De Loep, Longlist

64 Stutten en nog ging de gaskraan verder open / Anatomie van een gasdrama

NRC en Dagblad van het Noorden
Wubby Luyendijk, Claudia Kammer, Lyanne Levy, Mark Middel, Bas van Sluis en Derk Stokmans
Kranten Two-tone

Op 16 augustus 2012, vond in het Groningse Huizinge de zwaarste door gaswinning veroorzaakte aardbeving plaats. De gaswinning ging echter onverminderd door, tegen het veiligheidsalarm van de toezichthouder in.

De eerste reconstructie van NRC en Dagblad van het Noorden laat zien  hoe na de klap bij Huizinge multinationals ExxonMobil en Shell samen met het kabinet via topambtenaren van Economische Zaken binnen de beslotenheid van de Maatschap Groningen hun kassen bleven spekken ten koste van de veiligheid van Groningers. Pas toen huizen en erfgoed kapot schudden en Groningers in opstand kwamen haalde de Raad van State een streep door het hoge winningsniveau en was de macht van de Maatschap doorbroken.

De tweede reconstructie ontleedt nauwgezet een van de belangrijkste naoorlogse kabinetsbeslissingen op politiek/financieel gebied: het besluit om met de Groningse gaswinning te stoppen. De journalistieke productie van de twee media geeft inzicht in het besluitvormingsproces binnen de ministerraad, onderhandelingen met beide oliemaatschappijen, en ruzies en misverstanden tussen betrokken overheden over de noodzakelijke versterkingsoperatie.

De stukken onthullen onder meer dat se topmannen van Shell en ExxonMobil er tot twee keer toe persoonlijk bij premier Mark Rutte op aangedrongen dat het kabinet belangrijke verantwoordelijkheden voor de gaswinning in Groningen zou overnemen. In ruil voor het meewerken aan het gecontroleerd afbouwen van de gaswinning, wilden de oliebedrijven dat de Staat precies zou vaststellen hoeveel gas er moest worden opgepompt. Ook wilden de bedrijven een hoger aandeel in de winst uit het Groningenveld.

Gerelateerde artikelen

Hoe kan het dat glyfosaat, ondanks zorgen bij wetenschappers over de mogelijke gezondheidsrisico’s, toch weer werd toegelaten?
Veel boeren zeggen niet zonder glyfosaat te kunnen. Het bestrijdingsmiddel is zeer effectief en daarom ook de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld. Maar hoe veilig is glyfosaat? Wetenschappers die in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie het bestrijdingsmiddel onderzochten, concludeerden dat het waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen is. Toch is het gebruik onlangs weer voor tien jaar toegestaan door de Europese en nationale pesticideautoriteiten.

Huisartsenketen Co-Med wilde zoveel mogelijk omzet genereren en nieuwe praktijken verwerven. De zorg voor patiënten was van ondergeschikt belang. Uit dit onderzoek van NRC blijkt onder meer dat zorgdeclaraties werden opgehoogd, medewerkers onder druk gezet, winstcijfers opgeblazen, en contracten met terugwerkende kracht werden aangepast. De bedrijfstop gebruikte premiegeld – bedoeld voor patiëntenzorg – voor excessieve privé-uitgaven en kocht er nieuwe praktijken van. Dat bleek een piramidespel: de gegarandeerde inkomstenstroom van nieuwe huisartsenpraktijken was nodig om verder te groeien

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk