De Loep, Longlist, Signalerend

Het digitale trollenleger

Pointer/KRO-NCRV
Jerry Vermanen, Wendy van der Waal, Roul Meijer, Wouter Hoek en Marije Rooze
Podcast

Pointer is op een Nederlands trollenleger met ruim 750 leden gestuit. In een Telegramgroep wordt desinformatie over het coronavaccin gedeeld. Als leden van de groep opduiken bij anti-coronademonstraties besluit de redactie de groep te analyseren. Hoe is dit ontstaan? Wie zitten erachter? En wat willen deze mensen bereiken?

Een Nederlandse groep van coronasceptische actievoerders heeft vorig jaar gecoördineerd onjuiste en misleidende informatie over covid-19 verspreid. Deze groep noemde zichzelf Het Digitale Leger en spoorde via de berichtendienst Telegram medestanders aan om nepaccounts op sociale media aan te maken, en heeft deze trollen dagelijks voorzien van desinformatie over het coronavaccin. GGD’s, politici en prominente artsen worden door de leden van dit trollenleger online, maar ook fysiek lastiggevallen.

Het Digitale Leger

Pointer-onderzoeker Jerry Vermanen is drie maanden undercover gegaan in de Telegramgroep, heeft de nepaccounts opgespoord en wist met behulp van forensische software en OSINT-onderzoek de identiteit te achterhalen van de oprichter, de leider en de trouwste volger van Het Digitale Leger. Daarbij werkte hij samen met de man die eerder de desinformatiecampagne rondom MH17 en het trollenleger van Dotan in kaart bracht.  

Het onderzoek is in een aantal verschillende vormen gepresenteerd: een tv-uitzending, een nieuwsartikel op de site en voor de ‘methodiek-nerds’ een artikel over hoe digitale trollengroepen zijn georganiseerd.

Gerelateerde artikelen

Hoe kan het dat glyfosaat, ondanks zorgen bij wetenschappers over de mogelijke gezondheidsrisico’s, toch weer werd toegelaten?
Veel boeren zeggen niet zonder glyfosaat te kunnen. Het bestrijdingsmiddel is zeer effectief en daarom ook de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld. Maar hoe veilig is glyfosaat? Wetenschappers die in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie het bestrijdingsmiddel onderzochten, concludeerden dat het waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen is. Toch is het gebruik onlangs weer voor tien jaar toegestaan door de Europese en nationale pesticideautoriteiten.

Huisartsenketen Co-Med wilde zoveel mogelijk omzet genereren en nieuwe praktijken verwerven. De zorg voor patiënten was van ondergeschikt belang. Uit dit onderzoek van NRC blijkt onder meer dat zorgdeclaraties werden opgehoogd, medewerkers onder druk gezet, winstcijfers opgeblazen, en contracten met terugwerkende kracht werden aangepast. De bedrijfstop gebruikte premiegeld – bedoeld voor patiëntenzorg – voor excessieve privé-uitgaven en kocht er nieuwe praktijken van. Dat bleek een piramidespel: de gegarandeerde inkomstenstroom van nieuwe huisartsenpraktijken was nodig om verder te groeien

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk