Amerikanen zijn gek op woorden die eindigen op ‘-ste’: grootste, snelste, langste. Maar het meest houden ze van het woord ‘meeste’. En dus is een van de eerste feiten die je krijgt aangeleverd tijdens de driedaagse conferentie (check ook Twitter) van Investigative Reporters and Editors (IRE) in San Francisco dat deze editie de meeste deelnemers heeft sinds de oprichting van IRE in 1975: meer dan 1600.
Tekst: Margo Smit
Lees ook: Kunst, kunde en impact en Vangnet, lobbyclub of beroepsorganisatie?
En de meeste panels draaien om ‘iets met cijfers en data’: van een basiscursus Excel (uiteraard gegeven door David Donald, al jaren ook een vaste waarde tijdens VVOJ-conferenties) tot uitermate technisch onderzoek op basis van tienduizenden documenten met verzekeringsgegevens. Maar tussen al die cijferbrij springen er op deze vrijdag 27 juni twee sessies uit die niet draaien om cijfers maar om die andere journalistieke kwaliteiten: de kunst van verhalen vertellen en het aanzwengelen van creativiteit op de nieuwsvloer.
Af- en aanleren
Interessant genoeg was het geen panel van redactiechefs of eindredacteuren dat zich boog over het creëren van een werkomgeving die journalistieke creativiteit bevordert.
Leticia Britos Cavagnaro geeft college op Stanford University. Van haar is het brede statement aan het begin van de sessie: “Teaching creativity is like undoing the damage done in school.”
Waarmee ze maar wil zeggen dat creativiteit ons eerder wordt af- dan aangeleerd. Ze komt met diverse tips voor chefs om de ‘creative juices’ weer te laten vloeien op de nieuwsvloer. De simpelste? “Draai al je vooronderstellingen eens om. Vergader je altijd in een bepaald zaaltje? Ga eens buiten zitten. Spaces tell us what to do and think. So, change your space!”
Haar panelgenoot Andrew Donohue van het Center for Investigative Reporting voegt nog een andere simpele truc toe. Als je brainstormt met je redactie, geef dan eens de opdracht om op alle vragen die over een potentieel onderwerp gesteld kunnen worden een antwoord van maximaal drie woorden te geven. “Dat zet mensen aan tot heel geconcentreerd nadenken en formuleren.” Goed om te doen als je al wat verder in het denkproces over een onderwerp bent. Het panel kwam met een tipsheet vol andere ideeën. Lezen. En lees dan eens Karel van den Bergs boek over creativiteit. Wellicht moet Van den Berg op de volgende IRE conferentie maar eens een praktische workshop gaan geven.
Kippenvel
De speciale conferentie-track over storytelling leverde prachtige voorbeelden van wat een goed verteld verhaal is. Lees bijvoorbeeld Louise Kiernans verhaal ‘Danger from above’ voor The Chicago Tribune. Vanaf de eerste zin word je meegesleept, en al weet je snel hoe het afloopt, je blijft lezen. Vakwerk leidend tot kippenvel. En ook The New York Times’
Walt Bogdanich en Jake Hooker schreven met ‘Toxic Pipeline’ een verhaal om van te smullen.
Zo was dus lang niet alles ‘about the numbers’ bij de IRE conferentie. Nou, ok. Tot slot nog een cijfer dan: IRE zelf kreeg vandaag de toezegging van 1,4 miljoen dollar om van het platform DocumentCloud een nog beter bruikbaar stuk gereedschap te maken. Gever is de Knight Foundation. En die kan met recht de meest gulle sponsor van onderzoeksjournalistiek in de Verenigde Staten genoemd worden. By far!
