Nieuws, Uitgelicht, Woo

Ministeries ‘ondraaglijk traag’ met behandeling Wob-verzoeken

“Ondraaglijk traag”. Dat is de titel – en het oordeel – van een onderzoek naar de toepassing van de Wet openbaarheid van bestuur door de rijksoverheid. De Open State Foundation en het Instituut Maatschappelijke Innovatie bestudeerden bijna duizend Wob-verzoeken die tussen oktober 2020 en september 2021 door de rijksoverheid werden afgehandeld.

Gemiddeld doet een ministerie er 161 dagen over om een Wob-verzoek te beantwoorden, drie keer langer dan wettelijk is toegestaan.

Volgens de wet moet een verzoek tot openbaarmaking van documenten binnen 28 dagen worden behandeld. Een bestuursorgaan kan daarna nog eens 28 dagen uitstel nemen, waardoor het in totaal maximaal 56 dagen de tijd heeft. 80 procent van de Wob-verzoeken wordt niet binnen die wettelijke termijn ingewilligd, een verslechtering ten opzichte van eerdere peilingen. Uit onderzoek van De Volkskrant uit september 2019 bleek dat destijds 71 procent van de verzoeken te laat werd beantwoord, in 2016 was dat 61 procent.

I & W het traagst, OCW het snelst

De ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (206 dagen), Financiën (191) en Justitie en Veiligheid (188) doen er het langst over. OCW en Defensie zijn het snelst met een behandelduur van respectievelijk 74 en 96 dagen, maar ook zij overtreden daarmee ruimschoots de wettelijk termijnen.

Ministeries verdedigen zich vaak met het argument dat Wob-verzoeken te omvangrijk en tijdrovend zijn en soms vele duizenden documenten betreffen. Het onderzoek laat iets anders zien: gemiddeld worden per Wob-verzoek 135 pagina’s verstrekt. Slechts bij een op de zeven gevallen gaat het om meer dan 250 pagina’s. De 130 Wob-verzoeken over de coronacrisis zijn in dit onderzoek niet meegeteld.

Democratisch grondrecht

Directeur Serv Wiemers van Open State Foundation zei in het NOS Radio 1 Journaal: “De overheid kan zeggen: ‘We hebben het druk.’ Maar iedereen heeft het druk. Dat kan geen reden zijn om de wet te schenden. Er wordt gewoon te veel over nagedacht: het wordt drie keer omgedraaid om alle potentiële risico’s uit de teksten te halen en daarmee negeer je het democratisch grondrecht.”

Lees hier het onderzoek

“Maar iedereen heeft het druk. Dat kan geen reden zijn om de wet te schenden. ”

Woo-verzoek maken? Gebruik de Woo-generator.

Sinds 12 november 2020 is de generator beschikbaar  Met deze tool maak je razendsnel in drie stappen een kant en klaar Woo-verzoek. Je hoeft de brief alleen nog maar te printen, ondertekenen en te posten.

Gerelateerde artikelen

Onafhankelijk en diepgravend journalistiek onderzoek op lokaal niveau, hoe doe je dat? Hoe overleef je als kleine, onafhankelijke start-up? Hoe kan artificiële intelligentie (AI)  journalisten helpen bij onderzoek? Hoe toon je achterkamertjespolitiek aan? Wil je hier meer over weten? Kom naar de Regiomiddag die de VVOJ aanbiedt op 8 oktober in Arnhem.

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis en netwerk.