“Een paar jaar geleden boden we nog interne middagcursussen aan voor onze redacteurs. Als we merkten dat hier en daar hiaten de kop opstaken, probeerden we die zelf weg te werken. Die lacunes zaten – en zitten – bij nieuwe krachten én bij anciens.” Marcel Grauls, vroeger buitenland-, eind- en hoofdredacteur en nu projectmanager bij Het Belang Van Limburg, gelooft in de kracht van constante vernieuwing. Ook bij regionale nieuwsmedia zijn nieuwe impulsen belangrijk en kan Europese verslaggeving een eigen plaats krijgen. In zijn huidige functie zorgt hij onder meer voor de opleiding en bijscholing van journalisten.
“De beginnende journalisten hadden bijvoorbeeld vaak baat bij de sessies rond journalistieke deontologie en hier en daar bij een opfrissing van correct taalgebruik. Die sessies Nederlands deden ook sommige anciens goed, wanneer hun taalgebruik een beetje was vastgeroest en iets eigentijdser mocht. Zowel jong als oud kon bijleren over verschillende doelgerichte interviewtechnieken, nieuwe invalshoeken en een creatievere aanpak van het nieuws in het algemeen. Bijscholing werkt hiaten weg en integreert modernere methoden in je manier van werken.”
Hoe organiseerden jullie die bijscholingen?
“We hebben eerst gevist in onze eigen vijver. Voor bijna elk onderwerp was er in eigen huis wel een specialist te vinden. Die manier van werken leek ons ook het meest efficiënt. We kunnen natuurlijk niet alles intern aanbieden. Over Computer Assisted Reporting hadden we bijvoorbeeld geen interne expert. Enkele journalisten zijn dan een CAR-cursus gaan volgen aan de KUL.”
Het huidige medialandschap kent de opgang van nieuwe vormen van nieuwsmedia. Hoe ziet u de toekomst van de krant de volgende decennia?
“Er wordt wel eens gezegd dat de nieuwe media de nieuwsmarkt zullen overnemen, dat het tijdperk van dagbladen over is. Ik zeg dan: nieuwe media zijn er altijd geweest. Toen de radio opgang maakte, kon je om het uur het nieuws horen. Waarvoor had je dan nog een krant nodig? Toen kwam televisie: bewegende beelden! Later zelfs in kleur! Telkens voorspelden doemdenkers het einde van de krant. En telkens vond de krant zichzelf opnieuw uit. Ik geloof dat het dagblad zijn plaats perfect kan behouden, op voorwaarde dat het medium bereid is constant te vernieuwen. En niet door de andere media te willen beconcurreren op hun sterke punten, maar door na te denken over hoe de krant haar eigen krachten kan gebruiken. Niet focussen op wat uw krant altijd is geweest, maar nadenken over wat ze nog kan worden. Uw eigen inhoud analyseren, nieuwe invalshoeken uitproberen.”
Horen onderzoeksprojecten ook thuis in de toekomst van het dagblad?
“In onze werking is daar weinig kans toe. Het is moeilijk om mensen langere tijd vrij te stellen voor projecten. Er is een tendens om op steeds kortere termijn te werken. Dat is niet alleen een fenomeen van de huidige journalistieke cultuur: het hedendaagse publiek verwacht zélf een aanbod van compacte informatie. Lezers moeten hun beschikbare tijd over zo veel verschillende dingen verdelen dat het bijna niet meer mogelijk is om grote happen van die tijd op te eisen. Dat geldt voor grote dossiers, maar evengoed voor series.”
Europa oefent een grote invloed uit op onze samenleving. Is daar volgens u genoeg plaats voor in de krant?
“Ik ben er trots op dat wij als ‘populaire’ krant toch elke dag minstens een pagina aan het buitenlandse politiek wijden. Via de Geassocieerde Pers Diensten, een samenwerkingsinitiatief van Vlaamse en Nederlandse regionale kranten, hebben we toegang tot een netwerk van verslaggevers in achttien buitenlandse hoofdsteden.
Voor Europese aangelegenheden hebben wij een speciale werkwijze. Het algemene en politieke nieuws uit Europa is het territorium van onze buitenlandredacteurs, maar samen met de provincie besteden we speciale aandacht aan wat Europa specifiek voor ons publiek, de Limburgers, betekent. Concreet: als er in Limburg wat gebeurt waar Europa voor iets tussen zit, is er sowieso aandacht voor dat Europese aspect. Verder maken we elk trimester een pagina en elk jaar een volledige bijlage over “Europa in je eigen tuin”, waarin al het Europees-Limburgs nieuws gebundeld wordt en bijvoorbeeld op een landkaart wordt aangegeven wat Europa waar in Limburg doet. We betrekken onze lezers ook bij bijvoorbeeld bezoeken van Europese delegaties in Limburg. We hebben dus aandacht voor Europa, maar als regionale krant en door de ogen van ons publiek.”
Zijn er samenwerkingsverbanden tussen uw krant en andere Europese media?
“We zijn al een paar keer op bezoek geweest bij buitenlandse kranten om hun aanpak te bestuderen en daarvan te leren. We spelen al een hele tijd met het idee om een uitwisselingsproject op poten te zetten tussen een paar Belgische, Nederlandse en Duitse kranten.
We werken ook veel samen met het European Journalism Centre in Maastricht. Deze maand waren hier bijvoorbeeld negen Finse en de maand ervoor zes Noorse journalisten. De Finnen, allemaal redacteurs van Finse regionale kranten, kwamen bij ons kijken naar onze aanpak van een regionaal dagblad, de Noren hadden interesse in een van onze jeugdprojecten. Bij datzelfde EJC loopt ook een cross-borderproject tussen verschillende kranten uit de euregio (internationaal samenwerkingsverband tussen Duitsland, Nederland en België, in het gebied rondom de Maas en ten westen de Rijn, nvdr.). Het EJC doet onderzoek naar grensoverschrijdende elementen tussen die landen. Elk jaar gaat er dan een journalist van een van de aangesloten kranten op bezoek in het buitenland om die elementen van dichtbij te bestuderen en die nieuwe ervaringen terug mee te nemen naar zijn thuisbasis. Het EJC biedt verder permanent cursussen aan over bijvoorbeeld EU-wetgeving, newsroom management en dergelijke. Jammer genoeg moet je daar weer geld voor ophoesten en mensen voor vrijstellen, dus dat komt er niet genoeg van. Maar het is duidelijk dat internationale samenwerking, ook voor regionale media, een absolute meerwaarde kan zijn.”
Tekst: Joris Van Beckhoven
