VVOJ verslag: Journalist of jurist? Bronnengeheim

Titel workshop: Journalist of Jurist? Bronnengeheim
Datum: 20 november 2010, 14:00-15:15 uur
Sprekers: Wim Criel, Christien Wildeman en Dirk Voorhoof
Moderator: Marleen Teugels
Aantal deelnemers: 11
Tekst: Melissa Janssens
Dirk Voorhoof is hoogleraar aan de Universiteit Gent en de Universiteit van Kopenhagen. Hij neemt als eerste het woord en gaat dieper in op de term ‘journalistiek bronnengeheim’.
In België zijn journalisten door het verschoningsrecht goed beschermd. Dat zorgt ervoor dat ze mogen weigeren om te antwoorden op vragen die een rechter aan hem/haar stelt.
Om de theorie in de praktijk te zetten legt Voorhoof een denkbeeldige case voor. Met in de hoofdrol een directeur bij een grote bank in Nederland.
De man in kwestie kwam de voorbije dagen in de media omdat hij een overnamebod kon weigeren. De CEO gaf interviews en op vrijdagavond zei hij op een persconferentie dat hij even rust wil en na het weekend meer uitleg zal geven. De directeur vraagt ook om hem niet te contacteren en de privacy van zijn familie te respecteren.
Waar knelt het schoentje? Hij vertrekt niet met zijn familie, maar met zijn minnares op weekend. In een wellnessoord worden foto’s genomen die soms weinig tot de verbeelding overlaten.
Enkele dagen later wordt één van de foto’s, met daarop de CEO op de springplank van het zwembad, gepubliceerd.
De man vreest dat er ook andere foto’s zullen uitlekken en vraagt aan de hoofdredacteur van de krant in kwestie om de identiteit van de fotograaf kenbaar te maken.
De chef weigert en een paar dagen later wordt de vrees van de bankdirecteur werkelijkheid. De andere foto’s verschijnen op internet en in enkele magazines.
De kernvraag is: ‘Hoe zou jij gehandeld hebben, als je de hoofdredacteur was van de krant die de eerste foto publiceerde?’
Een interessant debat ontstaat tussen de journalisten. Velen struikelen over het feit dat de foto an sich gepubliceerd werd, aangezien het maatschappelijk belang ver te zoeken is.
Uiteindelijk ontstaat er een consensus: het is niet aan de hoofdredacteur om de naam van de fotograaf vrij te geven. In zijn krant stond nu eenmaal geen foto waarop de minnares te zien was.
Na de discussie gaat advocate Christien Wildeman verder.
Het bronnengeheim in België is duidelijk, nu is Nederland aan de beurt. De uitleg van Wildeman vult die van Voorhoof perfect aan.
Al snel blijkt dat het verschoningsrecht in Nederland niet wettelijk is vastgelegd. Sinds 2002 is er de Aanwijzing toepassing dwangmiddelen bij journalisten, door het College van procureurs-generaal. Binnenkort komt er een nieuwe versie.
Maar het blijft een discussiepunt: zal die Herziene Aanwijzing toereikend zijn of moet het verschoningsrecht in de formele zin worden vastgelegd?
Ten slotte gaat bedrijfsjurist en verantwoordelijke uitgever van de Roularta-groep Wim Criel dieper in op bronnen in de journalistieke ethiek.
Daarbij is de kwaliteit van de bron logischerwijs erg belangrijk. Een journalist hoort ethisch verantwoorde technieken toe te passen om info te vergaren en moet zo transparant mogelijk zijn ten opzichte van het publiek.
Deze workshop bevatte niet noodzakelijk nieuwe informatie, maar deed enkele journalisten opnieuw nadenken over de ethische en wettelijke kant van de job. Het was interessant om het verschil tussen België en Nederland te laten aantonen door mensen die duidelijk over de nodige kennis beschikken.