Vrijdagavond zijn de prijswinnaaars van De Loep 2013, de VVOJ-prijs voor onderzoeksjournalistiek, bekend gemaakt: Bart Nijpels en Marco de Lange van KRO Brandpunt/Reporter (audiovisueel), Esther Rosenberg en Tom Kreling van NRC Handelsblad/nrc.next (tekstueel) en freelance journalist Sanne Terlingen (Aanmoedigingsprijs). De prijzen werden traditiegetrouw toegekend tijdens het diner van de jaarlijkse conferentie van de VVOJ.
Voor hun artikelenreeks over de vastgoedproblemen die leidden tot de ondergang van de SNS Bank hebben Esther Rosenberg en Tom Kreling van NRC Handelsblad/nrc.next De Loep 2013 voor de beste onderzoeksjournalistieke tekstproductie in Nederland en Vlaanderen gewonnen.
De Loep 2013 voor de beste audiovisuele productie werd toegekend aan Bart Nijpels en Marco de Lange van KRO Brandpunt/Reporter voor hun documentaire ‘Mayday Mayday’ over de praktijken van prijsvechter Ryanair.
De Aanmoedigingsprijs 2013 werd uitgereikt aan Sanne Terlingen, voor haar productie ‘Paradijs voor Pedo’s’ in OneWorld.
De Loepen werden uitgereikt door juryvoorzitter Ad van Liempt. Er werd dit jaar geen Loep voor digitale producties uitgereikt, wel waren er twee stimuleringsprijzen voor online-producties die dicht in de buurt kwamen.
Het is het tiende jaar dat de prijs voor de beste Nederlandstalige journalistieke onderzoeksproducties werd uitgereikt.
De jury van De Loep zegt “trots te zijn op het hoge aantal inzendingen (103). De jury constateert met voldoening dat tal van media – niet alleen de landelijke – in hun strijd om het bestaan zich niet beperken tot middle-of-the-road-journalistiek, maar zich juist proberen te onderscheiden met eigen, goed uitgezochte verhalen waarmee ze hun onmisbaarheid proberen te bewijzen, ook als dat veel tijd en dus geld vergt van een regionale omroep of een vakblad.”
Op audiovisueel gebied was het volgens de jury opnieuw een zeer rijk jaar. Het was moeilijk uit de vele hoogstaande producties (variërend van lange documentaires tot series korte (nieuws)berichten op meerdere platforms die samen een onderzoeksdossier vormden) drie nominaties en vervolgens een winnaar aan te wijzen.
Bij de geschreven producties vielen veel financieel-economisch getinte verhalen en artikelenreeksen op. De jury benadrukt dat het goed uitzoeken van een onderwerp nog geen prijs oplevert: er moet ook pakkend en sterk geschreven worden, een terrein waarop ruimte om te groeien is.
De jury heeft dit jaar geen digitale productie met een Loep kunnen bekronen. Het is een jonge categorie, maar er is wel veel potentie, en enkele media en freelancers laten zien serieus het online domein als onderzoeksmiddel en als publicatieplatform te verkennen. De jury heeft ter stimulans twee producties een speciale vermelding en ondersteuning met een klein geldbedrag willen geven: ‘Dossier Cryo-save’ van Tom Cochez en Clea Caulcutt gepubliceerd op Apache en Rue89) en ‘Straatroven in Rotterdam’ van Inge Janse (gepubliceerd op VersBeton).
Voor de aanmoedigingsprijs viel er dit jaar echt wat te kiezen. De jury benadrukt dat er onder jonge onderzoekers veel moois gebeurt. Met name zij nog genoemd het initiatief van De Groene Amsterdammer, waar tijdens de MasterClass met een groepje excellente jongeren grote dossiers worden uitgespit.
Meer informatie over de winnende producties
‘Hoe SNS ten onder ging aan vastgoed’, een artikelenreeks van Esther Rosenberg en Tom Kreling voor NRC Handelsblad/nrc.next is volgens de jury vasthoudend en relevant onderzoekswerk naar de SNS-vastgoedfraude. De jury bewondert de vasthoudendheid van het duo, ook toen er van de kant van de bank zwaar geschut werd ingezet. De serie toont ook aan hoe goed het kan uitwerken om een onderzoeksjournalist te koppelen aan een collega die ‘reguliere’ verslaggeving doet.
De twee documentaires ‘Mayday Mayday’van Marco de Lange en Bart Nijpels (KRO Brandpunt/Reporter) brengen aan het licht dat de piloten van vliegmaatschappij Ryanair onder hoge druk staan om minder brandstof in te nemen dan nodig is, omdat dat een besparing oplevert. Bovendien is er veel op hun arbeidsomstandigheden aan te merken. De makers gebruikten getuigenissen van onherkenbaar gefilmde betrokkenen, en ook van bij een notaris vastgelegde verklaringen. Het grote belang van de zaak – de veiligheid van de vliegtuigpassagiers – rechtvaardigt naar het idee van de jury deze zware middelen.
In ‘Paradijs voor Pedo’s’ onthult Sanne Terlingen dat Ghana een ideaal jachtgebied voor Nederlandse sekstoeristen kan worden genoemd. Terlingen heeft een bijzonder lastig onderwerp, na een moeizame zoektocht, tot een goed einde gebracht. De bronnen waren moeilijk te vinden, en niet alle media stonden te springen om het verhaal van deze jonge freelancer te publiceren. De jury heeft grote waardering voor de volharding én de zorgvuldigheid van de schrijfster.
De winnaars van De Loep voor de tekstuele en audiovisuele producties ontvingen elk 1.500 euro, een oorkonde en een gegraveerde ‘onderzoeksloep’. De Winnaar van de Aanmoedigingsprijs ontving een oorkonde en 750 euro. De beide winnaars van de stimuleringsprijs Digitale Loep ontvingen een oorkonde en elk 750 euro.
Foto’s: Vincent Moes
