tooze geschiedschrijving, journalistiek onderzoek en academische inzichten samen en vertelt daarmee het verhaal van die crisis zoals niemand anders dat heeft gedaan.

Aanmelding Loep 2020 geopend: doe snel een voordracht.

De kortste weg naar eeuwige roem in de onderzoeksjournalistiek is natuurlijk het winnen van een Loep. Doe daarom snel een voordracht!

Wob

Verbeter de WOO

Het krijgen van documenten moet eenvoudiger en sneller. Daarom roepen wij Kamerleden op het wetsvoorstel daarover volgende week aan te passen. Want elke serieuze democratie verdient een transparante overheid. #verbeterdewoo

foto Jelle de Ru

Winnaars Loep 2019 bekend

De freelancer is de grote winnaar van De Loep 2019. Bette Dam ontving op 25 september tijdens de Avond van de Onderzoeksjournalistiek een Loep voor het onderzoek dat ze op eigen houtje is gestart naar de Taliban in Afghanistan. En de freelancers Gidi Pols en Jochem van Staalduine vielen in de prijzen met hun onderzoek voor de Volkskrant naar de gevolgen van het faillissement van DSB.

25 september uitreiking van de Loep 2019

Elk jaar reikt de VVOJ de prijs voor de beste Nederlandse en Vlaamse onderzoeksjournalistiek uit. Van de bijna honderd inzendingen die zijn ontvangen maken er negen kans op het winnen van De Loep 2019. Drie talenten tot 30 jaar maken kans op het winnen van de aanmoedigingsprijs. De jury onder voorzitterschap van Kees van den […]

VVOJ Loep-café: Falende Controle

Donderdagavond 10 september organiseert de VVOJ het vierde en laatste VVOJ Loep-café (online)! Deze keer kijken we naar falende overheidscontrole.

“De Wob is een draak van een wet”

Joop Bouma schrijft niet meer voor Trouw. Sinds 1 juli is hij met pensioen. Bouma is onderzoeksjournalist en ‘Wobt’ al zolang de Wet openbaarheid van bestuur bestaat. Hij schreef veel over de tabakslobby en samen met Jet Schouten van Radar werd hij onderzoeksjournalist van het jaar 2018. Lag de Wob aan de basis van zijn onderzoeksuccessen? Bouma is daar duidelijk in.

De Corona Trainingen – online trainingen voor onderzoeksjournalisten

Veel journalisten zijn drukker dan ooit. Maar hetzelfde corona-nieuws houdt ook veel collega’s werkloos thuis. Lopende opdrachten vervallen, nieuwe klussen blijven uit. De VVOJ wil die onderzoeksjournalisten met een overschot aan tijd en een gebrek aan inkomsten een kans bieden om als nóg betere vakmensen uit de corona-crisis te komen. Door hun vakmanschap te versterken in een reeks online thuistrainingen onderzoeksjournalistiek, De Corona-trainingen.

VVOJ Loep-café: Overheid Ontmaskerd

Donderdagavond 11 juni organiseert de VVOJ het tweede Loep-café! We kijken – voorbij de prijscategorieën – naar de “ontmaskeraars” van de overheid. Tegelwinaars Pieter Klein en Jan Klijnnenhuis deden onderzoek naar de belastingdienst. Een beerput die steeds dieper en dieper lijkt. Hoe ga je verder als je een bron in gevaar lijkt te brengen. En hoe verliep […]

VVOJ Loep-café: Aanstormende Onderzoekers

Donderdagavond 28 mei is het zover: het eerste online Loep-café! Vanaf 20.30 uur zitten interviewers Evert de Vos en Coen van de Ven klaar om de genomineerden voor de Loep-aanmoedigingsprijs te bevragen. Hoe heeft Lucien Hordijk een hoogleraar, die multimiljonair is geworden met een kankermedicijn, aan de praat gekregen? Hoe zijn Gidi Pols en Jochem […]

Grote bezwaren opschorting WOB

De VVOJ heeft grote bezwaren tegen het besluit van enkele ministers om tot 1 juni (en mogelijk ook later) geen verzoeken op grond van de Wet openbaarheid van bestuur met betrekking tot de coronacrisis in behandeling te nemen. De VVOJ tekent dan ook protest aan tegen deze gang van zaken en verzoekt de regering daarmee onmiddellijk te stoppen.

VVOJ Jongeren

Corona of geen corona, de VVOJ heeft er een enthousiaste werkgroep bij: de jongeren. Of in hun eigen woorden de ‘ok boomer-groep’. Ze waren al druk bezig met een eigen jongerenconferentie op poten te zetten, maar die is voorlopig uitgesteld. Binnen de vereniging zullen ze zich bekommeren om studenten en starters en meedenken over wat ze willen zien op de jaarlijkse conferentie.

Trainingsprogramma voor leidinggeven aan journalistiek onderzoek

Hoe wordt een goede journalist een puike chef? De VVOJ en de NVJ Acadamy hebben daarvoor een trainingsprogramma ontwikkeld: Zoek Het Uit - leidinggeven aan journalistiek onderzoek.

Nieuwe VVOJ coordinator: Rick van Dijk

“De journalistiek heeft jaren geleden mijn hart gestolen en als coördinator van de VVOJ kan ik er weer een mooi steentje aan bijdragen. De waarde van (onderzoek)journalistiek voor de samenleving staat buiten kijf, maar dat zie je niet altijd terug in de (financiële) waardering. Als econoom heeft dat mijn speciale aandacht."

Wie zijn de beste onderzoeksjournalisten?

De Loep-uitreiking, de onderscheidingen voor de beste Nederlandse en Vlaamse onderzoekjournalistiek van 2019, vindt plaats op 27 maart.

Roger Vleugels: ‘Wet open overheid grote blamage’

Uitkleedpartij in vier fasen Sinds januari ligt het initiatiefvoorstel voor een Wet open overheid bij de Tweede Kamer. De Woo moest de Wob en de belabberde toepassing daarvan verbeteren. Verbeteren? Een grote blamage, die Nederland internationaal tot risee maakt, oordeelt opperwobber Roger Vleugels. Aanvankelijk als adviseur nauw bij de langdurige totstandkoming van het wetsvoorstel betrokken […]

Karel van den Berg nieuwe scholingscoördinator VVOJ

Journalist en trainer Karel van den Berg zal namens de NVJ en VVOJ de nieuw te ontwikkelingen opleiding voor leidinggevenden coördineren en vormgeven. Van den Berg is al jarenlang actief vrijwilliger van de VVOJ en kwam als beste kandidaat naar voren uit een sollicitatieprocedure. Van den Berg heeft zeer ruime journalistieke ervaring en ervaring in het training van de doelgroep.

VVOJ: Rechter moet NOS-journalist vrijlaten

Voor onderzoeksjournalisten is brongeheim cruciaal. Onze beroepsgroep moet in vertrouwen kunnen werken zonder mogelijke spionage door het OM en al zeker niet gedwongen worden tot het blootgeven van reeds verkregen informatie in een strafonderzoek. Als dat gebeurt wordt een van de belangrijkste journalistieke wapens bot.

Grüße aus Hamburg: ‘Iets met data’

VVOJ-leden uit Nederland en Vlaanderen zijn neergestreken op de wereldconferentie voor onderzoeksjournalistiek in Hamburg. Zij doen verslag van sessies die de Lage Landen moeten inspireren. In deze aflevering: iets met data.

In de prijzen vallen? Aanmelding voor De Loep 2019 is geopend!

De VVOJ een Loep uit in drie categorieën: opsporende, controlerende en signalerende onderzoeksjournalistiek. Jong talent (onder de 30) maakt kans op de aanmoedigingsprijs. Iedereen kan zijn eigen of andermans werk voordragen bij de jury. Producties die tussen 1 januari en 30 september 2019 zijn verschenen, kunnen nu worden aangemeld.

Grüße aus Hamburg: Ook met juiste feiten kun je een onwaar verhaal vertellen

VVOJ-leden uit Nederland en Vlaanderen zijn neergestreken op de wereldconferentie voor onderzoeksjournalistiek in Hamburg. Zij doen verslag van sessies die de Lage Landen moeten inspireren. In deze aflevering: Der Spiegel.

Grüße aus Hamburg: verslag van een wereldconferentie

VVOJ-leden uit Nederland en Vlaanderen zijn neergestreken op de wereldconferentie voor onderzoeksjournalistiek in Hamburg. Zij doen verslag van sessies die de Lage Landen moeten inspireren.

Transparante overheid is wensdroom met nieuwe wet

Debat 8 oktober 2019: Journalisten zijn boos. De nieuwe wet die voor meer transparantie bij de overheid moest zorgen, is ‘rijp voor de prullenbak’, schreven de NVJ, de VVOJ en tientallen redacties in een brandbrief aan de Tweede Kamer. De indieners daarentegen vinden dat hun wet wel degelijk voor een transparantere overheid zorgt. Op 8 […]

Ministeries reageren traag op Wob-verzoeken

Juist bij politiek gevoelige kwesties zijn ministeries traag met het reageren op verzoeken via de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Dat blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar 2077 verzoeken die de overheid sinds 2016 online publiceerde. Volgens de wet moet de overheid binnen vier weken op een verzoek reageren, met een mogelijkheid tot verlenging van […]

VVOJ conferentie onderzoeksjournalistiek 2019

Meer trainingen, een herkenbare programmaopzet en een prijs voor journalistiek managers. De VVOJ conferentie onderzoeksjournalistiek gaat in 2019 een nieuwe fase in. Meer kwaliteit, er valt meer te leren en het programma is niet alleen interessant voor ervaren journalisten, maar ook voor eindredacteuren en redactioneel managers.

Aanmelden VVOJ-prijs het Vliegwiel 2019

Vanaf nu tot en met 30 september is het mogelijk kandidaten voor te dragen voor de VVOJ-prijs Het Vliegwiel. Het Vliegwiel is een eerbetoon aan journalistiek managers of eindredacteuren die zich het afgelopen jaar (1 oktober – 30 september) bijzonder hebben ingespannen om de onderzoeksjournalistiek te behouden of te stimuleren en/of de kwaliteit van onderzoeksjournalistieke […]

Foto Jelle de Ru

VVOJ protesteert tegen intimidatie van Volkskrant-journalist Huib Modderkolk

De Vlaams-Nederlandse Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) protesteert scherp tegen het kortgeding dat de AIVD heeft aangespannen tegen Volkskrant-journalist Huib Modderkolk. De dienst eist dat Modderkolk een passage uit zijn nog te verschijnen boek over digitale spionage schrapt. Wij beschouwen dit als aanval op de persvrijheid.

Beurzen voor Wereldconferentie Investigative Journalism Hamburg

In samenwerking met Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten stelt de VVOJ een tiental beurzen van max 500 euro ter beschikking voor leden. Het gaat hierbij om toegang (250 euro) en een bijdrage in de reis- en verblijfkosten (max. 250).

Ex-Bellingcatter Christiaan Triebert (midden) op zoek naar een Surinaams drugstransport op de conferentie Chek, Check, Double Check in Paramaribo. Links van hem in rood shirt: Wilfred Leeuwin.

Check, Check & Double Check

Een conferentie voor onderzoeksjournalisten die begint met een lezing over het thema ‘schaamte’ en twee dagen later eindigt met een live online-zoektocht, tot diep in de avond, naar de eigenaar van een neergestort drugsvliegtuigje in het district Brokopondo. Zo verloopt dat in Suriname waar afgelopen 6 tot en met 8 juni de conferentie Check, Check & Double Check werd gehouden; een symposium naar model van de jaarlijkse VVOJ-conferenties.

Persvrijheid

Wij zijn Ivan Goloenov' kopten drie prominente Russische zakenkranten afgelopen maandag. Ze scharen zich daarmee achter de opgepakte onderzoeksjournalist die corruptie en miljoenenfraude onthulde van onder meer de Moskouse onderburgemeester.

Nieuwe bestuursleden

Afgelopen maand hebben 77 leden de moeite genomen om te stemmen in onze online bestuursverkiezing. Toegegeven: veel te kiezen viel er niet, omdat het aantal kandidaten precies overeenkwam met de beschikbare plekken. Bij elke kandidaat was het aantal tegenstemmers, want die mogelijkheid was er wel degelijk, op de vingers van één hand te tellen, waardoor we kunnen stellen dat alle kandidaten met een overweldigende meerderheid zijn gekozen.

Photo by Bank Phrom on Unsplash

Brandbrief Nederlandse media aan Tweede Kamer

De Tweede Kamer moet het voorstel voor de Wet open overheid (Woo) afwijzen en zich inzetten om de bestaande Wet openbaarheid van bestuur – de Wob - daadwerkelijk te moderniseren. Die oproep doet de Nederlandse journalistiek in een brief aan de Tweede Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken. De Kamer buigt zich dit voorjaar over het wetsvoorstel voor de Woo.

Bijtanken in Mechelen: EIJC & Dataharvest 2019

Zin om weer eens een paar dagen nieuwe tips & tricks te verzamelen? Ervaringen uit te wisselen met collega's uit heel Europa? Inspiratie op te doen? En eind volgende week nog wat tijd over in je agenda? Schrijf je dan snel nog in voor EIJC19 & Dataharvest in Mechelen. Van vrijdag 17 tot 19 mei, natuurlijk voorafgegaan door de traditionele Hack Day op 16 mei.

Meer dan 6600 Wob-verzoeken voor Rijksoverheid sinds 2014

De ministeries van de rijksoverheid hebben de afgelopen vijf jaar 6669 Wob-verzoeken ontvangen. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kreeg de meeste (1192), het ministerie van Landbouw de minste (42), maar dat ministerie bestaat pas weer sinds de start van het kabinet Rutte 3. Gemiddeld kregen de ministeries per jaar 105 (2016) tot 117 (2015) verzoeken.

Ontvang een notificatie bij politiek nieuws

Op de hoogte blijven van berichten die politieke partijen op hun websites of Facebook-pagina’s plaatsen? Stel dan notificaties in op PoliFLW. Via deze website zijn meer dan 600.000 nieuwsberichten van meer dan 800 nationale, regionale en lokale politieke partijen te vinden. Ben je bijvoorbeeld geïnteresseerd in energietransitie, hoogbouw of fietsinfrastructuur? Dan kan je eenvoudig instellen dat je direct, elk uur of eke zes uur een e-mail wil ontvangen over deze zoekwoorden. Ideaal voor betrokken bewoners, journalisten en belangenbehartigers!

De gemiddelde Belgische journalist is een blanke veertiger met vast contract

Als een vrouw van midden dertig die freelancet, voel ik me soms een buitenbeentje in de Belgische journalistiek. Het onderzoek naar ‘Het profiel van de Belgische journalist in 2018’ van de Universiteit Gent, de Université Libre de Bruxelles en de Université de Mons bevestigt mijn gevoel. Want wat blijkt: de gemiddelde Belgische journalist is een veertigplusser van het mannelijke geslacht die vast aan de slag is.

Dit zijn de winnaars van De Loep 2018

De grote winnaar van De Loep 2018 is Nieuwsuur. Onderzoeksjournalisten van dit programma waren met vier producties genomineerd, twee daarvan vielen vrijdag 22 maart in de prijzen tijdens de Avond van de Onderzoeksjournalistiek in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.

Raad van State: WhatsApp en sms ook onder Wob, óók op privételefoon

Sms’jes en WhatsApp-berichten op zowel zakelijke als privételefoons van bestuurders en ambtenaren vallen onder de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Tenminste, als die berichten in het kader van het werk zijn verstuurd.

#LROJ19: scoop van Bellingcat

Niet eerder vertoond tijdens de VVOJ Trainingsdag Lokale en regionale Onderzoeksjournalistiek 2019: één van de sprekers komt met een scoop. Het was een extra spannend besluit van de toch al zeer geslaagde #LROJ19, zaterdag 16 maart op de School voor Journalistiek in Utrecht.

Genomineerden Loep 2018

Dit zijn de verhalen van De Loep 2018

Een kleine dertig genomineerden telt de editie 2018 van De Loep. Vrijdagavond 22 maart wordt bekend wie van hen de prijzen in de wacht slepen. In de aanloop tot de Avond van de Onderzoeksjournalistiek publiceren we de verhalen achter hun verhalen.

VVOJ Jongerendag 2019 bij Trouw

De VVOJ Jongerendag is terug van een jaartje weggeweest. En hoe! Zaterdag 6 april treedt op de redactie van Trouw een topkwartet trainers aan. Mis deze kans niet, schrijf je nu meteen in.

#VVOJ19: we gaan naar Tilburg!

Gewikt, gewogen en besloten: de VVOJ Conferentie Onderzoeksjournalistiek 2019 strijkt op 22 en 23 november neer in Tilburg. #VVOJ19 belooft een mooie samenwerking te worden met de opleiding Journalistiek van Fontys Hogescholen en onder andere BN DeStem.

Wob en het OM: aparte combi

Journalisten en Wob-juristen zijn een soort tegenstanders maar hebben óók belang bij een goede onderlinge relatie. Saskia Bolte, jurist bij het parket-generaal: 'Je kunt luis in de pels zijn en tóch vriendelijk. Dat wordt echt gewaardeerd.'

Apache en Bureau voor Lokale Zaken werken samen

Een nieuwe Vlaams-Nederlansse samenwerking in de onderzoekjournalistiek. De Vlaamse nieuwssite Apache bundelt de krachten met het Nederlandse Bureau voor Lokale Zaken. Gesteund door het Vlaams Journalistiek Fonds trekt Apache teen jaar lang rond vier thema’s de regio in. De redactie maakt daarbij als eerste collectief gebruik van de beveiligde werkruimte die het Bureau voor Lokale Zaken ontwikkelde.

Nieuwe beurs om van te leren

Het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten komt met een nieuwe beurs in het kader van de Regeling Talentontwikkeling. Journalisten kunnen geld aanvragen voor trainingen, studiereizen, conferenties en nog veel meer. De eerste vier beurzen gaan naar de genomineerden voor de VVOJ Aanmoedigingsprijs 2018.