VVOJ2010 verslag: Legebeke Legaat, vijftien jaar na Srebrenica: blijven onderzoeken

Titel: Legebeke Legaat, vijftien jaar na Srebrenica: blijven onderzoeken
Datum: 20 november 2010, 10:30-12:30 uur
Sprekers: Joris Voorhoeve (ex-minister Defensie), Florence Hartmann, David Rohde (New York Times, via Skype)
Moderator: Twan Huys (Nieuwsuur)
Tekst: Jeroen Huylebroeck
De spanning was terecht voelbaar nog voor het debat van start ging. Iedereen wist dat er een aantal zeer belangrijke vragen gingen gesteld worden.
Joris Voorhoeve, voormalig minister van defensie, zou in debat gaan met Florence Hartmann, auteur van het boek Paix et Chatiment – Les Guerres Secretes de la Politique et de la Justice Internationales en voormalig woordvoerder en politiek adviseur van Carla del Ponte, hoofdaanklager van het Joegoslavië Tribunaal.
Kloppen de speculaties en hadden de Westerse inlichtingendiensten voorkennis van de Servische verovering? Werd de enclave bewust door het Westen aan haar lot overgelaten zodat de Dayton Akkoorden realiteit konden worden? Waarom is Ratko Mladic nog steeds niet opgepakt?
Het debat werd ingeleid door David Rohde, onderzoeksjournalist bij de New York Times.
Rohde getuigde in een Skype-gesprek met moderator Twan Huys (Nieuwsuur) over zijn gevangenschap bij de Taliban. We kregen aan de hand van maquettes een zeer duidelijk beeld over zijn ontsnapping.
In 1995 kwam Rohde ook in een Servische cel terecht tijdens zijn onderzoek naar de gruwelijkheden in Srebrenica. Volgens Rohde was Srebrenica’s lot te wijten aan bureaucratische nalatigheid van het Westen.
Na het spannend verhaal van David Rohde, nam Joris Voorhoeve het woord. Voorhoeve was Minister van Defensie tijdens de val van Srebrenica.
Uit zijn uitleg bleek dat hij, zoals reeds werd gespeculeerd, over achtergehouden informatie beschikt over het conflict.
Hij getuigde dat minstens twee leden van de Verenigde Naties op de hoogte waren van de plannen van de Bosnische- Serviërs, maar weigerde deze bij naam te noemen.
Hij beloofde wel uit te zoeken hoe hij deze informatie kon vrijgeven zonder de Nederlandse wet te schenden. Eerder dit jaar had het ministerie van Defensie nog een speciale editie van het blad ‘De Onderofficier’ over de val van de enclave verboden.
Florence Hartmann benadrukte het bestaan van belangrijk bewijsmateriaal dat genegeerd werd door het Joegoslavië Tribunaal. Er bestond zeer veel documentatie over Srebrenica voor de val.
Enkel de informatie over het gewapend conflict leek verdwenen. Ook Hartmann haalde enkele keren het woord ‘nalatigheid’ aan. Volgens haar beschikte de Verenigde Naties niet over alle cruciale informatie omdat ze hun beslissingen baseerden op informatie van externe inlichtingendiensten.
Aan het einde van het debat beloofde de vroegere defensieminister Voorhoeve nogmaals dat hij een bijdrage zou leveren aan het onderzoek.
Hierop werd hij nogmaals onder druk gezet door Twan Huys:
‘Waarom vandaag niet?’
Voorhoeve benadrukte dat er ook nog een nood was aan informatie van Servische zijde.
Toen Florence Hartmann nogmaals zei dat ze die informatie in handen had, luidde het antwoord van Joris Voorhoeve:
‘Ik kijk uit naar de publicatie.’
Die uitspraak leidde tot heel wat gemompel in de zaal.
Hoewel het debat zeer spannend en interessant was, vind ik het persoonlijk jammer dat enkele belangrijke vragen niet werden beantwoord door voormalig minister Voorhoeve.
Wordt vervolgd?