Datum: 18 november 2011
Tijd: 14:00-15:15 uur
Aantal deelnemers: 30
Sprekers: Victor Lebesque (lid Raad voor de Journalistiek NL), Wim Criel (lid Raad voor de Journalistiek BE), Tom Naegels (Ombudsman, De Standaard), Sjoerd de Jong (Ombudsman, NRC Handelsblad)
Moderator: Miro Lucassen (Freelance)
Verslag: Elisa van den Broek
Tijdens deze bijeenkomst buigen de sprekers zich over journalistieke zelfreflectie. Hoe lang zijn hun tenen en wie mag er op staan?
Stellingen gegeven door Lucassen leidden tot discussie; niet alleen bij de sprekers, ook het publiek nam af en toe deel aan het debat.
Zo ontstond er een discussie over dat het grootste gevaar voor een journalist: meegesleept worden door zijn onderwerp.
Volgens Wim Criel is het logisch dat een journalist meegesleept wordt door een onderwerp.
‘Maar je hebt wel een persoon nodig met een spiegel. Iemand die durft te zeggen dat je te ver gaat. Men moet niet wachten op het verschijnen van de RvdJ’, aldus Criel
Sjoerd de Jong is van mening dat het niet aan het onderwerp ligt, maar aan de invalshoek: ‘Hoe kijk je er als journalist zelf naar, met wat voor bril.’
Iedereen is het er mee eens dat er een goede eindredactie nodig is. ‘Dan is er ook minder werk voor de Raad voor de Journalistiek’, aldus Victor Lebesque.
Criel zegt dat door het stellen van vragen het verhaal 180 graden kan draaien.
‘Sommige journalisten zitten zo in het verhaal dat ze het geheel niet meer zien. Door het stellen van vragen kan het hun ook nieuwe inzichten geven en ten goede komen aan het verhaal,’ aldus Criel.
Een tweede stelling: uitspraken van de Raad voor de Journalistiek zijn op de redactie zelden reden tot reflectie.
Bij de Standaard leidt een uitspraak wel tot reflectie.
‘Niet voor de schrijver van het stuk alleen, maar ook voor de andere mensen op de redactie,’ zegt Tom Naegels. ‘Het hoeft niet aan de schrijver zelf liggen. Het kan ook aan de richtlijnen van de krant liggen, de regels. Het is sowieso onderwerp van gesprek op dat moment. Hier kan iedereen een lesje van leren.’
NRC-Ombudsman De Jong wil graag meer leren over de uitspraken zelf.
‘Het wordt vaak afgeschoven op de stagiaire, maar wat houdt het nu precies in. Consequenties, veranderingen. Daar ben ik benieuwd naar. Daar hebben we het dan wel over op de redactie.’
Andere stellingen die aan bod kwamen tijdens de lezing:
– Het aandeel journalisten dat iets leert van raadsuitspraken en ombudsmanoordelen ligt lager dan tien procent.
– Onderzoeksjournalisten krijgen liever zelf gelijk dan een buitenstaander gelijk te geven.
– Hoe langer een journalist over zijn artikel heeft gedaan, des te moeilijker valt het om kritiek te krijgen.
– Lezers begrijpen bijna niets van redactionele afwegingen.
