De Loep, Longlist

Het PFAS-schandaal

Zembla (NPO2)
Vincent Harmsen en Roelof Bosma
getipt_2t

PFAS vervuilt al jaren de Schelde. Ondanks ingrijpen bij het bedrijf 3M, dat enorme hoeveelheden PFAS in de Westerschelde heeft geloosd, dalen de concentraties niet. De uitzending onderzoekt waar PFAS nog meer vandaan kan komen en onthult dat dat de Vlaamse afvalverwerker Indaver is.

Stap voor stap wordt in de uitzending door deskundigen verteld over de eigenschappen van de stoffen die met PFAS worden aangeduid, de mogelijke gezondheidsrisico’s, de risico’s voor het milieu, en de bronnen van de vervuiling.

De journalisten laten betrokkenen aan het woord in persoonlijke verhalen over hoge concentraties van het schadelijke PFAS in het bloed en aanwezigheid ervan in moedermelk, een onderzoek dat in opdracht van Zembla werd uitgevoerd.

Door het bestuderen van talloze bronnen en het raadplegen van deskundigen op vele relevante expertises komen de journalisten tot hun onthullingen.

De grote boosdoener is aanvankelijk 3M, maar na restricties op die lozingen neemt de vervuiling niet af. Dan leidt via PFAS-vervuiler Chemours in Dordrecht het speurwerk naar de Vlaamse afvalverwerker Indaver. Zij verwerken PFAS-afval van Chemours en 3M en lozen dat in de Westerschelde en in de lucht, veel meer dan in de milieuvergunningen is toegestaan. Zo komt het afval via de achterdeur toch weer Nederland binnen.

Rijkswaterstaat, blijkt uit overheidsstukken, spreekt de Vlaamse overheid aan op de vervuiling die nu in Nederland ontstaat. De Vlaamse overheid legt vervolgens strengere vergunningen op. Die worden nauwelijks gehandhaafd.

Naar aanleiding van de uitzending zijn zowel in het Nederlandse als in het Vlaamse parlement Kamervragen gesteld en zijn de afvaltransporten van Chemours naar Indaver als gevolg van de uitzending stopgezet door de Inspectie Leefomgeving en Transport.

Gerelateerde artikelen

In deze productie wordt onderzocht of Ronald Plasterk zich wetenschappelijke kennis heeft toegeëigend dat met publiek geld was gefinancierd. De patenten die hij daarmee verwierf verkocht hij aan CureVac en daar verdiende hij miljoenen mee. Hij passeerde daarmee de universiteit en een mede-uitvinder en hij benadeelde kankerpatiënten.

Kort voor de afgelopen Europese verkiezingen plaatste Geert Wilders een overduidelijk door AI gegenereerde afbeelding op sociale media. ‘De zon gaat weer schijnen in Nederland’, schreef hij bij een beeld van een hoogblond gezin.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk