Conferentie

Claims en verschoningsrecht


Eric Smit: ‘Beslaglegging verlamt journalistiek’ (22-7-2010; inloggen vereist)
Vrijdag 9 juli legde Nina Storms-Vleeschdraager (voorheen Brink), beslag op het bezit, huis en bankrekening van onderzoeksjournalist Eric Smit. Haar actie was het zoveelste deel in de juridische strijd die de zakenvrouw voert tegen Smit sinds hij begin 2008 met het schrijven van een biografie over haar begon. ‘Het is beangstigend dat hetgeen je in je boek beschrijft wat anderen overkomt, nu ook jou overkomt,’ vertelt Smit in Dossier Onderzoek.
Storms heft beslag Smit op (29-7-2010)
Storms trekt beslagen Smit deels in (25-7-2010)

Rechtbank: afluisteren journalist was onrechtmatig (15-7-2010)
De telefoontap bij een Telegraaf-journaliste, die de bron van mogelijk gelekte staatsgeheime informatie moest achterhalen, is disproportioneel en druist in tegen het recht op bronbescherming, aldus de rechtbank in Haarlem woensdag.

Eerder op de VVOJs-site:

Vraag het maar aan Alexander Nijeboer. Als freelance journalist begon hij vol goede moed aan een boek over defensie-klokkenluider Fred Spijkers, maar jaren later en talloze processen verder is hij sadder en wiser. En 25 duizend euro aan kosten armer, vertelde hij tijdens een VVOJ Café in december 2007. Hij kreeg te maken met juridische powerplay, om passages te weren of het boek uit de handel te laten nemen.

Een wapen waarmee onderzoeksjournalisten zich geconfroneerd kunnen zien, zijn de juridische en financiële claims. Nog voordat een publicatie het daglicht heeft gezien, hangt een overheidsdienst of multinational dreigend aan de lijn of valt er een brief van de advocaat op de mat. Een zorgelijke ontwikkeling, met name wanneer ook hoofdredacties onder druk kiezen voor de weg van de minste weerstand.

Een van de belangrijkste dingen volgens media-advocaat Jens van den Brink: zorg dat je zoveel mogelijk met correspondentie, documenten, e-mailverkeer, audio-opnames documenteert. In dat licht heeft bijvoorbeeld de Argos-redactie voor de Raad voor de Journalistiek-zaak een factsheet van de contacten over een Amerikaans militair rapport op een rij gezet.

Discussie is er ook over het verschoningsrecht, dat het journalistieke en maatschappelijke belang dient om bronnen bescherming te bieden. In de zaak rond de gijzeling van journalist Koen Voskuil is Justitie door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens op de vingers getikt.

Op de VVOJ-site:
Verslag: powerplay tegen journalisten
Wanneer de journalist een gevoelige snaar raakt, slaan overheid en bedrijfsleven tegenwoordig hard terug. Met juridische powerplay proberen ze publicaties te verhinderen, zoals Alexander Nijeboer overkwam bij zijn boek ‘Een man tegen de staat’. Op 10 december 2007 was hij een van de sprekers tijdens het VVOJ Debatcafé.

Fonds tegen juridische powerplay

Journalistiek onder druk

Verschoningsrecht journalist moet altijd gelden

Verschoningsrecht, nuttig en noodzakelijk?

Het wakend oog, media en recht

Pas op voor het afstapje: hoe voorkom je schadeclaims?

Journalisten in het beklaagdenbankje

Zie de Recht-rubriek voor alle artikelen

Gerelateerde artikelen

conferentie-1x

Claimen en framen, dat was het thema van de conferentie 2023. Wie claimt en framet stuurt de dialoog, zet thema’s op scherp en maakt andere geluiden vaak monddood. Hoe gaan we hier als onderzoeksjournalisten mee om? Hoe bewegen we ons in een wereld van wantrouwen? Daarover ging het onder meer tijdens twee succesvolle en verrijkende conferentiedagen op vrijdag 17 en zaterdag 18 november 2023 in Gent.

conferentie-1x

Eind 2013 ontvangt de gemeenteraad van Birmingham, Engeland – een merkwaardige anonieme brief waarin melding wordt gemaakt van een complot van Islamisten om openbare scholen in een achterstandswijk over te nemen. Het geheime plan had de codenaam Operation Trojan Horse. De brief wordt intern snel ontmaskerd als nep, maar veroorzaakt toch landelijke paniek als die in maart 2014 lekt naar de pers. Anekdotes over leerkrachten die Salafistische gedachten in de hoofden van hun leerlingen pompen en hun vrouwelijke collega’s discrimineren, buitelen over elkaar heen in de media.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk