De Loep, Longlist, Signalerend

Tweeluik: De sluipende privatisering van het Nederlandse onderwijs

Platform Investico / De Groene Amsterdammer
Emiel Woutersen, Michelle Salomons en Thomas Muntz
Redactie

Platform Investico onderzocht de opmars van private onderwijsaanbieders. NCOI, de grootste particuliere opleider van Nederland, neemt alle concurrenten over en boekt tientallen miljoenen winst met een mix van misleiding, magere kwaliteit en hoge kosten voor studenten en docenten. In het middelbaar onderwijs nemen private bijlesbedrijven als Lyceo steeds meer taken van scholen over.

NCOI adverteert met een eenjarige opleiding waarvoor je een ‘diploma hbo’ krijgt terwijl de opleidingen nergens als hbo-programma zijn erkend. De docenten bij NCOI en haar vele dochters zijn bijna altijd onbevoegde zzp’ers die slecht betaald krijgen en net als Uber-chauffeurs beoordeeld worden door hun studenten. Bijlesbureaus als Lyceo zetten studenten voor de klas die werken op basis van vage freelance-constructies.

Aanleiding voor het onderzoek was een verhaal over het Eurocollege, een particuliere aanbieder van mbo- en hbo-opleidingen, dat Investico in 2020 voor De Groene Amsterdammer maakte. Na publicatie kwamen er verschillende tips binnen over andere misstanden in het particuliere onderwijs.

Via LinkedIn, Facebook en review-websits spoorden de journalisten (oud)-studenten en werknemers van NCOI en Lyceo op die de klachten van de tipgevers bevestigden. Daarnaast stuurden zij alle middelbare scholen een enquête over hoe zij hun eerste corona-subsidies hadden besteed. Daarmee brachten zij de omvang van de bijlesindustrie in kaart. 135 scholen vulden de enquête in en 25 schoolleiders waren bereid uit te leggen waarom ze in zee gaan met commerciële aanbieders.

Het was niet eenvoudig om het verdienmodel van NCOI en Lyceo te doorgronden omdat de gesprekspartners van de Investico-redacteuren maar een klein deel van de werkelijkheid konden overzien. Door heel veel puzzelstukjes te verzamelen en een doorbraakinterview met een middenmanager die de bedrijfsstrategie van NCOI kende, konden de journalisten het beeld dat tipgevers schetsten, bevestigen.

Het dubbelonderzoek naar privatisering van het onderwijs leverde publicaties op in De Groene Amsterdammer, Trouw, het Onderwijsblad en een uitzending bij EenVandaag. De Onderwijsinspectie doet onderzoek naar de klachten over NCOI.

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk