VVOJ2010 verslag: onderzoek omgaan met publiekstips

Titel: Onderzoek omgaan met publiekstips
Datum: 20 november 2010, 14:00-15:15 uur
Sprekers: John Bones, Judith van Kessel, Simon Demeulemeester en Jelle Goolaerts
Moderator: Margo Smit
Aantal deelnemers: 25
Lees hier ook het verslag van Karen Demaarsschalck
Downloads:
MA-scriptie van Judith van Kessel over tiplijnen bij Nederlandse media.
Powerpointpresentatie studenten.
Powerpointpresentatie John Bones
Tekst: Anne Boer
Veel media zeggen dat tips belangrijk zijn. Maar hoe ga je er vervolgens mee om? De VVOJ liet onderzoek doen door de studenten Judith van Kessel van de Rijksuniversiteit Groningen en Simon Demeulemeester van de Arteveldhogeschool in Gent.
En wat blijkt? Media in Nederland en Vlaanderen hebben geen systematische aanpak ontwikkeld voor publiektips.
Hoe anders is dat bij de Noorse krant Verdens Gang. John Bones vertelt over de methode die daar is ontwikkeld en niet alleen nieuws genereert, maar nu ook Europa verovert.
In België werden 21 redacties van allerlei soorten media ondervraagd. Op Het Laatste Nieuws na heeft niemand een aparte tiplijn. Sociale media spelen, in tegenstelling tot Nederland, geen belangrijke rol. Alleen het programma Terzake heeft een twitteraccount.
Op de vraag of het belangrijk is goed om te gaan met tips, zeggen drie media ‘nee’ en achttien ‘ja’. En of tips een opstap zijn naar onderzoek, beantwoordt 95 procent met ‘ja’.
In Nederland werden twaalf redacties ondervraagd. Bijna allemaal zeggen ze tips enorm belangrijk en soms zelfs van levensbelang (AT5) te vinden. Het leidt volgens redacties tot minder institutioneel nieuws (NOS) en meer contact met de samenleving (Trouw).
Diverse media maken er veel werk van om tips binnen te krijgen. AT5 loopt voorop en geeft de gelegenheid aan kijkers om mee te beslissen over onderwerpen (Jij beslist), heeft verder een rubriek voor foto’s van kijkers (Gespot), een alarmnummer voor tipgevers en een tipmailadres.
De onderzoekers adviseren: voer een tipadres in, roep lezers op met gerichte vragen, benoem vaste redacteuren die zich met tips bezig houden en gebruik het publiek om je kennis te vergroten.
John Bones vertelt dat zijn krant de keuze heeft gemaakt om het totaal anders aan te pakken. De lezers zijn getransformeerd tot contribuanten.
De krant werkt met een in eigen huis ontwikkelde digitaal nieuwssite, waarin alles wat binnenkomt – van sms, video’s van lezers en brieven tot mail, foto’s van lezers en telefoontjes – overzichtelijk is te zien. De aanvoer wordt dag en nacht bekeken en beoordeeld. Iedereen kan volgen wat er mee is gebeurd en of gaat gebeuren.
Dit systeem is zo succesvol dat andere media in de rij staan. Het is inmiddels verkocht aan kranten in België, Engeland, Duitsland en Zweden.
Het systeem leidt tot bijzondere producties. Zo kwam er op de dag van de tsunami in Thailand om 04:56 uur een tip dat er veel schade was door huizenhoge golven. De dienstdoende redacteur schakelde meteen een nieuwsploeg in.
Om 8:00 was de eerste foto binnen van een lezer, die ook de voorpagina van de volgende dag zou sieren. De nieuwsploeg bedacht dat de mensen in Thailand waarschijnlijk niet wisten wat ze was overkomen en de buitenlandse toeristen daarom waarschijnlijk naar een internetcafé zouden gaan om dat te ontdekken.
De krant speelde daarop in door niet alleen een verhaal te brengen over de ramp maar meteen de lezers te vragen om te reageren. Dat gebeurde en zo wist de krant snel een duidelijk beeld te krijgen van de omvang van de ramp.
Er werden speciale pagina’s gemaakt met foto’s die Noren in Thailand hadden gemaakt en persoonlijke verhalen. Er kwam een pagina met vermisten. De krant schatte het aantal op 85, dankzij hulp van de lezers. De overheid vreesde voor 1.500 vermisten. Uiteindelijk bleken er 84 Noren omgekomen bij de ramp.
Om zoveel mogelijk tips binnen te krijgen, betaalt de krant grif. Jaarlijks gaat het om een bedrag van 100.000 euro. De beste tips kunnen zelfs 3.100 euro opleveren. De tiplijn wordt letterlijk in het geheugen van de Noren gebrand: sms 2200 staat in de verhalen, in de foto’s, en op de pagina’s.