AFTELLEN NAAR BRUSSEL 2008
Overheden hebben helaas nog geen internetpagina met een knop: ‘Download hier alle statistische data’. Jammer, want data combineren met digitale kaarten kan bijzonder aardige resultaten opleveren, zegt Arlen Poort (NRC Handelsblad). Maar wie handig genoeg is, weet al een flinke hoeveelheid gegevens te vinden.
18 Dagen tot de European Investigative Journalism Conference in Brussel op 21 en 22 november. Met een serie interviews blikt deze website vooruit op de workshops en trainingen. Aflevering 5: De CAR-training ‘News on a map’ van Arlen Poort.
Tekst: Arno Kersten, 3 november 2008
Onlangs publiceerde NRC Handelsblad nog een mooi staaltje infographics. Bij de voordracht van Ahmed Aboutaleb als nieuwe burgermeester van Rotterdam plaatste de krant een kaartje van Nederland, waarop de politieke kleur van alle burgemeesters was ingetekend. In absolute aantallen levert het CDA de meeste burgervaders in het land, maar gerekend naar inwonersaantallen spant de PvdA de kroon.
De data achter het kaartje komt van Overheid.nl, volgens Poort de “een goede bron voor actuele gegevens”. Door een eerder geschreven scriptje hier en daar aan te passen, wist hij precies de data uit de website te halen die hij nodig had, in een bestandsformaat en codering die hij kan gebruiken. “Zo is het een kwestie van een paar minuten voordat ik alle burgemeesters in Nederland gedownload heb, inclusief politieke partij, geslacht en gemeentecode.” Zo’n identificatiecode, een ID, is noodzakelijk om de data en de digitale gemeentenkaart te kunnen combineren.
Met zulke gemeentekaartjes heeft NRC Handelsblad inmiddels al een kleine traditie opgebouwd. Programma’s die zich voor dit soort geomapping-kunstjes lenen, zijn doorgaans duur, maar er bestaan ook goedkopere (Manifold) en gratis opensource alternatieven (QGis). Zijn CAR-training ‘News on a map’ richt Poort op een instapniveau, bedoeld voor cursisten die beschikken over een basale kennis van Excel en Access. Het verzamelen van data op internet vormt het onderwerp van een andere CAR-training die Poort in Brussel verzorgt: web scraping.
Een ander voorbeeld is het kaartje van de coffeeshops in Rotterdam. Nadat bekend was geworden dat coffeeshops op een minimale, door gemeenten zelf vast te stellen, afstand van scholen moeten liggen, construeerden Poort en zijn collega’s een kaartje waarop alle geregistreerde coffeeshops stonden ingetekend. “Rond de scholen hadden we een cirkel getrokken van vijfhonderd meter”, vertelt Poort. Die vijfhonderd meter was de grens die ze in Den Haag al hanteerden. “Zo werd in één oogopslag duidelijk welke coffeeshops te dichtbij zouden staan. Eigenlijk helemaal niet zo moeilijk, gewoon onderzoek dat je zelf op je redactie kunt doen.”
Poort zou willen dat meer journalisten zich met dit soort databewerking zouden bezighouden. “Als meer mensen bij de overheid aankloppen voor data die ze willen hebben, worden instanties veel meer gedwongen om gegevens publiek te maken. Dan wordt het gewoner dat allerlei data voor iedereen beschikbaar is.” Dat zo weinig collega’s zich op een hoger niveau bezig houden met computer assisted reporting en het verwerken van data, ligt volgens Poort ook aan de aard van het beestje. “Journalisten zijn bijna allemaal alfa’s. Ze zijn huiverig voor computerfuncties die verder gaan dan tekstverwerken. Ik zie bij veel collega’s de angst om Statline van het Centraal Bureau voor de Statistiek te gebruiken, terwijl daar een boel informatie in staat die je elke dag nodig hebt.”
Poort: “Daarom geef ik trainingen, zoals op de VVOJ Conferenties: ik hoop die angst een beetje weg te nemen.”
Voorbeelden die Poort beschikbaar heeft gesteld (pdf):
Autokaart
Coffeeshops
ABN/Fortis
