De Loep, Longlist

Boer Burger Beeldvorming

Argos Medialogica/Human NPO2
Myrthe Buitenhuis en Ruben Altena
Camera

De BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas is opgericht om negatieve beeldvorming en ‘onzinverhalen’ over de agrarische sector in de media en politiek te pareren. Argos Medialogica onderzocht of Van der Plas zelf wel het eerlijke verhaal vertelt.

Wetenschappers, politici en natuur- en milieuorganisaties die streven naar inkrimping van de veestapel baseren zich volgens BBB op onjuiste en onvolledige informatie. BBB is mede opgericht door agrarisch communicatiebureau dat de belangen behartigt van leveranciers van veevoer, kunstmest en melkrobots, die belang bij intensieve landbouw. Presenteert BBB wel eerlijke feiten en Cijfers?

Argos Medialogica voerden 50 tot 60 achtergrondgesprekken met mensen uit de agrarische sector om een beeld te krijgen over waar de ideeën van BBB-voorvrouw Caroline van der Plas vandaan komen. Ze lazen artikelen die Van der Plas schreef toen ze landbouwjournalist was en brachten in kaart welke initiatieven zij ontplooide in de tijd dat ze communicatiestrateeg was van de vakbond van varkenshouders. De journalisten verzamelden ook haar uitingen op Facebook, Twitter en in de Tweede Kamer.

Een aantal uitspraken van Van der Plas zijn uitgebreid gefactcheckt. Drie voorbeelden die exemplarisch zijn de manier waarop BBB de beeldvorming probeert te beïnvloeden zijn voor de Medialogica-aflevering van 11 december gebruikt.

Zo verspreidt Van der Plas de complottheorie dat het bij het uitkopen van boeren helemaal niet gaat om stikstof en de natuur, maar om het vrijmaken van boerenland voor woningbouw.

Ook vertelt Van der Plas niet het hele verhaal over de innovatie die de stikstofuitstoot van een melkveehouderij met 70 procent kan reduceren. De fabrikant van het stalsysteem dat mest en urine van de koe scheidt, geeft toe dat die reductie geldt voor koeien die op stal staan. Als je stikstofuitstoot van koeien die in de wei staan meeneemt is de reductie maar 40 procent.

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk