De Loep, Longlist

Gooien met grond: de verdozing van Nederland

Investico / De Groene Amsterdammer
Bijou van der Borst, Karlijn Saris, Romy van Dijk, Coen Ramaer en Janna Nieuwenhuijzen
Redactie

Ondanks beloftes van het Rijk en de provincies om verdozing tegen te gaan, komen er tot eind 2023 minstens 64 distributiecentra bij. Ook worden de pakhuizen steeds groter. Ze zijn gemiddeld zo’n 48.000 vierkante meter, anderhalf keer zo groot als ze nu zijn. In meer dan de helft van de gevallen komen de distributiecentra op plekken die nog groen zijn, zoals weilanden.

Vijf jonge journalisten laten in een reis door Nederland de verschillende belangen zien van ontwikkelaars, wethouders, gedeputeerden, lobby-verenigingen, wetenschappers en protesterende bewoners. Terwijl de rijksoverheid al sinds 2019 beweert de verdozing van Nederland te willen aanpakken, is er nauwelijks regulering. In ongeveer driekwart van de gevallen is voor de aanvraag van de bouwvergunning geen onderzoek gedaan naar verkeer, luchtkwaliteit of natuur. Volgens de rijksoverheid staan in Nederland meer distributiecentra voor de Europese markt dan in alle ons omringende landen bij elkaar. Het ministerie van Economische zaken en Klimaat werft deze bedrijven actief in het buitenland. Bovendien is bijna driekwart van de grond voor grootschalige distributie in het bezit van buitenlandse vastgoedinvesteerders.
Twee databases vormden de kern van het onderzoek: bestaande distributiecentra en toekomstige distributiecentra. De eerste werd opgebouwd met behulp van een database van een wetenschapper, adresgegevens in de BAG en KvK-gegevens. Een ingenieursbureau gaf achtergrondinformatie over hoe het proces van weiland tot distributiecentrum verloopt. Bij gemeenten werden vergunningen en onderzoeken opgevraagd. Voor de toekomstige verdozing werden openbare bestemmingsplannen doorgespit. Cobouw – een medium in de bouwsector – bleek een waardevolle bron van informatie van vastgoedontwikkelaars en investeerders. Zo konden de journalisten uitrekenen hoeveel vierkante meters aan distributiecentra er nog bijkomen en hadden ze nieuws om het grotere verhaal aan op te hangen.

Gerelateerde artikelen

Het onderzoek gaat in op de diepere trend van een toenemend democratisch tekort in de lokale politiek. Aan de hand van het voorbeeld IJsselstein laat Mark Lieve Adriaanse zien hoe burgers en gemeenteraden steeds minder te zeggen hebben over hun directe leefomgeving.

Wie heeft er niet naar gekeken? In de online uitzending van BOOS deden (vermeende) slachtoffers van seksueel wangedrag en machtsmisbruik rondom talentenjacht The Voice of Holland hun verhaal. Miljoenen Nederlanders logden in en namen met verbazing kennis over de misdragingen van bandleider Jeroen Rietbergen en de juryleden Marco Borsato en Ali B. Producent John de Mol reageert op camera bij BOOS, waarin hij vooral de schuld lijkt neer te leggen bij vrouwen die niet praten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk