Investigative Reporters and Editors, VVOJs Amerikaanse zusterorganisatie, confereert van 20 t/m 23 juni in San Antonio, Texas. VVOJ-directeur Margo Smit trekt met de verslaggever-schoenen aan door een wirwar van workshops en trainingen, en haalt er enkele hoogtepunten uit. Vrijdag 21 juni brengt een parade van voormalige VVOJ-key note sprekers met nieuwe inzichten en onverwachte hobby’s.
FOIA -machine
Eerder signaleerden we in Tipflits al de ‘wob-machine’, vandaag staat-ie op IRE13 en krijgt een groep journalisten in de vroege morgen (u dacht dat VVOJ congressen vroeg begonnen. Well, think again! Het is hier half negen sharp, en de zaal is vol!) uitgelegd wat FOIA Machine voor hen kan betekenen. Uw correspondent blijft hopen dat iemand in Nederland en Vlaanderen zoiets eens construeert. Daar hebben we dan wel een sympathiserend fonds als The John S. and James L. Knight Foundation voor nodig, want dat gaf Coulter Jones en Djordje Padejski (Center for Investigative Reporting) de kans om orde in de chaos van wob-verzoeken te brengen.
Een bezoekje aan de website (aanmelden noodzakelijk, ook voor Europeanen interessant om te doen) laat zien hoe reporters eenvoudig zicht kunnen houden op hun lopende freedom of information requests. En passant houdt FOIA Machine zelf bij welke instellingen snel handelen, de zaak vertragen of zelfs dwarsbomen. Zonder van de individuele journalisten precies te weten waar ze mee bezig zijn kan ‘de machine’ zo onderbouwing leveren bij vermoedens over tegenwerking door officiële instanties. ‘We denken erover een ‘wall of shame’ aan de website te hangen,’ lacht Padejski als het over onwillige bestuursorganen gaat.
Meet Fred…
Waarna uw verslaggever een prettige ontmoeting heeft met FRED. Ofwel de Federal Reserve Bank of St. Louis’ Economic Database. Weer eens wat anders dan Statline of Eurostat en uiteraard wat Nederland en Vlaanderen betreft veel minder omvangrijk. Maar je zult maar eens aardige vergelijkingen tussen landen willen maken (want FRED spreekt niet alleen Engels), of Vlaanderen willen afzetten tegen een Amerikaanse staat van vergelijkbare omvang. FRED kan het. ‘Hij’ heeft een gratis gereedschapskist om kaartjes te maken, je kunt er je eigen excelsheets aan hangen en API’s mee maken. O ja, en er is ook nog ALFRED… Check them out.
Oude kennissen, nieuwe vertellingen
In een volgende zaal neemt een aantal voormalig VVOJ-conferentie key note sprekers een kleine honderd editors mee langs de beslissingen die hun media nemen bij het maken van multimediale verhalen. David Boardman (Seattle Times, key note spreker in 2003) geeft een opsomming van wat hij beschouwt als de toegevoegde waarde van verschillende vertelvormen (zo’n verhelderend overzicht hoorde ik niet eerder in een minuut of vijf, daarom hier David Boardman’s overview). Maar, zegt hij, ‘we moeten niet alles met alle media willen doen. Meer is niet beter. Inhoud bepaalt welke vertelvorm we nemen bij de Seattle Times.’ En hij laat prachtige voorbeelden zien waarin vele vormen samenkomen.
Stephen Engelberg (Pro Publica, key note spreker in 2009) toont aan de hand van een serie verhalen op de Pro Publica website zijn multimedia-strategie. Die eenvoudigweg begint met een goede titel. ‘Publiceren op het web is als het bedenken van een reclamecampagne: vind een goede slogan!’ Hij beschrijft welke verhaalvormen hij de eerste dag van een verhaalserie inzet (het overzichtsverhaal, de overzichtskaart, de grote tijdlijn, en het overkoepelende interview), en hoe hij besluit wat er in de dagen erna nog allemaal gaat volgen (varierend van interactieve detailkaarten, historische tijdlijnen en lezersreacties tot de (letterlijke, want op video) inzoom op het persoonlijke micro-niveau of een Q&A met de makers van een verhaal). Kijk eens naar de serie ‘Living apart‘ en zie alle vertelvormen aan het werk. ‘Laat de makers ook zelf aan het woord: lezers vinden dat interessant,’ zegt Engelberg.
Alles kan vliegen
Als toetje liep uw verslaggever nog een voormalig VVOJ-congres key note spreker tegen het lijf: Matt Waite (key note spreker in 2006) werkt inmiddels als journalistiekprofessor aan de University of Nebraska, waar hij een leuke hobby heeft ontwikkeld. Kijk eens op de website dronejournalismlab.org (speciaal voor de voorzitter van de VVOJ, die een gelijkaardige voorliefde voor onbemande vliegende cameraatjes ontwikkelt). Waite legt uit dat het gebruik van deze uav’s illegaal is in de VS, maar voor onderzoek mogen ze gebruikt worden. En dus maakt hij er heel voorzichtig de eerste journalistieke verhalen mee (die hij alleen op zijn universitaire site mag publiceren). ‘Voor $1000 heb je al een aardig setje,’ zegt Waite. En grijnst de grijns van een kind in de snoepwinkel.
Zij gemeld dat de Texas Tribune nog niet is gespot. Maar ik nu wel weet wat een ‘bopsa’ shot is. Het meest oninteressante stukje video dat je maar kunt maken: ‘A bunch of people standing around… Boooooring! Do avoid it all times,’ zegt Steve Elfers (USA Today) tegen een groep kranten-journalisten die leert filmen met een I-phone. Waarvan akte.
