De Loep, Longlist, Signalerend

Genomineerd: De staat van Katholiek Nederland

Trouw / Spit
Martijn Roessingh, Stijn Fens, Nico de Fijter, Maaike van Houten en Hester den Boer
Redactie

Bijna acht op de tien Nederlandse rooms-katholieke parochies staan in het rood. Ook de bisdommen verkeren financieel gezien in een negatieve spiraal. Veel priesters worden uit het buitenland gehaald en kerkgaande katholieken zijn zeer veel progressiever dan de kerkleiding. Met onderzoekscollectief Spit bekeek Trouw de staat van Katholiek Nederland.

Bij elkaar opgeteld leden de 640 parochies in 2020 een verlies van 15 miljoen euro. Bisdom Roermond staat op omvallen. Sinds kerken een ANBI-status hebben, zijn bij de Belastingdienst online hun kostenposten, inkomsten en het jaarresultaat (winst of verlies) te vinden. Enkele parochies publiceerden zelf hun balans, waardoor een beeld over hun vermogen ontstond. Meer informatie kwam uit jaarrapporten en onderzoeken. Ook spraken de journalisten goed ingevoerde bronnen bij de bisdommen.

Reportages over parochies laten vervolgens zien wat er achter de cijfers schuil gaat. Vooral de onderhouds- en stookkosten van de kerkgebouwen zijn hoog. Wordt een kerkgebouw verkocht, dan leidt dat tot vertrek van parochianen. De groep gelovigen die nog met enige regelmaat naar de kerk gaat is in 2018 geslonken tot zo’n 150.000, vier procent van alle katholieken. Deze groep wordt steeds ouder en het aantal kerkelijke huwelijken daalt per jaar zo’n tien tot vijftien procent. Ook doet maar zo’n dertig procent van de katholieken een financiële bijdrage.

Twee andere onderzoeksartikelen gaan over het aandeel buitenlandse priesters en de kloof tussen katholieken en hun leiding. Hiervoor werd een rondgang langs de opleidingen en een peiling gedaan.

Gerelateerde artikelen

Hoe kan het dat glyfosaat, ondanks zorgen bij wetenschappers over de mogelijke gezondheidsrisico’s, toch weer werd toegelaten?
Veel boeren zeggen niet zonder glyfosaat te kunnen. Het bestrijdingsmiddel is zeer effectief en daarom ook de meest gebruikte onkruidverdelger ter wereld. Maar hoe veilig is glyfosaat? Wetenschappers die in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie het bestrijdingsmiddel onderzochten, concludeerden dat het waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen is. Toch is het gebruik onlangs weer voor tien jaar toegestaan door de Europese en nationale pesticideautoriteiten.

Huisartsenketen Co-Med wilde zoveel mogelijk omzet genereren en nieuwe praktijken verwerven. De zorg voor patiënten was van ondergeschikt belang. Uit dit onderzoek van NRC blijkt onder meer dat zorgdeclaraties werden opgehoogd, medewerkers onder druk gezet, winstcijfers opgeblazen, en contracten met terugwerkende kracht werden aangepast. De bedrijfstop gebruikte premiegeld – bedoeld voor patiëntenzorg – voor excessieve privé-uitgaven en kocht er nieuwe praktijken van. Dat bleek een piramidespel: de gegarandeerde inkomstenstroom van nieuwe huisartsenpraktijken was nodig om verder te groeien

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk