De Loep, Longlist, Signalerend

Het digitale trollenleger

Pointer/KRO-NCRV
Jerry Vermanen, Wendy van der Waal, Roul Meijer, Wouter Hoek en Marije Rooze
Podcast

Pointer is op een Nederlands trollenleger met ruim 750 leden gestuit. In een Telegramgroep wordt desinformatie over het coronavaccin gedeeld. Als leden van de groep opduiken bij anti-coronademonstraties besluit de redactie de groep te analyseren. Hoe is dit ontstaan? Wie zitten erachter? En wat willen deze mensen bereiken?

Een Nederlandse groep van coronasceptische actievoerders heeft vorig jaar gecoördineerd onjuiste en misleidende informatie over covid-19 verspreid. Deze groep noemde zichzelf Het Digitale Leger en spoorde via de berichtendienst Telegram medestanders aan om nepaccounts op sociale media aan te maken, en heeft deze trollen dagelijks voorzien van desinformatie over het coronavaccin. GGD’s, politici en prominente artsen worden door de leden van dit trollenleger online, maar ook fysiek lastiggevallen.

Het Digitale Leger

Pointer-onderzoeker Jerry Vermanen is drie maanden undercover gegaan in de Telegramgroep, heeft de nepaccounts opgespoord en wist met behulp van forensische software en OSINT-onderzoek de identiteit te achterhalen van de oprichter, de leider en de trouwste volger van Het Digitale Leger. Daarbij werkte hij samen met de man die eerder de desinformatiecampagne rondom MH17 en het trollenleger van Dotan in kaart bracht.  

Het onderzoek is in een aantal verschillende vormen gepresenteerd: een tv-uitzending, een nieuwsartikel op de site en voor de ‘methodiek-nerds’ een artikel over hoe digitale trollengroepen zijn georganiseerd.

Gerelateerde artikelen

Op vrijdag 21 juni 2024 zijn op de Avond voor de Onderzoeksjournalistiek in Antwerpen de ASN Aanmoedigingsprijs 2023 en De Loep 2023 uitgereikt. Met deze prijzen viert de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ)  jaarlijks de beste onderzoeksjournalistiek in Nederland en Vlaanderen.

Heineken beloofde kort na de Russische invasie van Oekraïne weg te gaan uit Rusland. De verhalen van FTM onthullen dat de bierbrouwer niet alleen stug door bleef brouwen, maar dat het bedrijf in Rusland sinds het begin van de oorlog 61 nieuwe producten heeft gelanceerd, de productie opschroefde en extra personeel aannam. Heineken dook in het gat dat merken die wel waren vertrokken, zoals Guinness en Coca Cola, achterlieten.

Sluit je aan bij de vereniging van onderzoeksjournalisten

En vergroot je kennis én netwerk