De Loep, Longlist

Slavernij aan de Schelde

de Gazet van Antwerpen
David Van Turnhout
Kranten Two-tone

Het komt journalist David Van Turnhout van de Gazet Van Antwerpen ter ore dat op de bouwwerf van het chemiebedrijf Borealis zwaar onderbetaalde buitenlandse werknemers werken. Vanuit deze eerste tip volgen dertig artikelen die almaar dieper duiken in een probleem van mensenhandel, veel te dure huisvesting, een door geldgebrek inadequaat hulpcentrum en machteloze arbeidsmigranten.


Wat begon met een ‘vage tip’ wordt door de journalist minutieus uitgezocht. Hij volgt een kruimelspoor naar een groep Filipijnen en Bengalese arbeidsmigranten. De zoektocht leidt  vervolgens naar een internationaal netwerk waar het bouwbedrijf Irem bij betrokken is. Via een organisatie in Hongarije worden arbeidsmigranten van verblijfsvergunningen voorzien. Met valse beloftes van hoge salarissen worden ze naar de werf van Borealis gelokt.

Via speuren in het kadaster, Kruispuntbank en Staatsblad, maar vooral via tips uit het netwerk van de journalist, blijkt dat de arbeidsmigranten volkomen klem zitten.

Door inzage in (illegale) contracten blijkt dat de arbeidsmigranten gevangen zitten in een web van mensenhandel en economische uitbuiting, dat in stand wordt gehouden door een piramide van huisvestings- en arbeidsbureautjes.

Geconfronteerd met de onthullingen gaat Borealis voor een tijd dicht. De arbeiders  komen onder de vleugels van het hulpcentrum Payoke dat echter veel te weinig capaciteit heeft om de grote groep slachtoffers te helpen.

De serie artikelen heeft ertoe geleid dat de minister van Werk Jo Brouns een honderdtal arbeidskaarten introk. Kamerlid Ben Segers diende een wetsvoorstel in naar aanleiding van het onderzoek naar Borealis en zijn malafide onderaannemers. De artikels bepaalden grotendeels de agenda van de bijzondere Kamercommissie Mensenhandel. Ook de aanbevelingen van deze commissie zullen naar aanleiding van deze zaak grotendeels draaien rond economische uitbuiting

Gerelateerde artikelen

Onder leiding van Follow the Money publiceerden in totaal elf (onderzoeks)redacties uit zeven Europese landen onder de noemer China Science Investigation meerdere artikelen en uitzendingen. In Nederland waren dat RTL Nieuws en FTM, in Vlaanderen De Tijd. Het onderzoek gaat over kennisveiligheid in verschillende Europese landen.

De zesdelige podcastserie onderzoekt hoe de Golfstaten de macht grijpen in de voetbalwereld. In 2010 kreeg Qatar tot verrassing van velen het WK toegewezen. Sindsdien is het land uitgegroeid tot een van de machtigste landen in de grootste sport ter wereld, op de voet gevolgd door Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk