Een opmerkelijk grote afvaardiging Schilderswijkers leidde vrijdag 19 juni een tegenvallend klein gezelschap journalisten rond door hun buurt, in het kader van het jaarlijkse VVOJ-Buitencafé. Hoe postcodegebied 2525 probeert te herstellen van een verwoestende grote duim.
door Tanja van Bergen
Hij is al behoorlijk lang werkloos en zolang op zijn sollicitatiebrieven een afzenderadres in het postcodegebied 2525 staat, zal hij dat ook wel blijven, zegt hij zelf. Toch weigert Ali Kammyte (41) een nep-postcode boven zijn brieven te zetten. “Ik ga niet liegen over waar ik vandaan kom.”
Kammyte, voorzitter van het buurtpreventieteam, maar ook actief in de buurttuin en de mannenparticipatie en nog veel meer meer, is één van het tiental gidsen dat de journalisten meevoert door het gebied rond buurthuis De Mussen aan de Hoefkade, hartje Schilderwijk.
Google spuugt tegenwoordig op die straatnaam in 0,38 seconde ruim 91.000 zoekresultaten uit – en van de meeste daarvan word je als lezer niet vrolijk.
“De Schilderswijk heeft de twijfelachtige eer bovenaan allerlei lijstjes te staan die gaan over achterstanden,” zo vat De Mussendirecteur Nicoline Grötzebauch de staat van de wijk samen.
“De mensen die hier wonen, hebben veel last van uitsluiting op de arbeidsmarkt. Met name de jongeren ervaren aan den lijve dat ze minder kansen hebben. Maar de kansen van deze jongeren hier zijn mede afhankelijk van het beeld dat u van hen schetst. De media hebben een grote verantwoordelijkheid.”
Shariadriehoek
Zeg Schilderswijk en de gemiddelde Nederlander denkt: Shariadriehoek. Zeg Shariadriehoek en de gemiddelde journalist weet: Perdiep Ramesar. De Trouwjournalist werd eind vorig jaar ontslagen nadat duidelijk was geworden dat hij, anderhalf jaar eerder, voor zijn alarmerende verhalen over de omgeving van de Hoefkade zijn duim als een van de hoofdbronnen had gebruikt.
Half mei corrigeerde Trouw het door Ramesar aldus opgeroepen imago met een dikke bijlage, Terug in de Schilderswijk, die ook volgens de bewoners en andere betrokkenen wél een genuanceerd beeld schetste. Maar ja, een eenmaal gevestigd imago laat zich niet met één bijlage afschudden.
Ook tijdens dit VVOJ-Buitencafé blijkt hoe krachtig het fenomeen framing is. We kunnen bij de rondleidingen kiezen uit een brede waaier aan thema’s, maar veruit de meeste belangstelling gaat uit naar een wandeling langs ‘overlastlocaties’.
“Jullie kwamen naar ons toe met de vraag: laat ons zien hoe erg het is,” zegt Bert Van Alphen, jeugdombudsman in Den Haag en zelf Schilderswijker sinds zijn 8ste, tegen de initiator van dit Buitencafé, Nico Haasbroek.
Die reageert verbaasd: het idee was nu juist ontstaan uit nieuwsgierigheid naar het verhaal achter de nieuwsberichten, de wijk zoals de bewoners haar zelf beleven.
“Het zijn niet alleen de journalisten die framen,” vindt buurtbewoner Itai Cohn, “wij doen het zelf ook.”
Resultaat: niemand kijkt meer onbevangen naar de Schilderswijk, ook de bewoners zelf niet. En dat kan dan ook weer leiden tot het toedekken van problemen, onder het motto blijf-met-je-rotpoten-van-onze-rotwijk-af.
Open ogen
Onbevangen kijken is nu precies wat Trouw wel heeft geprobeerd te doen met de bijlage van 15 mei, vertelt Hans Marijnissen, die het project van de krant leidde.
“De bijlage was niet bedoeld als goedmaker voor de buurt en dat is-ie ook niet geworden. Kijk maar naar de statistieken in de balk die onderaan de pagina’s door de hele bijlage heen loopt: die cijfers vertellen geen vrolijk verhaal. Maar de verslaggevers zijn met open ogen de wijk ingegaan en zij kwamen terug met bewondering voor hoe de bewoners omgaan met deze zware problemen.”
Of Trouw nu vaker zulke bijlagen wil gaan maken?
Marijnissen: “Ja, we zijn op de redactie aan het nadenken over een vervolg.”
En, verwijzend naar de grote sociale reportages die Vrij Nederland begin jaren tachtig publiceerde in zijn kleurenbijlage: “Er zijn veel meer van deze mooie, sociale onderwerpen, maar die worden niet meer beschreven. We hebben in Nederland te veel matige columnisten en te weinig goede verslaggevers.”
Hit and run
Schrijven over probleemwijken kan niet met hit and run-journalistiek, is de uiteindelijk ook wel weer voorspelbare uitkomst van de discussie. Verzoeken aan de media: “Kom wat minder voor de hype naar de wijk.” En: “Zorg ervoor dat je een eigen netwerk in de buurt opbouwt, zodat je berichten kunt checken bij goed ingevoerde bronnen. Uit het overleg van deze middag moeten eigenlijk meteen alle e-mailadressen worden doorgegeven.”
Wat niet gebeurt. Maar wellicht, zegt Haasbroek, krijgt het Buitencafé nog een vervolg in het kielzog van de jaarlijkse VVOJ-conferentie, die in november neerstrijkt bij het Nationaal Archief in Den Haag.
Ali Kammyte zal tegen die tijd wel weer wat afwijzingen hebben ontvangen. De boodschap, vrij vertaald: ‘Uw postcode past niet in het profiel van ons bedrijf.’
