VVOJ2010 verslag: de curator is je beste vriend

Titel: De curator is je beste vriend
Datum: 19 november 2010, 14:00-15:45 uur
Sprekers: Eddy Van Camp, Rutger Schimmelpenninck
Moderator: Piet Depuydt
Aantal deelnemers: ongeveer 20

Lees ook het verslag van Anne Boer (inloggen vereist).
Tekst: Simon Demeulemeester
Na de inleiding van de moderator, kreeg Eddy Van Camp, de Belgische curator, het woord. Hij somde eerst op hoe hij aan informatie komt bij een faillissement. Rutger Schimmelpenninck overliep daarna eveneens zijn informatiebronnen.
Aangezien er bij deze workshop geen echt debat was, en de moderator de sprekers veel ruimte gaf, is het verslag in full-quote.
Eddy Van Camp: ‘Er zijn 5 bronnen voor mij bij een faillissement: ten eerste de gefailleerde zelf. Zijn levensverhaal is erg belangrijk. Meestal handelden zij te goeder trouw, maar er zijn anderen ook. Mensen die je blijft tegenkomen.’
‘Van sommigen begeleidde ik al meerdere faillissementen, en van mijn collega’s hoor ik hetzelfde. Die mensen leren wel: de eerste keer verliezen ze geld, de tweede keer draaien ze break-even en bij het laatste winnen ze er soms zelfs op!’
‘Tweede bron is de vakbond: die zijn in het begin niet erg belangrijk. Pas later komen die los. Belangrijker is het personeel, de derde bron. Ik ga altijd in de stoel van de directeur zitten. Hem verban ik naar een ander kantoor.’
‘Na enkele dagen komt de secretaresse jou koffie brengen, zoals ze voor haar directeur deed. Op die manier raak je aan de praat. Via hen kom je te weten of er gesjoemeld werd: zwarte lonen impliceren zwarte inkomsten.’
‘Uiteraard moet je opletten met het personeel: voor het personeel is de baas meestal ‘een smeerlap’. Ze geven hem de schuld en zijn dus soms gefrustreerd. Voorlaatste bron zijn de balansen van het bedrijf. Als die 2 à 3 jaar niet gepubliceerd werden, dan is het een verdacht zaakje.’
‘Uiteraard moet je die als journalist kunnen lezen. De onderzoeksjournalist moet kennis van zaken hebben. Laatste bron van informatie, vooral voor de journalist dan, is het dossier op de griffie. Dat mag iedereen opvragen.’
Van Camp wil die dossiers graag op het web hebben. Hij is een grote voorstander van transparantie. Want hoe meer mensen inzage hebben, hoe meer mensen verdachte zaken kunnen signaleren.
‘Zoals die keer dat iemand me erop wees dat er in de inventaris van een vervoersbedrijf nog twee trucks ontbraken: die stonden nog in Spanje!’
Eddy Van Camp hamerde er ook stevig op dat onderzoeksjournalisten voldoende kennis hebben: ‘We moeten elkaar tegemoetkomen, zodat we elkaar begrijpen.’
Rutger Schimmelpenninck begint met de jaarrekeningen: ‘Zijn de inschrijvingen pas laat gedaan? Dat is verdacht, want dat betekent dat het lang duurde om alles op een rijtje te zetten.’
‘Daarna ga je naar de top van de onderneming. Zoals meneer Van Camp zegt, zijn die meestal te goeder trouw. Die mensen zijn meestal gedesillusioneerd, ze hebben over het algemeen hard gewerkt, om dan toch failliet te gaan.
Het tweede en derde echelon van het bedrijf is vaak gefrustreerd: zij zien zich gefnuikt door het failliet. Daarmee moet je verder werken. De baas stuur je naar huis, om op zijn positieven te komen.’
‘Ten slotte heb je, voor jullie journalisten, de curator. Die moet om het halfjaar een verslag uitbrengen, of om het kwartaal bij grote bedrijven. De curator heeft toegang tot alle bronnen, een voordeel dat journalisten niet hebben.’
Beide heren curatoren benadrukken dat een curator nooit vooringenomen mag zijn: ‘Ga er nooit van uit dat er kwaad opzet is. Vel je oordeel pas als je zeker bent.’
Vraag uit het publiek: Hoe worden jullie betaald?
Antwoord: In Vlaanderen krijgen curatoren een vast percentage, in Nederland worden ze per uur betaald, uit de boedel.
Iemand vindt het onzin dat Van Camp een onderscheid maakt tussen bevriende journalisten en journalisten die ‘niet op de verjaardag mogen komen’.
Eddy Van Camp vindt dat niet. Hij maakt zijn onderscheid ‘in het licht van betrouwbaarheid!’
Hoe wordt bepaald welke curator welke zaak krijgt?
Eddy Van Camp weet het niet precies: ‘Dat gaat volgens een vreemd en ingewikkeld systeem. Er is geen objectiviteit, of die is er toch moeilijk in te krijgen.’
Rutger Schimmelpenninck zegt dat de keuze in principe vrij is: ‘De curator moet zo goed mogelijk zijn voor die bepaalde zaak.’