Titel: cross-border track: Arms trade in the Balkans
Datum: zaterdag 17 november
Tijd: 10:45-12:00 uur
Spreker: Blãz Zgaga
Moderator: Kristof Clerix
Aantal deelnemers: 12
Verslag: Tine Verschueren
De enthousiaste moderator Kristof Clerix trekt de workshop meteen in gang. Clerix is journalist bij MO* en hij vertelt hoe vol hij was over Slovenië. Voor een reportage trok Clerix door Slovenië. Eens thuis, kon hij niets anders dan goeds vertellen. Voor Kristof Clerix was dat het eerste Balkanland zonder problemen en met een goede economie. Maar al snel werd die illusie doorprikt door zijn ontmoeting met Blãz Zgaga, een Sloveen in hart en nieren. Zgaga leert Kristof Clerix hoe de vork aan de steel zit.
Blãz Zgaga vertelt zijn verhaal over Slovenië aan de hand van zijn trilogie die hij heeft geschreven. De titels van de boeken zijn ‘Sell’, ‘Re-sell’ en ‘Cover-up. Zijn boeken zijn een bundeling van meer dan 600 onderzochte documenten. Zgaga vertelt dat hij aan die documenten is geraakt via het parlement. De eerste keer weigerden ze om mee te werken, maar hij heeft het dan toch klaar gespeeld om de documenten in handen te krijgen. Voor zijn onderzoek heeft Blãz Zgaga ook steun gekregen van het European Fund for Investigate Journalism.
Eerst en vooral vertelt Zgaga waarom hij een boek heeft geschreven over zijn thuisland. Niet omdat het daar een paradijs is, wel om de corruptie, de georganiseerde criminaliteit en wapenhandel aan te kaarten. Heel opvallend was zijn uitspraak ‘our first prime minister has blood on his hands’. Zo merkte je meteen dat Blãz Zgaga kwaad is, maar ook teleurgesteld in zijn land.
Tijdens zijn verhaal toont Blãz Zgaga heel wat documenten die hij heeft gebruikt voor zijn trilogie en die hij dus met hand en tand heeft geanalyseerd. Om al die documenten duidelijk te kunnen classificeren, heeft Zgaga gewerkt met vier databases. Hij toont een printscreen van die databases en mijn eerste gedachte was hoe iemand in zoveel gedetailleerde informatie een zekere structuur kan vinden. Zgaga heeft werkelijk alle informatie die hij in handen had gebundeld.
Na een halfuurtje komt er een heel interessante vraag naar voren, namelijk of hij nooit bang is geweest. Blãz Zgaga antwoordde daarop dat hij niet bang was, maar dat hij wel heel erg oppaste met wat hij deed. ‘Als je heel diep gaat graven in een dossier, moet je vooral veel vertrouwen hebben in je medemens’. Zgaga bedoelde daarmee dat je nooit weet wat er gaat gebeuren, maar dat vertouwen de sleutel is tot slagen.
Sommige mensen met wie hij samenwerkte in Slovenië moesten ook heel voorzichtig zijn, omdat het voor die mensen ook riskant werken was. Blãz Zgaga wist dat er heel wat mensen niet tevreden waren met zijn boek en dat werd bevestigd door een aantal doodsbedreigingen op het net. Zgaga is met die bedreigingen naar de Sloveense politie gegaan, maar daar hebben ze er weinig tot niets mee gedaan. Toch heeft Blãz Zgaga veiligheidsmaatregelen genomen en is hij samen met zijn familie op een ander adres gaan wonen. Hij zegt dat je in Slovenië moet zorgen voor je eigen veiligheid, en zeker in het dorpje waar hij woont.
Ook zijn teleurstelling komt naar voren wanneer Zgaga vertelt over de media-aandacht die er niet was. Hij had gehoopt dat er op de persconferentie veel pers aanwezig zou zijn en dat zijn trilogie met open armen zou worden onthaald. Maar niets was minder waar. Volgens Blãz Zgaga komt dat omdat het antwoord altijd stilte is.
Toch laat Blãz Zgaga zijn schouders niet hangen want op het einde van zijn verhaal vertelt hij ons dat hij zijn doel bereikt heeft: zijn boek is gepubliceerd.
