De Loep

Loep 2020 winnaars bekend

Loep VVOJ

Op vrijdag 11 juni 2021 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek de Oeuvreprijs 2021, de ASN Aanmoedigingsprijs 2020 en de Loep 2020 uitgereikt. Met deze prijzen eert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen. De winnaars van de Loep kregen naast een Loep-beeldje een geldbedrag van € 1.500 dat afkomstig is uit de contributies van leden. Het is daarmee met recht een prijs van en voor onderzoeksjournalisten.

De jury roemde de hoge kwaliteit van de 118 inzendingen en wilde graag meer inzendingen loven dan ze in het juryrapport kon doen. Vanaf volgend jaar wordt daarom een longlist gepubliceerd van inzendingen die doorgaan naar de tweede ronde. “Daarmee doen we meer inzenders recht en het komt ook tegemoet aan ons eigen gevoel van spijt dat we de nummers vier of vijf of volgende helemaal niet kunnen noemen. Die longlist zal een fine fleur van de jaarlijkse onderzoeksjournalistieke producties worden.”

Oeuvreprijs

Chris De Stoop kreeg uit handen van VVOJ-voorzitter Evert de Vos een bijzondere Loep toegekend voor zijn hele oeuvre. In zijn meer dan duizend artikelen in het weekblad Knack en veertien boeken heeft hij het publiek geschokt, wetten veranderd, parlementaire agenda’s bepaald en een vorst tot tranen toe bewogen. Bij het overwegen om de oeuvreprijs voor onderzoeksjournalistiek te geven aan iemand die zichzelf “ex-journalist” noemt, was voor de VVOJ de vaststelling doorslaggevend dat de man de journalistiek wel kan verlaten, maar dat de journalistiek de mens nooit verlaat.

Winnende producties

De winnaars in de categorie Controlerende onderzoeksjournalistiek zijn de chroniqueurs van de eerste maanden van de Coronacrisis, Mark Lievisse Adriaanse en Derk Stokmans van NRC Handelsblad, met: Hoe Nederland de controle verloor: De corona-uitbraak van dag tot dag. “Het idee is gedurfd, de research is breed en voorbeeldig, de (multimediale) aanpak is goed doordacht en de aandacht voor de narratieve structuur, waarbij de auteurs goed hebben nagedacht over wat ze willen laten zien en wat de verschillende bouwstenen van het verhaal zijn, is lovenswaardig. Het leest als een trein, wat knap is bij zo’n complex systeemverhaal. Een tour de force.”, aldus de jury.

De Loep in de categorie Opsporende onderzoeksjournalistiek ging naar Huib Modderkolk en Tom Kreling van De Volkskrant, met: Hacks, manipulatie en diefstal: Rusland deed alles om het MH17-onderzoek te dwarsbomen. De jury: “Een onvoorstelbaar verhaal waarbij de making of net zo spannend leest als het verhaal zelf. En een mega-onthulling van een nieuwsfeit dat misschien velen vermoedden maar dat na het werk van deze journalisten ook is bewezen. Je voelt aan alles dat dit nog maar het topje van de ijsberg is. De inkijk in de wereld van de inlichtingendiensten is de grote verdienste van dit onderzoek.”

De winnaar in de categorie Signalerende onderzoeksjournalistiek is Matthias Declercq met zijn boek: De ontdekking van Urk.De manier waarop de auteur de schat van informatie die hij tegenkomt weet te bundelen tot sprankelende en spannende hoofdstukken zorgt ervoor dat je blijft lezen. Geloof, drugs, criminaliteit en Urkse koppigheid leveren een mengsel op wat nog steeds terug te zien valt in nieuws over avondklokrellen, kerken die vol zitten tijdens pandemie en af en toe de problemen van een uitstervend vissersberoep.”, aldus de jury.

De ASN Aanmoedigingsprijs, bedoeld voor talent in leeftijden tot en met 30 jaar, ging naar twee journalisten die een groot maatschappelijk probleem met gedegen onderzoek belichten: Adrian Estrada en Felix Voogt, van platform Investico, met: Het stikstofprobleem van de Nederlandse veehouderij. De jury: “De journalisten beschrijven op overtuigende wijze hoe het komt dat de aanpak van de Nederlandse overheid weinig resultaat heeft. Ze slaan aan het rekenen met gegevens die de overheid zelf verschaft en maken een aansprekende top 25 van stikstofuitstoters.”

Alle genomineerden voor de Aanmoedigingsprijs kregen van Joëlle Terburg, directeur a.i. van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten, een voucher van € 1.000 uit de Beurs Expertisebevordering. Zij kunnen bedrag naar eigen inzicht besteden aan trainingen, studiereizen en conferenties in binnen- en buitenland, maar bijvoorbeeld ook aan een detachering bij een gerenommeerde onderzoeksjournalist, of onderzoeksredactie.

Loepjury

Een vakjury beoordeelt de inzendingen voor De Loep. De jury staat onder voorzitterschap van Kees van den Bosch, oud-eindredacteur van Argos. Verder zitten in de jury: Ides Debruyne, Joga Brouwers, Jochem van Staalduine, Hugo van der Parre, Mirjam Prenger, Gie Goris, Ayfer Erkul en Gidi Pols.

Het juryrapport is hier te vinden.

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk