Al jaren bezoekt Margo Smit, onderzoeksjournaliste pur sang, de conferentie van de Investigative Reporters and Editors in de Verenigde Staten. Dit jaar doet Smit, sinds 1 juni tevens directeur van de VVOJ, dagelijks verslag van de conferentie voor het webmagazine van de VVOJ. Bericht uit Baltimore.
Tekst: Margo Smit
Baltimore, 11 juni – Alles hier wijst op zware tijden: van de stilstaande bouwkranen boven de zoveelste wolkenkrabber-in-aanbouw pal tegenover het hotel, tot het snel slinkende budget van Investigative Reporters and Editors, de Amerikaanse zusterorganisatie van de VVOJ en organisator van de jaarlijkse IRE conferentie. In twee jaar tijd ging het budget met éénderde omlaag.
Van het openingswoord van de conferentiebrochure word je echter nog steeds vrolijk. Want IRE staat al meer dan dertig jaar voor dieper en beter maar ook snel en efficiënt journalistiek onderzoek.
‘These days, that’s more important than ever,’ is de typisch Amerikaanse, immer optimistische slotzin van directeur Mark Horvit.
En dat is dus waar ik naar op zoek ben deze vier dagen: tips, trucs en technieken die ‘veel voor weinig’ beloven, die bruikbaar zijn, inspirerend, en uitdagend om zelf toe te passen. Ook in een Europese context.
Donderdag is ‘database-dag’ in Baltimore. Hét moment om je weer eens te realiseren hoeveel gegevens er in de Verenigde Staten openbaar en toegankelijk zijn. Om van te watertanden (als journalist) of te gruwelen (als lijdend voorwerp).
Veroordelingen van voetballers, voor welk vergrijp dan ook? Geen probleem, spreadsheetje erbij en hoppakee. Weten hoeveel medicijnen er in uw wijk geslikt worden? Met een postcode in de hand is alles mogelijk.
In Nederland en Vlaanderen is het niet bekend, of het ligt achter slot en grendel. Houden zo, zult u wellicht denken.
Maar hoe onthutsend is het, als een krant hier in deze zware tijden de Small Business Administration Loan Data kan doorspitten, en daaruit blijkt dat ‘een schattige starter’ als Halliburton, of ‘familiebedrijfje’ General Electric voor miljoenen aan leningen kon afsluiten? Iedere medaille heeft twee kanten…
Wat wij niet hebben, kunnen we voor sommige verhalen hier in Amerika wel komen halen.
Economieredacteuren weten al jaren dat de meest volledige jaarverslagen van multinationals en hun dochterondernemingen (mits genoteerd aan de New Yorkse beurs) bij de SEC worden gedeponeerd.
Maar wist u bijvoorbeeld hoeveel geld landen (ook België en Nederland) besteden aan het lobbyen bij de Amerikaanse overheid? Probeer (de ‘quick search’ feature) maar eens uit.
Of onderzoek welke lobbyisten door bedrijven van over de hele wereld ingehuurd worden. Of wilt u meer weten over giften uit het buitenland?
Gedachte van de dag
‘Zou dat voor ‘Vogelaarwijken’ ook opgaan?’ (Tijdens een presentatie over de grote verschillen in reparatietijd van ‘potholes’ tussen arme en rijke wijken hier in Baltimore: discriminatie middels de asfalteermachine).
‘Misschien kan de VVOJ-website een goed overzicht maken van wat er in Nederland en Vlaanderen eigenlijk openbaar is aan inspectierapporten van wegen, bruggen, dijken, viaducten, wegwerkzaamheden, rioleringen, elektriciteitskabels en pijpleidingen.’
Tip van de dag
Voor de ‘geeks’ het lijstje websites dat database-verslaggever Derek Willis (The New York Times) verspreidde met gratis software. Met o.a. bruikbare alternatieven voor vaak onbetaalbare mapping-software, of voor het nog altijd logge en zware en lastig te versturen Access.
Tot slot, een lijstje websites dat de ontwikkeling van de al-bijna-pandemie H1N1 bijhoudt, van de Mexicaan Pedro Armendares.
En geniet van het gebruik van de term ‘swine flu’, want een beetje nationalistisch zijn we allemaal, behalve als het om een griepje gaat:
Human influenza resources
Swine Flu Outbreak, day by day
WHO Epidemic and Pandemic Alert and Response, A/H1N1W
WHO Virtual Press Briefings
WHO Handbook for Journalists: Influenza Pandemic
CDC Reports, Publications and Press Briefings
PandemicFlu.gov, U.S. Government H1N1, avian and pandemic flu information
Swine Influenza Articles from American Journal of Epidemiology
New England Journal of Medicine H1N1 Influenza Center
Association of Health Care Journalists Resources for Covering A/H1N1 flu
Science’s Coverage of Swine Flu
ABC News Special Coverage
Health Ministry, Mexico, Curent situation briefings & statistics
