De Loep, Longlist

Een tapijt van hazelnoten

De Groene Amsterdammer
Anne Branbergen
Redactie

Multinational Ferrero heeft een oneindige behoefte aan hazelnoten, vooral voor in de hazelnotenpasta. Boeren verdienen hier geld aan, maar de industriële hazelnotenteelt is zeer schadelijk voor bodem en water en dus uiteindelijk voor het hele biosysteem. De Europese Unie verstrekt Bioteelt subsidies waarmee hazelaars worden aangeplant. Maar als na vijf jaar het moment van de eerste oogst is aangebroken, wordt de ‘Bioteelt’, gewone teelt – en dus schadelijk.

Anne Branbergen leeft al bijna veertig jaar in de streek ten noorden van Rome die ‘La Tuscia’ heet, of Noord-Lazio. Haar onderzoek bestond vooral uit eigen observatie. Ze zag een groen paradijs, met een natuurreservaat rond het Lago di Vico, verworden tot een gifbelt vanwege de agressieve hazelnootteelt. Vanwege haar goede lokale contacten kon ze het proces van de hazelnootteelt van dichtbij bekijken. Haar belangrijkste bronnen waren de hazelnoottelers, en vervolgens degenen die zien wat er gaande is, zoals de ex-gedeputeerde Famiano Crucianelli, het ex-europarlementslid Dario Tamburrano, en nog vele anderen.

Met subsidie van het Fonds Bijzondere Journalistieke Producties begon Branbergen in de zomer van 2020 in Calabrië, diep in de punt van de laars, waar in het berggebied rond Torre di Ruggiero een vrij aanzienlijke hazelnootteelt is, nog op ouderwetse leest geschoeid, dus zonder gif. De Calabrezen hebben ‘nee’ gezegd tegen Ferrero, een interessant gegeven. Vervolgens heeft ze het gebied in Noord-Lazio onderzocht en daarna het Ferrero-gebied in Noord-Italië. Op haar reis heeft ze alle facetten van het probleem kunnen bekijken.

Gerelateerde artikelen

In deze productie wordt onderzocht of Ronald Plasterk zich wetenschappelijke kennis heeft toegeëigend dat met publiek geld was gefinancierd. De patenten die hij daarmee verwierf verkocht hij aan CureVac en daar verdiende hij miljoenen mee. Hij passeerde daarmee de universiteit en een mede-uitvinder en hij benadeelde kankerpatiënten.

Kort voor de afgelopen Europese verkiezingen plaatste Geert Wilders een overduidelijk door AI gegenereerde afbeelding op sociale media. ‘De zon gaat weer schijnen in Nederland’, schreef hij bij een beeld van een hoogblond gezin.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk