De Loep, Longlist

Slavernij aan de Schelde

de Gazet van Antwerpen
David Van Turnhout
Kranten Two-tone

Het komt journalist David Van Turnhout van de Gazet Van Antwerpen ter ore dat op de bouwwerf van het chemiebedrijf Borealis zwaar onderbetaalde buitenlandse werknemers werken. Vanuit deze eerste tip volgen dertig artikelen die almaar dieper duiken in een probleem van mensenhandel, veel te dure huisvesting, een door geldgebrek inadequaat hulpcentrum en machteloze arbeidsmigranten.


Wat begon met een ‘vage tip’ wordt door de journalist minutieus uitgezocht. Hij volgt een kruimelspoor naar een groep Filipijnen en Bengalese arbeidsmigranten. De zoektocht leidt  vervolgens naar een internationaal netwerk waar het bouwbedrijf Irem bij betrokken is. Via een organisatie in Hongarije worden arbeidsmigranten van verblijfsvergunningen voorzien. Met valse beloftes van hoge salarissen worden ze naar de werf van Borealis gelokt.

Via speuren in het kadaster, Kruispuntbank en Staatsblad, maar vooral via tips uit het netwerk van de journalist, blijkt dat de arbeidsmigranten volkomen klem zitten.

Door inzage in (illegale) contracten blijkt dat de arbeidsmigranten gevangen zitten in een web van mensenhandel en economische uitbuiting, dat in stand wordt gehouden door een piramide van huisvestings- en arbeidsbureautjes.

Geconfronteerd met de onthullingen gaat Borealis voor een tijd dicht. De arbeiders  komen onder de vleugels van het hulpcentrum Payoke dat echter veel te weinig capaciteit heeft om de grote groep slachtoffers te helpen.

De serie artikelen heeft ertoe geleid dat de minister van Werk Jo Brouns een honderdtal arbeidskaarten introk. Kamerlid Ben Segers diende een wetsvoorstel in naar aanleiding van het onderzoek naar Borealis en zijn malafide onderaannemers. De artikels bepaalden grotendeels de agenda van de bijzondere Kamercommissie Mensenhandel. Ook de aanbevelingen van deze commissie zullen naar aanleiding van deze zaak grotendeels draaien rond economische uitbuiting

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk