Conferentie, Kenniscentrum

VVOJ2014 Verslag: Verification Handbook

Titel: Verification Handbook
Spreker: Rina Tsubaki
Datum: 8 november 10:45-12:00u
Aantal deelnemers: 10
Verslag: Robin Cocle

Rina Tsubaki publiceerde een boek met richtlijnen voor controle van nieuwsberichten. Ze wil eerst aantonen hoe je foute berichtgeving in de media kan herkennen. We krijgen allerlei kaarten te zien dat ons een inzicht geeft over de invloed van informatieverspreiding.

Valse informatie duikt vooral op in crowdsourcing: de zogenaamde burgerjournalistiek.

Rina toont ons een foto van een burger die een bericht twitterde over een vliegtuigcrash in Hudson. Niet alleen getuigen van ongevallen twittereren – ook slachtoffers. Het publiek vult het te vullen gat.

Vaak richten redacties zich enkel op tweets die komen van eigen journalisten omdat dit weinig betrouwbaarheidsrisico’s inhoudt. Het is echter problematisch als je enkel focust op de input van de correspondent, want het kan gebeuren dat burgers content delen op sociale media die exclusief kan zijn.

Je hoeft niet altijd inhoud te controleren als er al bewijs is dat de inhoud echt is, maar vaak is er wel een gebrek aan verificatie op de redactie.

‘Mediakanalen vinden het niet altijd noodzakelijk om de betrouwbaarheid van de inhoud te controleren, vooral niet als het gaat om berichten voor op de site.’

Verificatie is noodzakelijk om foute en valse informatie tegen te gaan. Hoe kunnen geruchten en valse inhoud als waarheid worden aangenomen? Rina haalt het voorbeeld aan van de bomaanslagen in Boston.

Ze spreekt over een studie die geschreven is over het Boston-incident, daaruit blijkt dat maar twintig procent van alle informatie die verspreid werd betrouwbaar was en gebaseerd op feiten.

Tijdens de bomaanslagen van Boston waren veel amateurs aan het werk die onderzoek deden om de daders te vindenen – maar dit leidde juist tot meer verwarring over de gebeurtenissen.

Niet alleen burgers verspreiden valse informatie, ook grote nieuwszenders zoals CNN en Russia Today maken zich schuldig aan het verspreiden van foute berichtgeving.

De valse foto’s die media gebruiken komen bijvoorbeeld vaak van kunstprojecten of van filmscènes.

Zo verspreidde een nieuwszender een foto van orkaan Sandy, terwijl het afkomstig was van de film The Day After Tomorrow.

Tips om mee aan de slag te gaan

Een simpele verificatie kun je doen door vier elementen te onderzoeken.

  1. Zoek de herkomst op van het bericht, ofwel het originele bericht.
  2. Controleer wie de inhoud als eerste heeft gepubliceerd.
  3. Controleer je de datum en het uur van het gebeuren.
  4. Verifieer de locatie. Vergelijk hierbij verschillende bronnen om een groter geheel te krijgen.

Het is essentieel om je eigen controle uit te voeren voordat je iets publiceert.

Rina raadt het volgende aan:

‘Als je het gevoel hebt dat er iets niet klopt met het bewijs dat je voorhanden hebt , gebruik het dan niet. Vertrouw op je buikgevoel.’

Er bestaan veel valse accounts op sociale media van beroemde mensen. Accounts van betrouwbare bronnen kunnen gehacked worden en valse informatie verspreiden.

Hou er rekening mee dat ‘fakers’ soms zeer veel moeite doen om als een betrouwbare bron te worden beschouwd.
Als iemand veel volgers heeft en twittert over een gebeuren dan zijn mensen al snel geneigd om die informatie als betrouwbaar aan te nemen.

Maar het kan geen kwaad om toch een extra controle uit te voeren. Retweets moet je altijd dubbel checken. Volg de updates rond het beleid van sociale media om profielen op echtheid te controleren.

Besteed aandacht aan beschrijvingen op foto’s, je kan er wijzer van worden of de foto al dan niet legitiem is. Controleer wie en wat er in een foto voorkomt.

Als een foto verdacht lijkt, kun je via Google Street View nagaan of de foto echt is als je beschikt over de locatie van het nieuwsfeit. Om de identiteit na te gaan van een persoon kan je bijvoorbeeld surfen naar Spokeo.com.

Daar kan je na registratie zelfs het telefoonnummer verkrijgen van de persoon die je zoekt. TinEye is een zoekmachine om na te gaan of foto’s werden gemanipuleerd.

De nieuwe versie van het Verification Handbook zal vanaf februari 2015 te koop zijn.

Gerelateerde artikelen

conferentie-1x

De onderzoeksjournalistiek bloeit, dat bleek wel tijdens de wederom uitverkochte VVOJ Conferentie 2024. Maar liefst 500 deelnemers waren vrijdag 15 en zaterdag 16 november bijeen in de prachtige locatie De Doelen in Rotterdam. Bijna twee keer zoveel als een paar jaar geleden.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk