Fondsfinanciering Mediafonds Delft
Het Mediafonds Delft bevordert onderzoeksjournalistiek gericht op Delft. Bestuurslid Rob van Woudenberg licht toe dat het onderwerp dient dus een relatie moet hebben met Delft, of de omgeving. Er zijn jaarlijks 6 aanvraag rondes. De komende rondes met hun aanvraagdata zijn:
Ronde 3 – maandag 2 juni;
Ronde 4 – maandag 8 september
Ronde 5 – dinsdag 4 november
(optioneel ronde 6 – maandag 8 december)
Anne Groenewegen van Fred Foundation is als bezoeker aanwezig. De Fred Foundation is in 1996 opgericht door Fred Matser. Het fonds steunt initiatieven die ‘de wereld van morgen een stukje mooier maken’. Anne is programma manager Publiek Belang. Onderzoeksjournalistiek staat daarin centraal. Het fonds kiest zelf de initiatieven om te ondersteunen. Er kunnen daarom geen aanvragen ingediend worden. De initiatieven kunnen gevolgd worden via de site van de foundation.
Intimidatie studentenblad Delta door de TU Delft
Studentenblad Delta haalde in april 2024 het nieuws met een bericht over de intimidatie door hun werkgever de TU op de hoofdredacteur en de redactie. Saskia Bonger (hoofdredacteur) en Annebelle de Bruijn (redacteur) vertellen hoe ze zich sterk houden ten opzichte van hun financier.
Het begon met een rapport van de Onderwijsinspectie over het gebrek aan sociale veiligheid bij de TU. Saskia Bonger schreef daarop een artikel met een voorbeeld van intimidatie door de TU en werd vervolgens zelf geïntimideerd en juridisch onder druk gezet. Onder protest haalt Delta de publicatie van de site. Dit licht Saskia op de Delta-site toe in een artikel met als kop “Juridische druk dwingt Delta artikel offline te halen”. Dat trok de aandacht van andere media, onder meer de NOS. Na twee maanden mag Delta het oorspronkelijke artikel toch weer op de site plaatsen. Ook dat wordt toegelicht.
Delta blijft het journalistieke verhaal vertellen, voor Delta en voor anderen, zwijgplicht of niet. Deze journalistieke zichtbaarheid is ook een wapen om onafhankelijk te blijven.
Annebelle de Bruijn licht toe dat ze als journalist bij Delta de druk voelt dat de houding niet mag verslappen. Check, dubbelcheck en nog een keer checken is een belangrijke routine. Op een vraag vanuit de zaal geeft Annebelle aan dat het voor haar werk ook belangrijk is dat er een balans is tussen onderwerpen. Zo blijft het prettig dat ze onderzoeksverhalen kan afwisselen met artikelen, waarbij ze minder druk ervaart, zoals over een tentoonstelling op de campus, of over het studentenleven.
Voor Saskia is het overleg met collega-hoofdredacteuren een steun in de rug, om ervaringen te delen en om gezamenlijk onderwerpen te bespreken. Binnenkort is zo’n onderwerp de persvrijheid van de universiteitsbladen.
Bron Chat, de ingang tot miljoenen overheidsdocumenten
BRON Chat, is een AI Chat, waarmee journalisten 3,5 miljoen overheidsdocumenten kunnen bevragen. Joost van de Loo (impact producer) en Jeremy Crowlesmith (developer) laten zien hoe journalisten deze app kunnen gebruiken. De app is samen met Open State Foundation ontwikkeld met behulp van het innovatieprogramma Incubator van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
BRON Chat maakt gebruik van AI en daarin lijkt de app op andere AI tools, die journalisten kunnen gebruiken. Belangrijke verschillen met andere tools zijn dat het bronmateriaal verifieerbaar is. De app draait puur op openbare Nederlandse overheidsinformatie en speciaal gemaakt is voor journalisten.
Interesse? De handleiding is op deze site geplaatst.
Maak er een goed verhaal van
Freek Schravesande (journalist NRC en bestuurslid Stichting Verhalende Journalistiek) geeft een spoedcursus verhalende journalistiek. Waar moet je vooraf bedenken om het verhaal te schrijven? Dat zijn de volgende drie punten: de personages, plaats en acties.
Bij de personages gaat het om één of meer betrokkenen waar je een round character van kunt maken. Die kun je een karakter geven, door bijvoorbeeld ook informatie te geven over iemands achtergrond. De lezer kan zich zo inleven in dit personage.
Bij het beantwoorden van de vraag over de plaats, is het gekozen perspectief belangrijk. Is dat vanuit het hart van de plaats, een specifieke hoek of bijvoorbeeld een hoog standpunt waarmee je een overzicht geeft. Her perspectief kan wisselen in het verhaal.
De verschillende acties kunnen gebruikt worden om een spanningsboog op te bouwen. In die boog is er altijd sprake van een crisis, gevolgd door een climax. Die crisis kan beschreven worden nadat de acties die er naar toe leiden zijn beschreven (chronologisch). Een verhaal kan ook met de crisis beginnen, zoals Freek in zijn presentatie laat zien.
Elementen om het verhaal te vertellen zijn verder nog de dialoog, scenes en contrast. Er zijn voor elke element meerdere keuzes mogelijk, maar bedenk vooraf welke keuzes je maakt en vertel vandaar uit het verhaal.
Nieuwbouwplan verscheurt Rotterdamse Pompenburgflat
De middag wordt afgesloten met een Rotterdams onderzoek van het journalistencollectief Spit. Het gaat over de plannen van de gemeente om de sociale huurflat Pompenburg te slopen voor Rise, de hoogste woontoren van Europa. Bram Logger (onderzoeksjournalist en grondlegger Spit) presenteert hoe het collectief de macht controleert samen met media, journalisten en burgers.
Belangrijke bronnen voor het onderzoek waren; twee WOO-verzoeken, openbare stukken, onder meer via LexisNexis, een anonieme bron, het kadaster, de Kamer van Koophandel en interviews.
Verder werkte Spit samen met een groep actieve burgers. De bewoners hadden zelf al werk verzet en een WOO-verzoek ingediend. Ze hielpen verder met het doorzoeken van documenten en door vragen uit te zetten bij de woningcorporatie en andere flatbewoners.
De ervaring leert dat het wel belangrijk is om vooraf de verwachtingen te bespreken. Het risico is namelijk dat de bewoners van de journalisten verwachten dat deze meegaan in het bereiken van hun actiedoelen. Daarom is het goed om aan het begin van de samenwerking duidelijk te maken dat bewoners en journalisten ieder hun eigen rol hebben. De journalist blijft de regisseur van zijn verhaal. Hij maakt zijn eigen afwegingen en keuzes.
