De Loep, Longlist, Signalerend

Het afvoerputje van internet zit in een Noord-Hollands dorp

NRC Handelsblad
Carola Houtekamer en Rik Wassens
Redactie

Vanuit een datacentrum in Wormer runt het Haagse duo Bap K. en Reinier van E. een hostingbedrijf dat wereldwijd bekend staat vanwege cybercriminaliteit, malware en kinderporno op hun netwerk. NRC-journalisten Carola Houtekamer en Rik Wassens zochten uit waarom het beruchte bedrijf nog steeds online is terwijl de klachten zich al jaren opstapelen.

Aanleiding voor het onderzoek was een inval van de FIOD bij het bedrijf in september 2020. De NRC-journalisten begonnen met het verzamelen van zoveel mogelijk gegevens uit openbare bronnen en zochten mensen op die zich met het bedrijf hebben bemoeid zoals antispam-activisten en advocaten. Daarna zochten ze anonieme bronnen die wat wilden vertellen over het bedrijf en over de eigenaren. Dat was lastiger omdat Bap en Reinier bekend staan om hun ‘ruwe manier’ van zaken doen.

Dat klassieke onderzoekswerk vulden zij aan met ‘technisch onderzoek’, waarbij ze hulp kregen van doorgewinterde internet-experts. Algauw werd duidelijk dat het Haagse duo een internationaal web aan bv’s had, deels in belastingparadijzen, om uit zicht te blijven van de instanties. Uit ip-databases en aan de hand van AS-nummers konden de journalisten reconstrueren welke bedrijven en activiteiten bij het Haagse duo horen.

Ze zochten contact met de instanties, nationaal en internationaal, die zonder succes actie hebben ondernomen tegen het internetbedrijf en voerden gesprekken met juridische experts die konden uitleggen waarom het lastig is om een hostingbedrijf aan te pakken.

Hostingbedrijven kunnen niet vervolgd worden voor wat hun klanten uitspoken, maar moeten wel actie ondernemen als ze gewaarschuwd worden over illegale activiteiten op hun servers. Maar Bap en Reinier geven in dat geval niet thuis, zeggen van niks te weten, werken tegen, traineren en daar komen ze al twintig jaar mee weg.

Nu alle routes zijn doodgelopen, is de FIOD erop afgestuurd. Die nam de administratie mee, 70.000 euro cash, tonnen aan bitcoins, vijf auto’s en twee tasers. Het strafrechtelijk onderzoek loopt nog.

Gerelateerde artikelen

Onder leiding van Follow the Money publiceerden in totaal elf (onderzoeks)redacties uit zeven Europese landen onder de noemer China Science Investigation meerdere artikelen en uitzendingen. In Nederland waren dat RTL Nieuws en FTM, in Vlaanderen De Tijd. Het onderzoek gaat over kennisveiligheid in verschillende Europese landen.

De zesdelige podcastserie onderzoekt hoe de Golfstaten de macht grijpen in de voetbalwereld. In 2010 kreeg Qatar tot verrassing van velen het WK toegewezen. Sindsdien is het land uitgegroeid tot een van de machtigste landen in de grootste sport ter wereld, op de voet gevolgd door Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk