De Turks-Nederlandse schrijfster Lale Gül werd ernstig bedreigd na publicatie van haar boek ‘Ik wil Leven’ waarin ze afrekent met het nationalistische en conservatieve milieu waarin ze opgroeide. Columnist Ebru Umar werd in april 2016 opgepakt in Turkije omdat ze op Twitter de Turkse president Erdogan, de stichter van de Turkse republiek Atatürk, de profeet Mohammed en eigenlijk het hele Turkse volk zou hebben beledigd. Ze kwam na twee dagen op vrije voeten maar mocht pas na twee weken terug naar Nederland. Umar is lang niet de enige die ‘landarrest’, kreeg in Turkije, minstens twintig andere Turkse Nederlanders ondergingen hetzelfde lot.
Rasit Elibol, Coen van de Ven en Karlijn Saris van De Groene Amsterdammer onderzochten wie er achter de intimidatie en bedreigingen zitten en welke rol de Turkse overheid speelt. Het onderzoek begon met het verzamelen van data op Twitter. De journalisten verzamelden Nederlandstalige en Turkstalige tweets met namen van (Turkse) Nederlanders erin. Daarbij filterden ze de berichten waarin ook Turkse ambassades, consulaten en ministeries werden aangehaald. Daaruit bleek dat het afgelopen jaar over tenminste acht Turks-Nederlandse schrijvers, politici en opiniemakers (en Geert Wilders) is geklikt bij Turkse instanties. Uit de data-anlayse bleek dat er geen structuur zit in de sociale media-berichten.
In het vervolgonderzoek spraken de journalisten met tientallen prominente Turkse Nederlanders van wie 15 on the record. Daaruit bleek dat Turks-Nederlandse nieuwsplatforms aanjagers zijn van het bedreigen en verklikken. De journalisten onderzochten wie er achter die platforms zitten. ‘Het zijn geen willoze schapen van Erdogan’, luidt de conclusie van Erik-Jan Zürcher, emeritus-hoogleraar Turkse talen en culturen. ‘Sociale controle en politieke beïnvloeding zijn altijd een doelstelling geweest van Ankara, maar de enige reden dat dit werkt is dat er een voedingsbodem is. De intimidatie functioneert grotendeels zonder instructies.”
Voor het data-onderzoek werd samengewerkt met Pointer/KRO-NCRV die een eigen uitzending maakte over de intimidatie van Turkse Nederlanders.
