De Loep, Longlist, Signalerend

Geen straf, maar wel een strafblad

Platform Investico, gepubliceerd in De Groene Amsterdammer en Trouw
Sophie Polm en Machteld Veen
Redactie

Sophie Polm en Machteld Veen hebben voor Investico onderzoek gedaan naar voorwaardelijke sepots. Het artikel is gepubliceerd in De Groene. Elk jaar krijgen ongeveer 10.000 mensen een brief van het Openbaar Ministerie waarin staat dat zij een voorwaardelijk sepot opgelegd krijgen. Dit is een soort ‘gele kaart’ voor verdachten van niet al te ernstige strafbare feiten. Wat er niet in de brief staat is dat een voorwaardelijk sepot een aantekening op het strafblad tot gevolg heeft, met vaak nare consequenties. Het is niet duidelijk hoe een voorwaardelijk sepot wordt onderbouwd en het is dus voor verdachten en hun advocaten niet te verifiëren.

Het onderzoek is vooral gebouwd op praktijkvoorbeelden en de structuren die daar onder liggen. Volgens de journalisten was het moeilijk om aan informatie te komen omdat er zo weinig bekend is over de manier waarop een voorwaardelijk sepot wordt opgelegd. Buiten het OM bleken maar weinig juristen bekend met het voorwaardelijk sepot. Uitgaand van de brieven aan de verdachten en eigen observaties zijn een aantal deskundigen geraadpleegd (hoogleraren, advocaten, juristen en oud-rechters). Ook medewerkers van het OM zijn geïnterviewd. De publicatie heeft voldoende boven water gehaald en heeft tot gevolg gehad dat de toezichthouder op het OM een onderzoek start en wordt een formulering in de brief aangepast. Hierover is een nieuwsbericht in Trouw geplaatst.

Gerelateerde artikelen

In deze productie wordt onderzocht of Ronald Plasterk zich wetenschappelijke kennis heeft toegeëigend dat met publiek geld was gefinancierd. De patenten die hij daarmee verwierf verkocht hij aan CureVac en daar verdiende hij miljoenen mee. Hij passeerde daarmee de universiteit en een mede-uitvinder en hij benadeelde kankerpatiënten.

Kort voor de afgelopen Europese verkiezingen plaatste Geert Wilders een overduidelijk door AI gegenereerde afbeelding op sociale media. ‘De zon gaat weer schijnen in Nederland’, schreef hij bij een beeld van een hoogblond gezin.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk