De Loep, Longlist

Trafiek Antiek

De Tijd en VRT
Lars Bové, Doruntina Islamaj en Peter Brems
Camera

België is een Walhalla voor handel in geroofde kunstschatten, blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van De Tijd en VRT. Controle op in- en uitvoer van antiek is er nauwelijks en de opsporing van kunstcriminaliteit wordt overgelaten aan één gespecialiseerde rechercheur.

Voor Lars Bové van De Tijd was de verkoop van een gestolen Romeins beeld aan Amerikaanse celebrities Kanye West en Kim Kardashian aanleiding voor een onderzoek naar misstanden in de Belgische kunsthandel. Het beeld was namelijk verkocht door Axel Vervoordt Art & Antiques, de grootste antiekhandelaar van het land.

VRT-journalisten Peter Brems en Doruntina Islamaj doken in de kunsthandel nadat twee Italiaanse carabinieri in een Brusselse antiekzaak bij toeval stuitten op een 2000 jaar oud beeld dat in 2011 was gestolen uit een Romeins park. Toen zij van hun bronnen hoorden dat Lars Bové met hetzelfde thema bezig was, stelden zij voor de handen ineen te slaan.

Wat volgde was een heuse Indiana Jones-achtige zoektocht naar geroofde antieke kunst. De onderzoeksjournalisten zochten een aantal exemplarische zaken tot de bodem uit. Zo onthulden ze dat een 3000 jaar oud beeldje dat te koop was bij een Belgische antiquair een aantal maanden daarvoor was verdwenen van een Egyptische archeologische site.  

Om erachter te komen hoe de schimmige deals tot stand komen, spraken de journalisten met politiespeurders, inspectiediensten, handelaars, archeologen, gespecialiseerde verzamelaars en buitenlandse journalisten. Ze analyseerden de bedrijfsgegevens van de 1500 kunsthandelaren die België rijk is, deden (online)onderzoek naar de herkomst van antieke stukken die uit Belgische privécollecties zouden komen en op buitenlandse veilingen worden aangeboden. Daarvoor raadpleegden ze oude catalogi en universiteitsbibliotheken.

Dankzij de lakse opstelling van de autoriteiten is België een witwasmachine voor geroofde antiquiteiten geworden, concluderen de onderzoeksjournalisten.

Gerelateerde artikelen

In deze productie wordt onderzocht of Ronald Plasterk zich wetenschappelijke kennis heeft toegeëigend dat met publiek geld was gefinancierd. De patenten die hij daarmee verwierf verkocht hij aan CureVac en daar verdiende hij miljoenen mee. Hij passeerde daarmee de universiteit en een mede-uitvinder en hij benadeelde kankerpatiënten.

Kort voor de afgelopen Europese verkiezingen plaatste Geert Wilders een overduidelijk door AI gegenereerde afbeelding op sociale media. ‘De zon gaat weer schijnen in Nederland’, schreef hij bij een beeld van een hoogblond gezin.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk