De Loep, Longlist, Signalerend

Genomineerd: De staat van Katholiek Nederland

Trouw / Spit
Martijn Roessingh, Stijn Fens, Nico de Fijter, Maaike van Houten en Hester den Boer
Redactie

Bijna acht op de tien Nederlandse rooms-katholieke parochies staan in het rood. Ook de bisdommen verkeren financieel gezien in een negatieve spiraal. Veel priesters worden uit het buitenland gehaald en kerkgaande katholieken zijn zeer veel progressiever dan de kerkleiding. Met onderzoekscollectief Spit bekeek Trouw de staat van Katholiek Nederland.

Bij elkaar opgeteld leden de 640 parochies in 2020 een verlies van 15 miljoen euro. Bisdom Roermond staat op omvallen. Sinds kerken een ANBI-status hebben, zijn bij de Belastingdienst online hun kostenposten, inkomsten en het jaarresultaat (winst of verlies) te vinden. Enkele parochies publiceerden zelf hun balans, waardoor een beeld over hun vermogen ontstond. Meer informatie kwam uit jaarrapporten en onderzoeken. Ook spraken de journalisten goed ingevoerde bronnen bij de bisdommen.

Reportages over parochies laten vervolgens zien wat er achter de cijfers schuil gaat. Vooral de onderhouds- en stookkosten van de kerkgebouwen zijn hoog. Wordt een kerkgebouw verkocht, dan leidt dat tot vertrek van parochianen. De groep gelovigen die nog met enige regelmaat naar de kerk gaat is in 2018 geslonken tot zo’n 150.000, vier procent van alle katholieken. Deze groep wordt steeds ouder en het aantal kerkelijke huwelijken daalt per jaar zo’n tien tot vijftien procent. Ook doet maar zo’n dertig procent van de katholieken een financiële bijdrage.

Twee andere onderzoeksartikelen gaan over het aandeel buitenlandse priesters en de kloof tussen katholieken en hun leiding. Hiervoor werd een rondgang langs de opleidingen en een peiling gedaan.

Gerelateerde artikelen

Onder leiding van Follow the Money publiceerden in totaal elf (onderzoeks)redacties uit zeven Europese landen onder de noemer China Science Investigation meerdere artikelen en uitzendingen. In Nederland waren dat RTL Nieuws en FTM, in Vlaanderen De Tijd. Het onderzoek gaat over kennisveiligheid in verschillende Europese landen.

De zesdelige podcastserie onderzoekt hoe de Golfstaten de macht grijpen in de voetbalwereld. In 2010 kreeg Qatar tot verrassing van velen het WK toegewezen. Sindsdien is het land uitgegroeid tot een van de machtigste landen in de grootste sport ter wereld, op de voet gevolgd door Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk