Kenniscentrum

Experiment geslaagd – hoe nu verder?

Dagblad van het Noorden is op 1 april 2011 begonnen met onderzoeksteam. Inmiddels zijn er vier verslaggevers van de regionale krant zijn voor vrijgemaakt. Chef nieuwsdienst Jan Rozendaal doet op deze plek tweewekelijks verslag van de ontwikkelingen. Hij hoopt op actieve lezers, die willen meedenken.

door Jan Rozendaal

Eén van de verrassingen die uit onze onderzoeksverslaggeving is voortgekomen – we bestaan een jaar, dankjulliewel – is de samenwerking met RTV Noord. Op uitnodiging van hoofdredacteur Mischa van den Berg zijn we een keer komen praten bij de regionale radio- en televisiezender voor Groningen.

Aanleiding voor die uitnodiging was het profiel van burgemeester Peter Rehwinkel van Groningen in Dagblad van het Noorden, op basis waarvan RTV Noord diverse radio- en televisie-items heeft gemaakt. Keurig met bronvermelding.

De vraag van ‘de concurrent’: of we samen een Groningse zaak zouden kunnen onderzoeken? Zij een verslaggever, wij een verslaggever en aan de slag.

Het onderwerp werd de kolencentrale die RWE momenteel aan het bouwen is in de Eemshaven. Een miljardenproject in het noordoostelijke puntje van Groningen; van Nederland.

Nagenoeg iedereen stond te juichen toen de kogel eind 2008 door de kerk was. Eindelijk ging er eens iets groots gebeuren op die kale kades.

Maar inmiddels zit niemand meer op die centrale te wachten, waar duizenden mensen aan werken. Te vies, geen stimulans voor ontwikkeling van duurzame energie en zeker voor de Nederlandse energievoorziening overbodig.

Zó’n groot project, daar moeten wel rare, duistere, zaken zijn gepasseerd.

Een wat vrijblijvende onderzoeksopdracht. Past eigenlijk helemaal niet bij onze werkwijze.

We hebben een formulier waarop bij elk onderzoek onder meer de (mogelijke) kop boven het verhaal moet worden ingevuld, de samenvatting en werkwijze. En nu dachten we: bij zo’n groot project daar moeten we wel iets bijzonders, fouts of anderszins nieuws uit kunnen halen.

Er waren nog wel wat meer losse eindjes, maar dat hoort denk ik ook wel bij zo’n experiment. Beide partijen wilden zich zo’n eerste keer niet te vast leggen, dat was wel duidelijk. Daarom ook zo’n ‘ongevaarlijk’ onderwerp en werd er niet op voorhand een dikke primeur gedeeld.

Het verhaal en de documentaire zagen onlangs het licht. Geen grootse onthullingen, wel een indringende inkijk in het proces.

Bijvoorbeeld dat als de kop van één van de hoofdrolspelers op een bepaalde ochtend verkeerd had gestaan, die hele centrale niet was gebouwd. We hebben het over een investering van 2,5 miljard euro; de grootste kolencentrale van Nederland.

De vraag die tijdens de gezamenlijke evaluatie, waarbij beide hoofdredacteuren, de verslaggevers, een eindredacteur (RTV Noord) en ik aanwezig waren, op tafel lag was of we er mee door moeten gaan.

Beide partijen vinden van wel, alleen hoe en wanneer daarover verschillen we van mening. De kracht van de samenwerking was de impact die het had.

Tot en met commissaris van de koningin Max van den Berg maakten de geïnterviewden zich wat zorgen als de verslaggevers belden voor een afspraak. Goos de Boer én Jantina Russchen? Van RTV Noord én Dagblad van het Noorden? Dat moet wat zijn zeg!

Wij vinden dat je met die kracht zorgvuldig moet omgaan. Niet zo maar een onderwerp bedenken, maar wachten totdat er een steengoed verhaal te maken is.

RTV Noord zet wat meer druk op de ketel. Natuurlijk is onze situatie anders. Wij hebben vier onderzoeksverslaggevers, Noord probeert één collega vrij te maken. We hebben een plank vol met onderwerpen liggen. En een documentaire maken met beelden is een heel andere, tijdvretende tak van sport dan een verhaal schrijven.

Maar hoe dan ook: wordt vervolgd, daar zijn we het wel over eens. Want een meerwaarde, zowel bij het verzamelen van de informatie als het publiceren, waarbij van beide kanten ruimhartig naar elkaar is verwezen, heeft samenwerking tussen regionale krant én omroep zeker.

Jan Rozendaal verwelkomt reacties op zijn verhaal. Reageren kan onderaan elk verslag, mits je ingelogd bent.

Je kunt Jan Rozendaal ook volgen op LinkedIn en Twitter, of persoonlijk mailen.

Lees de eerdere afleveringen in deze serie hier.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk