Conferentie, Kenniscentrum

VVOJ2014 Verslag: Conflictgebieden, hoe controleer je de informatie?

Titel: Conflictgebieden, hoe controleer je de informatie?
Datum: 8 november 2014
Tijd: 10:45-12:00 uur
Spreker: Pieter Van Ostaeyen
Moderator: Steven De Foer
Aantal deelnemers: ongeveer 20
Verslag: Laura Delabie

Pieter Van Ostaeyen is naar eigen zeggen een gewone burger met een gewone job. Naast zijn job als business analist bij De Lijn heeft hij ook een journalistieke hobby.

Hij is namelijk burger-journalist en Syriëkenner. Moderator Steven De Foer vroeg hem hoe hij nu eigenlijk met zoiets begonnen is.

Van Ostaeyen begon zijn verhaal tijdens zijn studies als historicus want daar schreef hij een scriptie over Saladin, de man die streed tegen de kruisvaarders in Jeruzalem. Met deze doelstelling heeft hij ook voor arabistiek gestudeerd en later zes weken door Syrië getrokken. Daar heeft hij goeie ervaringen opgedaan en nieuwe vrienden gemaakt.

Via zijn bevoegdheid bij De Lijn kwam hij ook op Twitter terecht waar hij Syrische activisten in het oog begon te houden.

Na verloop van tijd kwamen daar ook Al Qaida en andere extremistische groepen bij. Ook zij begonnen hem te volgen.

‘Veel van mijn volgers denken waarschijnlijk dat ik voor een bepaalde staatsveiligheid werk,’ legt hij uit.

Omdat hij er meer over bleek te kennen dan andere mensen, pikten ook de media hem op. Andere landen toonden eveneens interesse.

Zo krijgt hij af en toe berichten van Britten die vragen of hij iets wil vertalen uit het Arabisch. Op een bepaald moment werd hij zelf door de CIA gevolgd op Twitter.

De moderator vroeg zich af of deze bezighouding nu eerder een maatschappelijk doel was in plaats van een hobby.

Daarop antwoorde Pieter Van Ostaeyen dat hij in het begin eerder een rol van activist opnam.

Hij legde uit dat ‘het land in de vernieling geholpen werd en niemand iets deed.’

Dat is volgens hem ook de reden dat jongeren naar Syrië vertrekken.

Mettertijd wilde hij dit wel verder onderzoeken. Hoe zijn die activisten? Hoe ontstaan die strijdersgroeperingen?

Van Ostaeyen schreef verschillende stukken over ISIS, zowel duidingsverhalen als executieverslagen en statements.

Hij twitterde onlangs ‘#ISIS Twitter accounts are like mushrooms; remove one, three more pop up…’

Zo wijst hij er op dat vele Jihadisten zonder enig nut van Twitter verwijderd worden.

Eén van de deelnemers vroeg of we eigenlijk enkel moeten kijken naar de mensen daar. Wat met de gefrustreerde mensen hier die naar Syrië willen vertrekken?

Van Ostaeyen gaf hierbij het voorbeeld van Groot-Brittannië. Daar worden ze in de gevangenis gezet en komen ze er vaak gefrustreerder uit. Naar zijn mening is deze maatregel zeker niet goed.

‘Maar ik ben geen socioloog,’ meldt hij. Dus hij weet niet hoe het anders zou moeten.

Een andere deelnemer stelde de vraag of hij niet te veel vreselijke beelden te zien krijgt.

Pieter Van Ostaeyen geeft hierbij toe dat zoiets in het begin niet gemakkelijk is. Het beeld van jongens die poseren bij onthoofde hoofden krijgt hij af en toe wel te zien.

Vroeger publiceerde hij deze foto’s maar tegenwoordig wordt zijn materiaal als ‘gevoelig’ aangeduid.

De laatste tijd worden de beelden ook gruwelijker. In plaats van deze te publiceren stuurt hij ze rechts reeks door naar Amnesty International of Human Right Watch.

Hij hoopt dat als hij het doorstuurt naar de juiste persoon, zij daar iets mee kunnen doen. In het kader van gerechtigheid of misschien voor een aanklacht wegens oorlogsmisdaden.

Pieter Van Ostaeyen vertelde tot slot over een gebeurtenis enkele jaren geleden.

Hij had beeldmateriaal gevonden en rondgestuurd. Bepaalde personen waren hier blijkbaar niet gelukkig mee want hij werd opgebeld en bedreigd.

Later ontdekte hij dat ze zijn nummer gekregen hadden via de receptie van De Lijn omdat ze zich voordeden als leverancier. Hij heef hen daarna duidelijk gezegd dat ze beter moeten oppassen.

Gerelateerde artikelen

conferentie-1x

Claimen en framen, dat was het thema van de conferentie 2023. Wie claimt en framet stuurt de dialoog, zet thema’s op scherp en maakt andere geluiden vaak monddood. Hoe gaan we hier als onderzoeksjournalisten mee om? Hoe bewegen we ons in een wereld van wantrouwen? Daarover ging het onder meer tijdens twee succesvolle en verrijkende conferentiedagen op vrijdag 17 en zaterdag 18 november 2023 in Gent.

conferentie-1x

Eind 2013 ontvangt de gemeenteraad van Birmingham, Engeland – een merkwaardige anonieme brief waarin melding wordt gemaakt van een complot van Islamisten om openbare scholen in een achterstandswijk over te nemen. Het geheime plan had de codenaam Operation Trojan Horse. De brief wordt intern snel ontmaskerd als nep, maar veroorzaakt toch landelijke paniek als die in maart 2014 lekt naar de pers. Anekdotes over leerkrachten die Salafistische gedachten in de hoofden van hun leerlingen pompen en hun vrouwelijke collega’s discrimineren, buitelen over elkaar heen in de media.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk