Dit jaar kreeg de jury weer een fraaie en diverse oogst aan onderzoeksjournalistiek producties: van podcasts en televisieseries tot boeken en printpublicaties, in totaal 142 inzendingen. Ze vestigen de aandacht op wat er gebeurt én op wat er in het verschiet ligt als er niets aan de situatie verandert. Ze tonen de verantwoordelijkheid van overheden en economische actoren. Ze maken ons attent op wat er fout loopt en beter moet. De jury was -met andere woorden- zeer onder de indruk van het rijke aanbod aan sterke onderzoeksverhalen. Maar er paste ook een waarschuwing: “We moeten ons afvragen hoe we dat werk blijven mogelijk maken en hoe we het kunnen verdedigen tegen populistische en autoritaire politici, tegen de intimidatie die vaak anoniem gekanaliseerd wordt via sociale media, of tegen de stem van de straat die er steeds meer van overtuigd raakt dat journalisten deel uitmaken van een globalistisch complot”, aldus het juryrapport.
Controlerende onderzoeksjournalistiek
De winnaars in de categorie Controlerende onderzoeksjournalistiek zijn Wubby Luyendijk, Claudia Kammer, Lyanne Levy, Mark Middel, Bas van Sluis en Derk Stokmans van NRC en Dagblad van het Noorden, met 63 stutten en nóg ging de gaskraan verder open (NRC) / Anatomie van een gasdrama (DvhN); Hoe Wiebes het vertrouwen van de Groningers verspeelde (NRC) / Alleen maar verliezers (DvhN). Deze producties wekten bewondering. “Omdat iedereen al veel weet over de gevolgen van de aardbevingen in Groningen, maar toch bij lezing van dit verhaal opnieuw woest werd. Het is een meesterlijke vertelling waarin niet één verantwoordelijke wordt gespaard. Twee belangwekkende reconstructies van het drama van Groningen”, aldus de jury.
Opsporende onderzoeksjournalistiek
De Loep 2022 in de categorie Opsporende onderzoeksjournalistiek ging naar Tjitske Lingsma van De Groene Amsterdammer met Seksueel misbruik door bisschop en Nobelprijswinnaar Belo. ‘Wat ik wil zijn excuses.’ “De jury was erg onder de indruk van dit verhaal omdat het een aantal wezenlijke kenmerken van goede onderzoeksjournalistiek verbindt: diepgaande kennis van de context en dus een uitgebreid netwerk van goede bronnen, volgehouden aandacht en prioritaire zorg voor slachtoffers. Bovendien is dit onderzoek duidelijk opgeschreven met heel veel respect voor de Timorese realiteit.”
Signalerende onderzoeksjournalistiek
De winnaars in de categorie Signalerende onderzoeksjournalistiek zijn Myrthe Buitenhuis en Ruben Altena van Argos Medialogica (Human) met de documentaire Boer Burger Beeldvorming. “De makers blijven scherp zonder daarbij de nuance te verliezen. Hoewel de uitzending zich focust op één politieke partij, toont het een breder probleem: het misbruiken van het politieke bestel voor commerciële en persoonlijke doeleinden.”, aldus de jury.
ASN Aanmoedigingsprijs
De ASN Aanmoedigingsprijs, bedoeld voor talent in leeftijden tot en met 30 jaar, ging naar de journalisten Bijou van der Borst, Karlijn Saris, Romy van Dijk, Coen Ramaer en Janna Nieuwenhuijzen van Platform Investico en De Groene Amsterdammer met Gooien met grond: de verdozing van Nederland. “Sterk van begin tot eind. Zoals de Vlamingen zeggen: een hallucinant verhaal waaruit blijkt dat de keuzes van overheden dramatische gevolgen kunnen hebben. Behalve controlerend ook signalerend omdat we zonder dit verhaal de omvang van de uitdijende distributiecentra nooit hadden gekend.”
De winnaars van de Loep 2022 kregen naast een Loep-beeldje een geldbedrag van € 1.500 dat afkomstig is uit de contributies van leden. Het is daarmee met recht een prijs van en voor onderzoeksjournalisten.
Loepjury
Een onafhankelijke vakjury beoordeelt de inzendingen voor De Loep. De jury staat onder voorzitterschap van Ayfer Erkul. Verder zitten in de jury: Joga Brouwers, Mirjam Prenger, Gie Goris, Hansje van de Beek, Ruben Brugnera, Jeroen Trommelen, Allart van der Woude en Esther Chavannes. Eén lid nam na vijf jaar afscheid van de jury en werd bedankt voor haar inzet: Mirjam Prenger.
