Datum: 19 november 2011
Tijd: 14:00-15:15 uur
Spreker: Siem Eikelenboom
Moderator: Miro Lucassen
Aantal deelnemers: 13
Verslag: Anne Boer
Faillissementen blijken een prachtige bron voor onderzoek. Siem Eikelenboom vertelt hoe hij te werk gaat en gebruikt daarbij de informatie die hij intern bij het Financieele Dagblad collega’s voor hield. Zijn boodschap: we halen over het algemeen te weinig uit faillissementsregisters.
Siem Eikelenboom is onderzoeksjournalist bij het FD. Al jaren verdiept hij zich in de wereld achter het faillissement.
Zo bracht hij de opmars van de buitenlandse vorm Ltd in kaart (in 64 procent van de faillissementen is sprake van onbehoorlijk bestuur; goederen verdwenen, geen stukken) en maakte hij groot nieuws met het fenomeen de bv-opkoper.
Allerlei advertenties van bv-opkopers brachten hem op het idee onderzoek te doen. Al snel bleek dat het in de meeste gevallen om een en dezelfde groep/persoon gaat. Ze zijn al jaren bezig, hebben voor miljoenen schade aangericht, maar waren niet in beeld bij justitie.
Overal lagen kleine dossiers maar niemand wist hoe groot het echt was. Door de verhalen van Siem wel. De hoofdverdachte Jos Wagemans zou voor zeker 85 miljoen euro schade hebben aangericht. Hij staat in maart terecht.
Daarom het advies van Eikelenboom: hou elke week de faillissementsuitspraken in de gaten. Die zijn altijd op dinsdag, behalve bij de rechtbank in Lelystad, die op woensdag uitspraak doet.
Bel met de rechtbank of kijk op rechtspraak.nl (centraal insolventieregister, bekendmaking insolventies), kvk.nl of www.faillissementsdossier.nl (met alert mogelijkheid).
In het vonnis is te vinden wie het faillissement heeft aangevraagd, wie de curator is en rechter-commissaris en het faillissementsnummer dat handig is bij vervolgonderzoek.
De wet schrijft voor dat er binnen vier weken een eerste faillissementsverslag bij de rechtbank moet liggen en daarop na elke drie maanden een vervolg. Die verslagen zijn meestal ook te vinden op de website van de curator, op te vragen bij de rechtbank (fax), via rechtspraak.nl of www.faillissementsdossier.nl.
De verslagen bieden een schat aan informatie:
– de reden van het faillissement,
– wie zijn de crediteuren/te vorderen bedragen,
– wie zijn aandeelhouders/verdeling aandeelhouderspakket,
– wie zijn bestuurders,
– is er verdenking van paulianeus handelen (geld/goederen onttrokken), onbehoorlijk bestuur (verantwoordelijkheid),
– loopt er tegen bestuurders/aandeelhouders justiteel onderzoek,
– was er een boekhouding aanwezig (verplicht),
– zijn de jaarstukken in het verleden tijdig gedeponeerd,
– informatie over bedrijfgeschiedenis,
– informatie over eerder faillissementen bedrijf/bestuurders,
– lopen er andere gerechtelijke procedures tegen gefaillideerde, omzet- en winstontwikkeling, leasecontracten, pandrechten, vuistpandrechten, retentiehouders, bodemrechten, reclamerechten, eigendomsvoorbehoud.
Tip: zoek op faillissementsverslag google/etc
Siem legt uit wie er bij fraudeonderzoek zijn betrokken en wat hun rol is:
• Curatoren (mogen iemand gijzelen, mogen pand in)
• Politie
• Fiod
• Meldpunten faillissementsfraude (6 in Nederland)
• Functioneel parket (doen grote zaken)
Journalistieke mogelijkheden:
• hoe gaat het met onderdelen concern die overblijven na faillissement
• hoe gaat het na doorstart
• het faillissementsdossier is als het faillissement helemaal is afgerond openbaar. Daarin zit dan de hele correspondentie, onderzoeken waarop de curator zich baseert, toezichtsrapport van de DNB en bijlagen van openbare verslagen
Informatiebronnen:
• WODC-rapport 2004 over faillissementsfraude (1 op 4 faillissementen sprake van fraude)
• Rechtenforum (faillissementsrecht)
Het Financieele Dagblad heeft alle verhalen en aanvullingen ondergebracht in het Dossier Faillissementsfraude op haar site.
Persoonlijk oordeel
Boeiende bijeenkomst met handige tips en adviezen om meer zicht te krijgen achter de wereld van het faillissement.
