De Loep, Longlist

Een tapijt van hazelnoten

De Groene Amsterdammer
Anne Branbergen
Redactie

Multinational Ferrero heeft een oneindige behoefte aan hazelnoten, vooral voor in de hazelnotenpasta. Boeren verdienen hier geld aan, maar de industriële hazelnotenteelt is zeer schadelijk voor bodem en water en dus uiteindelijk voor het hele biosysteem. De Europese Unie verstrekt Bioteelt subsidies waarmee hazelaars worden aangeplant. Maar als na vijf jaar het moment van de eerste oogst is aangebroken, wordt de ‘Bioteelt’, gewone teelt – en dus schadelijk.

Anne Branbergen leeft al bijna veertig jaar in de streek ten noorden van Rome die ‘La Tuscia’ heet, of Noord-Lazio. Haar onderzoek bestond vooral uit eigen observatie. Ze zag een groen paradijs, met een natuurreservaat rond het Lago di Vico, verworden tot een gifbelt vanwege de agressieve hazelnootteelt. Vanwege haar goede lokale contacten kon ze het proces van de hazelnootteelt van dichtbij bekijken. Haar belangrijkste bronnen waren de hazelnoottelers, en vervolgens degenen die zien wat er gaande is, zoals de ex-gedeputeerde Famiano Crucianelli, het ex-europarlementslid Dario Tamburrano, en nog vele anderen.

Met subsidie van het Fonds Bijzondere Journalistieke Producties begon Branbergen in de zomer van 2020 in Calabrië, diep in de punt van de laars, waar in het berggebied rond Torre di Ruggiero een vrij aanzienlijke hazelnootteelt is, nog op ouderwetse leest geschoeid, dus zonder gif. De Calabrezen hebben ‘nee’ gezegd tegen Ferrero, een interessant gegeven. Vervolgens heeft ze het gebied in Noord-Lazio onderzocht en daarna het Ferrero-gebied in Noord-Italië. Op haar reis heeft ze alle facetten van het probleem kunnen bekijken.

Gerelateerde artikelen

Moeten de nazaten van tot slaaf gemaakten worden gecompenseerd door de Nederlandse overheid? Net als de slavenhouders bij de afschaffing van de slavernij? Carola Houtekamer en Winny de Jong rekenden uit hoeveel geld de duizenden slaveneigenaren en eigenaren van de plantages in Suriname en de Nederlandse Antillen kregen. Ook onderzochten ze hoe dit proces verliep.

‘Help het kapitaal neemt ons over’, laat zien hoe het grote geld grip krijgt op belangrijke onderdelen van de samenleving: de zorg, het onderwijs, de kinderopvang, de volkshuisvesting. Dit grote geld komt van investeerders die buiten de aandelenbeurs om participeren, beursgenoteerde bedrijven, durfinvesteerders en speculanten. Soms kopen ze hele instellingen op, soms hebben ze controle over essentiële bedrijfsonderdelen zoals personeel, lesmateriaal of bouwgrond.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk