Onderzoeksjournalistiek op nieuwe platforms

Titel: Onderzoeksjournalistiek op nieuwe platforms
Datum: 19 november 2010, 15:45-17:00 uur
Sprekers: Georges Timmerman (Apache), Jaïr Stenhuys (Articulous)
Moderator: Karel Platteau
Tekst: Coco Gubbels
Deze bijeenkomst gaat over nieuwe platformen, nieuwe manieren om als journalist naar buiten te treden met zijn of haar werk. Helaas konden de mensen van Follow the Money er niet bij zijn.
Georges Timmerman van Appache.be werkte ruim 30 jaar bij de Belgische krant De Morgen toen hij Apache oprichtte met zes collega’s. Het is de eerste Vlaamse journalistieke website die onafhankelijk opereert van de grote mediagroepen.
Degelijke en onderzoeksjournalistiek zijn in de reguliere journalistiek bijna niet meer terug te vinden, aldus Timmerman en dus wilden hij en zijn collega’s juist dat gaan doen wat anderen niet mogen, willen of kunnen maken.
Timmerman zag dat media bezig waren om ultracommercieel te worden en dat hoofdredacties niet meer kijken naar journalistieke criteria, maar vooral naar de verkoop van het medium. Een nieuwe krant opzetten was geen optie, dus koos Timmerman voor dit collectief.
Op dit moment draait het collectief op enthousiasme en goodwill van vele medewerkers. Omdat er geen overheadkosten zijn zoals bij een redactie, kan het goedkoop blijven. Daarnaast is er een mogelijkheid om te doneren en wordt er gebruik gemaakt van subsidies, eigen bijdragen, giften en crowdfunding.
Hij kan het nog een jaar volhouden om gratis te blijven werken. Het uitblijven van inkomsten hoopt hij te compenseren met het schrijven van boeken en het plaatsen van de stukken in tijdschriften.
Met ongeveer 3.000 unieke bezoekers per dag doet Apache het niet slecht. Ze hebben ook al enkele primeurs op hun naam staan en worden in de gaten gehouden door collega’s.
Jaïr Stenhuys van Articulous heeft na een aantal gesprekken met journalisten het idee gekregen om een online veiling van journalistieke producten op te zetten. Hij is zelf geen journalist, maar wilde graag een soort marktplaats voor journalisten realiseren. Articulous is nog niet echt in bedrijf, dus hij heeft het vooral over het concept.
Via een website kunnen journalisten een pitch of hun producten persklaar aanbieden. Door middel van tags die aan het werk van de journalist gekoppeld worden, kunnen afnemers zoeken naar wat zij graag zouden afnemen.
Met het noemen van een minimum geeft de aanbieder aan wat hij of zij minimaal wil ontvangen voor het stuk. Daarna kunnen afnemers bieden op het te maken of reeds afgeronde stuk. Media als De Pers, het AD, HP/de Tijd en Metro worden gezien als potentiële afnemers.
In eerste instantie is het concept gericht op onderzoeksjournalistiek, maar zouden ook reportages en andere stukken op termijn geveild moeten worden. Het gaat vooral om de stukken die anders niet vaak gemaakt zouden worden.
De aanwezige journalisten, een twintigtal in totaal, hebben her en der twijfels over het concept. Bijvoorbeeld de eenmaligheid van het aanbieden van een onderwerp. Nu kan een freelancer een onderwerp bij diverse media aanbieden, elk toegespitst op het medium dat afneemt.
Met Articulous zou dat beperkt worden. Ook het bieden op een stuk wordt betwijfeld: blijft er dan wel een goede prijs voor het stuk over? En wat zijn de kosten voor het aanbieden op Articulous? Ook het auteursrecht wordt genoemd.
Helaas was het ontbreken van Follow the Money, dat vorig jaar al genoemd werd, een handicap voor de discussie. Het collectief is interessant, maar er ontbreekt een verdienmodel.
Het idee van Articulous klinkt aardig, maar is niet ontworpen voor de journalist. Ook de moderator kreeg de discussie niet echt op gang.
Wellicht dat er volgend jaar een herhaling komt met Follow the money er bij en twee initiatieven die beter aansluiten op de onderzoeksjournalist van 2011.