Titel: Mayday, mayday!
Datum en tijd: 15 november 2013, 14.00 uur
Sprekers: Bart Nijpels en Marco de Lange (KRO)
Moderator: Pim Peterse (Vara)
Aantal deelnemers: ongeveer 30
door Ruben Kooren
Bart Nijpels en Marco de Lange hebben samen voor de KRO’s Reporter onderzoek gedaan naar pilootonderdrukkende praktijken binnen Ryanair. Daar ging deze workshop over. Tijdens de workshop was er vooral veel gelegenheid voor de zaal om vragen te stellen. Vragen zijn in dit verslag cursief.
Hoe hebben jullie piloten gevonden?
“Vooral veel rondbellen. Ook via Google hebben we enige informatie verkregen. Via via kom je aan steeds meer namen. We hebben ook een uitgebreid gesprek gehad met de Europese Piloten Vakbond. Je begint bij de buitenste schil, je komt bij mensen die weten, die kennen ook weer mensen die meer weten, etc.”
Wanneer is een onderwerp interessant genoeg om er een item van te maken?
Dat is per onderwerp verschillend. We kijken van verhaal tot verhaal. We beginnen puur bij de feiten en denken in een later stadium pas na over hoe we een verhaal in beeld gaan brengen.
Hoeveel bronnen hadden jullie en hoe kreeg je hen zo ver dat ze hun verhaal vertelden?
We hadden in dit geval zes bronnen. Dat is genoeg. Eigenlijk zijn twee bronnen al voldoende, maar wij hanteren er liefst standaard drie. Er was bij deze mannen veel motivatie om hun verhaal te vertellen. Het was een lange zoektocht om ze te vinden. Toen we ze gevonden hadden wilde ze snel meewerken.
Je moet bronnen de garantie geven dat ze nooit (door wat voor technische middelen dan ook) herkend kunnen worden. Technisch gezien is de audio die we met de piloten hebben opgenomen, ‘kapot’ gemaakt. Verder hebben we de piloten tijdens de opnames een pet opgezet (die Ryanair-piloten normaliter nooit dragen). Als allerlaatste redmiddel hadden we ook met acteurs kunnen werken; dit was gelukkig niet nodig.
Hoe garandeer je dat je anonieme bronnen echte bronnen zijn?
We hebben het vastlaten leggen bij de notaris. De notaris bepaalt dat het echte bronnen zijn; die ziet het paspoort van de bron en trekt dan de conclusie dat de bronnen echt zijn. Namen van bronnen worden nergens opgeschreven, ook niet door de notaris, om zo 100% garantie te kunnen bieden aan de bron. Een notaris is wel vrij prijzig: 500 tot 600 euro voor de twee uitzendingen over Ryanair.
Het ruwe materiaal is heel goed opgeborgen. Is NIET vernietigd. Maar, Ryanair zal het beeldmateriaal NOOIT krijgen.
Hebben de piloten betaald gekregen voor hun medewerking?
Nee. Alleen onkostenvergoeding. Betalen aan bronnen doen wij nooit.
Hebben de piloten (en jullie) het idee dat er iets veranderd is na de uitzending?
Er is wel iets in gang gezet. Ryanair-piloten hebben zich gebundeld door middel van een Facebookpagina (deze is een tijdje uit de lucht gehaald door Ryanair). Specifieke veranderingen in de arbeidsomstandigheden zijn er (nog) niet.
Er loopt op dit moment een rechtszaak tussen Ryanair en jullie. Zouden jullie een vergelijkbare uitzending tijdens de rechtszaak gewoon maken en uitzenden?
We zouden dit absoluut zonder problemen nog een keer doen.
