Controlerend, De Loep, Longlist

Nederland stak Duits stroomnet TenneT in hoge schulden

Platform Investico voor De Groene Amsterdammer en Trouw [ in samenwerking met Norddeutscher Rundfunk (NDR)]
Felix Voogt, Belia Heilbron, Katrin Kampling
Redactie

Het Nederlandse staatsbedrijf TenneT wil het Duitse hoogspanningsnet waarvan zij sinds 2010 eigenaar is, verkopen aan de Duitse staat. Uit onderzoek van Felix Voogt, Belia Heilbron en Katrin Kampling, van Investico en de NDR, bleek dat de Duitse tak door Nederland was opgezadeld met hoge schulden, waardoor het niet langer in staat was om de nodige investeringen te doen. De Duitse regering zei tegen de Bundestag dat de aankoop nodig was om ‘de energietransitie te versnellen’. Tennet had slechts een vijfde van de geplande versterking van het Duitse stroomnet voltooid.

Het Nederlandse ministerie van Financiën is de enige aandeelhouder van TenneT Holding BV. In dertien jaar onttrok de Nederlandse staat bijna een miljard euro aan dividend uit het Duitse net, maar weigerde erin te investeren. Tegelijkertijd moest TenneT leningen aangaan, voor de uitbreiding van het Duitse stroomnet en aansluiting van windmolenparken. Daardoor stond de Duitse tak er de laatste vier jaar zelfs slechter voor dan in Nederland wettelijk is toegestaan.

Voogt was in 2022 gastredacteur op de onderzoeksredactie van de Duitse publieke omroep NDR, dankzij het Journalistenstipendium Duitsland-Nederland (JDN). Daar viel hem op dat over de eventuele aankoop van TenneT heel anders werd bericht dan in Nederland. Zo ontstond de vraag waarom deze verkoop noodzakelijk was. De journalisten hebben veel tijd en moeite gestoken in het doorspitten van de bedrijfsstructuur en jaarstukken van TenneT. De Duitse collega Kempling was onmisbaar in de zoektocht naar Duitse overheidsdocumenten. Ook werd de website netzausbau.de met de stroomnetprojecten geraadpleegd. Een volledige verantwoording van de onderzoeksmethode is gepubliceerd op Platform Investico.

Gerelateerde artikelen

In deze productie wordt onderzocht of Ronald Plasterk zich wetenschappelijke kennis heeft toegeëigend dat met publiek geld was gefinancierd. De patenten die hij daarmee verwierf verkocht hij aan CureVac en daar verdiende hij miljoenen mee. Hij passeerde daarmee de universiteit en een mede-uitvinder en hij benadeelde kankerpatiënten.

Kort voor de afgelopen Europese verkiezingen plaatste Geert Wilders een overduidelijk door AI gegenereerde afbeelding op sociale media. ‘De zon gaat weer schijnen in Nederland’, schreef hij bij een beeld van een hoogblond gezin.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk