Zes studenten reisden op 29 maart af naar Zuid-Afrika in het kader van het Beyond Your World programma van Lokaal Mondiaal. Daar verblijven ze twee weken in Johannesburg en Grahamstown. Ze maken kennis met de plaatselijke bevolking, houden interviews, en gaan reportages schrijven en filmen. Na de reis maken de studenten elk vier producties. VVOJ was voorafgaand aan de reis betrokken bij de voorbereidende workshops. De komende weken schrijven de studenten elk een blog voor de VVOJ over hun reis en hun ervaringen met onderzoek doen in het buitenland. Hier deel 2: de laatste redactievergadering, op 19 maart.
door Carla Vinke
Tijdens de laatste vergadering spraken Geesje van Haren en Janna Ruigrok van Lokaal Mondiaal nog één keer de verhaalideeën met ons door. Elk kregen we tien minuten om de vragen te stellen die we op dat punt nog hadden. Docent journalistiek Devid Ilievski voorzag ondertussen de rest van lastminute tips.
Geesje begon met het introduceren van het notitieboek dat in Zuid-Afrika zal fungeren als gezamenlijke agenda. Daarin schrijven we per dag op welke afspraken we hebben, hoe we daar komen en vooral ook met wie we er heen gaan. Want alleen op pad, is de twee weken in Johannesburg en Grahamstown uitgesloten. Er worden tussen de studenten gelijk afspraken gemaakt en reisgenoten geregeld. Los van de veiligheid, zie je door met andere studenten mee te gaan ook nog eens twee keer zo veel. Als ik uiteindelijk door het boekje blader en een aantal keer mijn naam zie staan, begin ik de reis steeds meer voor me te zien.
Het is inmiddels een half jaar geleden dat ik me opgaf voor het project van Beyond Your World. Waar het toen nog voelde als een laagdrempelige kans om journalistieke ervaring op te doen, ben ik gaandeweg steeds meer verantwoordelijkheid gaan voelen om een goed verhaal te schrijven. Tot ik me op een bepaald punt realiseerde dat ik te veel eisen aan mezelf stelde.
Bij het zoeken naar onderwerpen liet ik me tegenhouden door de gedachte dat ik geen expert ben op het gebied van Zuid-Afrika. Wie ben ik om over een dermate gecompliceerd land te schrijven, dacht ik steeds. Ik wil zelf eerst veel meer leren over wat er in het land speelt. Dat ligt echter misschien wel aan de basis van onderzoeksjournalistiek: willen weten, willen leren.
Nu heb ik mijn verhalen uitgezocht op onderwerpen die dicht bij mijn eigen interesses liggen. Onderwerpen waar ik door mijn studie criminologie al iets over weet of thema’s waar ik altijd al meer over wilde weten. Op die manier kan ik mijn eerste journalistieke onderzoeksproject gerichter invullen, ik weet nu beter waar ik moet zoeken.
Op de redactievergadering gaan mijn tien minuten met Geesje en Janna in. Per onderwerp bespreken we de afspraken voor interviews die ik al heb gemaakt of nog wil maken. Met al mijn ideeën ben ik inmiddels goed op weg.
Vanaf het moment dat ik mijn doel duidelijker voor ogen kreeg, ging het snel. De Zuid-Afrikanen waar ik contact mee heb gezocht, zijn erg behulpzaam. Ik merk ook dat ik door de workshop van Mensje Melchior en de speeddates met journalisten, die vorige week plaatsvonden, gemakkelijker kan vertellen waar mijn verhaal over moet gaan en wie ik wil spreken. De tien minuten zijn dan ook voldoende om voorlopig al mijn vragen weg te nemen.
De laatste week voor vertrek besteed ik aan het pitchen van mijn ideeën bij verschillende media en het sturen van wekelijkse reminders aan mijn contacten in Zuid-Afrika over de gemaakte afspraken. Dat is uit de afgelopen weken toch wel de gouden tip gebleken. Als laatste voorbereiding hebben we op 26 maart ‘de veiligheidstraining’. Ik ben erg benieuwd naar de inhoud van deze training. De term gebruik ik al wel om mijn omgeving gerust te stellen wanneer zij aankaarten dat Johannesburg gevaarlijk is.
Zelf ben ik me ook bewust van het feit dat ik tijdens de reis rekening moet houden met mijn veiligheid. Dat besef staat de reis desondanks niet in de weg. Na de vele voorbereidende e-mails en telefoontjes is het tijd mijn onderzoek voort te zetten in Zuid-Afrika. Een land waarbij tot nu toe elk stukje nieuwe informatie weer een nieuwe vraag bij me oproept.
Lees hier deel 1 in deze serie blogs, Onderzoeksjournalistiek leren in Zuid-Afrika, 20 maart 2014
